17 Ağustos depreminin ardındaki mimari ihmaller
Anadolu, tarihi boyunca binlerce can kaybına yol açan pek çok depremle karşı karşıya kaldı. Şüphesiz bu depremlerin en yıkıcı ve etkili olanlarından biri de 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi oldu. Odak noktasında ise Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alan şehirler vardı. Peki, 17 Ağustos depreminin yıkıcılığını artıran mimari ihmaller nelerdi?
🔹 İnsanoğlu var olduğu ilk günden beri kendisine barınmak için pek çok farklı mekan ve mesken seçti. Bu mesken kimi zaman bir mağara kimi zaman ahşap kazıklardan örtülü bir mekan kimi zaman ise topraktan bir barınaktı.
🔹 Doğal afetler tüm bu mekanlarda varlığını sürdürürken insanoğlunun varlığından endişe duyduğu, korunmaya çalıştığı, hayatını hıfzetmek istediği temel bir etmen oldu.
🔹 İnsanoğlu daima seller, depremler, yangınlar ve volkanik patlamalar gibi doğal afetlerden korunma yollarını aradı. Bunun sonucu olarak kendine mesken edindiği mekanları, daha güçlü ve dirayetli kılma çabası içerisine girdi.
🔹 Ancak insanlık bir yandan kendini doğal tehlikelerden korumanın yollarını ararken bir yandan da doğaya müdahale etmeye ve kainattaki ilahi düzeni bozmaya başladı.
🔹 Zaman içerisinde ve daimi olarak meydana gelen doğal afetler, insanoğluna her zaman tedbirli olmayı öğrettiği gibi kümülatif bir bilgi birikiminin de kapısını araladı.
🔹 İnsanlar şehirlerini su yatakları üzerinde kurmamaya, deprem ve doğal afetlere maruz kalan bölgelere yerleştirmemeye gayret ettiler. Geliştirilen takvimler sayesinde yılın hangi vakitlerinde yoğun yağışların olduğu, hangi afetlerle karşılaşıldığı belirlendi ve birtakım önlemler alındı.
🔹 Dünya tarihinde sanayi ve teknolojiye dair yeni gelişmeler ve keşifler doğal afetlere karşı en etkili çözümlerin bulunmasını sağladı. Özellikle deprem gibi felaketler için mimari olarak yeni malzemeler üretildi.
🔹 Dünyanın deprem haritası çıkarılarak sismik araştırmalar yapıldı ve deprem, önemli bir bilim alanı olarak derin çalışmaların odak noktası oldu.
🔹 Türkiye'de de derinleşen araştırmalar, önemli fay hatlarını içerisinde barındıran ülkemiz için yeni öneriler ve çıkarımlar ortaya oluşturdu. Bunlardan ilki, fay hatları üzerindeki şehirleşme faaliyetlerinin daha risksiz bölgelere kaydırılması yönündeydi.
Fay hattı nedir?
Farklı kıtaların birbirine sürtünmesi sonucu oluşan yapıya fay denir. Bu sürtünmenin
sonucunda depremler oluşur.
🔹 Ayrıca fay hattında yer alan şehirler deprem riski olarak en fazla sorumluluğun yüklendiği bölgelerdi. Bu bölgelerdeki imar faaliyetlerinin diğer bölgelere oranla daha dikkatli gerçekleştirilmesi ve daha hassas olunması bu yöndeki en kayda değer maddeydi.
