Hayatı boyunca yeni fikirler üretmenin yanında tarih, coğrafya ve bibliyografya alanlarında önemli eserler veren Osmanlı alimi Katip Çelebi, çağını anlamaya çalışan bir fikir adamımızdı. Kendi tabiriyle bilgisizliği yenmek için savaştı. Kırk sekiz yıl süren ömrüne, Türkçe ve Arapça olmak üzere 23 eser sığdırdı. Bunlardan ikisi ne yazık ki kayboldu. Katip Çelebi'nin bilinen tüm eserlerini derledik.
Hz. Ömer, Hicret’ten 40 sene evvel Mekke’de dünyaya geldi. Uzun boyu ve fiziksel üstünlüğü onun en önemli özelliğiydi. İyi bir hatip olduğundan kabileler arası anlaşmazlıklarda da hakemlik yaptı. Tüm dünya için "adaletin kapısı" olarak biliniyordu. Öyle ki Resul-i Ekrem, "Allah'ın emirleri konusunda ümmetimin en kuvvetlisi Ömer'dir." demişti. Gerçekleştirdiği fetihlerle birçok toprak ve kabileyi İslam'a kazandırmış; idari, iktisat, hukuk ve eğitim gibi birçok alana İslam'ın emirlerini uygulayarak tüm insanlara kıymetli bir miras bırakmıştı. İslam’ın ikinci halifesi Hz. Ömer yani Ömer bin Hattab’ın portresini izliyoruz.
Havacılık tarihinde özel bir yere sahip Arap Ahmet, dünyanın ilk siyahi pilotu. 19'uncu yüzyılda köle tacirleri tarafından İstanbul'a getirilerek satılan adı bilinmeyen bir kadının torunu olan Arap Ahmet, denizci olmayı hayal ediyordu. Tam da o yıl, Wright Kardeşler ilk uçuş denemelerini yapmışlar ve dünyada popülaritesi gün geçtikçe artan yeni bir merak uyandırmışlardı. Osmanlı ordusunun ilk pilotlarından biri olan Arap Ahmet, dünya havacılık tarihinde ilk siyahi pilot oluşuyla ve Birinci Dünya Savaşı'nda direnişe verdiği destekle tarihimizde özel bir yere sahip. Peki, Arap Ahmet kimdir?
Türk edebiyatı tarihi içinde "dört aruzcular"dan biri olarak kabul edilen Yahya Kemal Beyatlı, 61 yıl önce bugün vefat etti. "Yalnız duyan yaşar" sözü, derler ki, doğrudur / "Yalnız duyan çeker" derim, en doğru söz budur." mısralarını kaleme alan şairi saygı, sevgi ve rahmetle anıyoruz.
Edward Said, oryantalizme yaptığı eleştirilerle tanınan bir bilim insanı, teorisyen ve aktivist. Filistin asıllı Edward Said, İngilizce dışında başka bir dilin konuşulmasının yasak olduğu okullarda eğitim aldı. Bu eğitimler sırasında ona "Avrupalı olmayan öteki" olduğu da öğretildi. Yaşamı, onun oryantalizme karşı bakış açısını şekillendirdi ve zamanla "Batı'ya Batı'yı gösteren bir ayna" oldu. Hem oryantalizme yönelik eleştirileri hem de Filistin için gösterdiği mücadele nedeniyle Bernard Lewis'in de içinde olduğu bir kitle tarafından uzun yıllar hedef gösterildi. Peki, Edward Said kimdir?
Napolyon, gerçekleştirdiği seferlerle Avrupa'nın siyasi haritasını tamamen değiştiren ve adını dünya tarihine yazdıran bir Fransız İmparatoruydu. Askeri ve siyasi stratejileriyle birçok bölgeyi ele geçiren Napolyon, son olarak Doğu'nun zengin topraklarına gözünü dikmişti. Bu topraklarda, "yenilmez Napolyon"a ilk gerçek yenilgiyi tattıracak olan ise cesur bir Türk komutandı. Napolyon, bundan 220 yıl önce, Akka'da büyük bir hezimete uğramış, Doğu düşleri böylece sona ermiş ve şu sözleri söylemişti: "Savaşı kazansaydım Doğu'nun fatihi olur ve Paris'e İstanbul üzerinden dönerdim." Peki, Napolyon'a yenilgiyi tattıran komutan Cezzar Ahmet Paşa kimdir?
İslam coğrafyacıları arasında önemli yere sahip olan Ebü'l Fida, hayatının büyük bir diliminde ilimle uğraştı ve döneminde bu alanda çalışmalar yapan alimlere de sahip çıktı. Kaleme aldığı en önemli coğrafya eserinde tablo sistemini uyguladı. İlk peygamber ve ilk insan Âdem (a.s.)'dan başlayarak, 1328 senesine kadar olan hadiseleri de eserlerinde konu edindi. İşte son Müslüman coğrafyacı olarak da kayıtlara geçen Ebü'l Fida'nın ilimle dolu hayatı…
Aşk ve gönül dilimiz olan Yunus'u (Emre) Yunus yapan Tapduk Emre, Mevlana, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evran gibi Allah dostlarıyla aynı döneme denk gelmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'nin dağılmaya ve Osmanlı Beyliği'nin kurulmaya başladığı dönemde yaşamıştır. Sadece bir sıfat değil, bir anlayışın ve bir geleneğin anahtar kelimesi olan Tapduk Emre hakkında bilgileri derledik.
"Lale Devri'nin bülbülü" olarak nitelendirilen Nedim, mahallileşme akımının önemli bir temsilcisi ve şarkı türünün gelişmesinde önemli katkıları olan bir şairdi. Şiirleri değilse bile nasıl öldüğü hakkındaki söylentiler dillerde dolaştı. Kasideler sunarak birçok devlet adamının dostluğunu kazandı. İstanbul Türkçesinin ilk söz ustalarındandı. Şiirlerinde Osmanlı yaşama üslubunun ince estetik yapısını bulduğumuz Nedim'in ölüm yıl dönümünde biyografi ve alıntılarını derledik.
Birçok ilke imza atan Ebu Cafer el-Hazin; Biruni, Ömer Hayyam gibi kendi zamanında ve sonraki dönemlerde ileri gelen âlimler tarafından matematik ve astronomi alanlarında otorite olarak kabul edildi. Gezegenlerin döndüğünü ve bu konudaki düşüncelerini dünyaya ilk kez tanıtanlardan birisi olan Müslüman âlimin çalışmaları, Avrupa'yı aydınlatacak Rönesans'a da zemin hazırladı.
