Filmleri aratmayan yaşamıyla Dağıstanlı Mehmet Fazıl Paşa
Sultan II. Abdülhamid'i aslandan kurtaran, Enver Paşa'ya cepheyle alakalı tavsiye veren, Goltz Paşa'nın hayran olduğu filmleri aratmayacak denli maceralı bir hayatı olan Dağıstanlı Mehmet Paşa, Kafkas Kartalı Şeyh Şamil'in oğlu Gazi Muhammed'in kayınbiraderidir. Askeri eğitimini dereceyle bitiren Paşa, bizzat Çar'ın övgüsüne mazhar olmuştur. Osmanlı'ya gelerek Türk ordusuna uzun yıllar hizmet eden Mehmet Fazıl Paşa, Kut'ül Amare Kuşatması esnasında şehit düşmüştür.
◾ Tarihimizin her döneminde öne çıkan kahramanlar mevcuttur. Rus zulmüne karşı Dağıstan halkını örgütleyen ve İslam uğruna cihat eden Şeyh Şamil, bu hakikatin en güzel temsilcilerindendir.
◾ Şeyh Şamil'in maiyetinde bulunan ve oğlu Gazi Muhammed'in kayınbiraderi olan Mehmet Fazıl, askeri eğitimini Rusya'da almış ve Rusya'ya daha fazla tahammül edemediği bir dönemde İstanbul'a iltica ederek Sultan II. Abdülhamid'in emrine girer.
◾ Dağıstan'ın Çoh köyünde 1841 yılında dünyaya gelen Dağıstanlı Mehmet Paşa, İmam Şamil'in silah arkadaşı Davut Lav'ın tek erkek çocuğudur.
◾ Doğumundan itibaren silah kullanmaya ve at binmeye olan mahareti ile öne çıkan Mehmet Fazıl, mezuniyetinde Rus Çarı'nın dahi ilgisini çeken müstesna bir karaktere sahiptir.
SİLAHLAR İÇİNDE BİR ÇOCUKLUK
◾ Akranlarının aksine oyun oynamaktan ziyade evdeki silahlar ve ahırdaki atlarla vakit geçiren Mehmet Fazıl, yaşadığı coğrafyaya uygun, savaşçı bir tiynette yetiştirilir.
◾ Kızı Hadduç Fazıl Dağıstanlı hatıralarında babasının henüz yedi yaşında iken dağda oynarken kendisine saldıran bir kaplanı silahla öldürdüğünü zikreder.
RUSYA'YA GİDİŞİ
◾ Ablası Habibet Hanım'ın Şeyh Şamil'in büyük oğlu Gazi Muhammed ile evlenmesi ise Fazıl Paşa'nın hayatını değiştirir. Şeyh Şamil'in Rusya'ya götürülmesi ile ablasıyla beraber Moskova'ya yerleşen Mehmet Fazıl, Ruslar tarafından büyük bir ihtimamla müstesna bir asker olarak yetiştirilir.
◾ Şeyh Şamil'e Hicaz yolculuğunda eşlik eden Mehmet Fazıl Paşa, Rusya'ya dönüşünün ertesinde bir yolunu bularak 1877 yılında İstabul'a yerleşerek topçu kolağası olarak Osmanlı ordusunda görev alır.
◾ Paşa'nın İstanbul'a gelmesinde ablası Habibet Hanım ve eniştesi Gazi Muhammed'in İstanbul'da olması, Osmanlılara karşı olan sevgisi etkili olur. Zira Rus ordusunda geleceği parlak olması ve hatta Çar'ın gözüne girmesine rağmen Mehmet Fazıl, Osmanlı saflarına geçerek İslam dünyasına hizmet etmeyi seçer.
◾ Sultan II. Abdülhamid tarafından yaverliğe atanan Paşa, aynı zamanda Dağıstan Süvari Bölüğü komutanlarından olur. 1878 - 1882 arasında II. Abdülhamid'in yaverliğini yapan Fazıl Paşa, Bağdat'a tayin edilir. Uzun yıllar bölgede görev yapar, 1908'de Musul Valisi olarak tayin edilir.
