Gülme, kimi zaman mutluluğun, sevincin ve hazzın bir ifadesi, kimi zaman sıkıntı, alay, küçümseme, kınama, eleştiri ve saldırganlık ifadesi olarak kendini gösterir. Neden güldüğümüz, çağlar boyunca filozoflar tarafından irdelenen bir sorunsaldır. Bu sebeple 1 Nisan Dünya Şaka Günü'ne binaen yaşamımızdaki çok tabi bir eylem olan "gülme"yi ele almak istedik. Filozofların düşüncelerinin ışığında gülmemizin altında yatan felsefi ve psikolojik nedenleri hiç düşündünüz mü?
Zaman kavramı, tarih boyunca hem bilim dünyasında hem de felsefi tartışmalarda sıklıkla tartışılan; onu tam olarak yansıtan bir tanıma sahip olmayan olgudur. Yaşamımızda sahip olduğumuz en değerli kaynaklardan biri olan zaman; saklanamaz, biriktirilemez, alınıp satılamaz, geriye ya da ileriye sarılamaz. Peki, zaman nedir? İslam'da zaman nasıl ele alınmıştır? Kur'an-ı Kerim'de "asra yemin" eden ayetlerin anlamı nedir? Kullandığımız saat düzeni, neye işaret eder? Zamanı yönetmek mümkün mü?
Günümüzde bizler bir alanda uzmanlaşmak için uzun çabalar sarf ederken, geçmiş yüzyıllarda yaşayan Müslüman alimler, bir beden içinde onlarca insanı taşır gibi birçok alanda gerçekleştirebildikleri uzmanlıklarıyla bugünün insanını hayrete düşürmektedir. Bu isimlerden biri de astronomi, matematik, tıp, optik, felsefe ve dini alanlarda önemli çalışmalar yapmış İranlı Müslüman alim Kutbüddîn Şirazi'ydi. Hayatını ilme adayan Şirazi, bilim tarihimizde birçok yeniliğin öncüsü oldu. Peki, Şirazi, Anadolu topraklarında ünlü mutasavvıf Mevlana ile nasıl tanıştı ve görüşlerinden etkilendi?
İslami felsefenin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Taha Abdurrahman, dünyada "ahlak filozofu", "mutasavvıf filozof" ve "felsefe fakihi" gibi isimlerle tanınan önemli bir âlim ve mütefekkir. Batı felsefesine "ahlaktan sapma" eleştirisi getiren, pek çok bilimsel ödülün sahibi olan Taha Abdurrahman, 2020 Necip Fazıl Ödülleri'ne layık görüldü. Modernite eleştirileri ile ön plana çıkan Abdurrahman, İslami esaslar üzerine inşa edilmiş bir felsefe kurmayı amaçladı; İslam dünyasında karşılaşılan entelektüel ve yapısal sorunların temelinde Batı modernizmine yönelik taklitçiliğin olduğunu savundu.
İbn Haldun, İslam medeniyetinin en parlak döneminin sonlarında yaşamış bir alimdi. Hayatının ilk 20 yılını Tunus'ta, 26 yılını Cezayir, Fas ve Endülüs'te, 4 yılını tekrar Tunus'ta ve son 24 yılını ise Kahire'de geçirdi. Bu coğrafyaların istilalardan ne şekilde etkilendiğini inceledi, devletlerin bekası konusuna değindi ve görüşlerini Mukaddime'de kaleme aldı. Ona göre insan, varlığını devam ettirebilmek için toplu halde yaşamak mecburiyetindeydi. Peki, İbn Haldun'un Maslow'dan 600 yıl önce ortaya koyduğu ihtiyaçlar hiyerarşisi nasıldı? İbn Haldun "boş zaman" kavramını nasıl görüyordu?
Din, ahlak, modern kültür ve bilim üzerine aforizmalarla dolu birçok esere imza atan Nietzsche, felsefe tarihinin en önemli isimlerinin başında gelir. Günümüzdeki popülerliğini yaşadığı dönemde yakalayamayan ünlü filozof, birçok sıkıntıyla mücadele etti; bunlardan en önemlisi ise 3 Ocak 1889 tarihinde akli melekelerini yitirmesiydi. Peki, ömrü boyunca ortaya attığı felsefi kuramlarla bütün dünyayı etkileyen Nietzsche'nin akli dengesini yitirmesine sebep olan neydi?
