Arama
Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah
Üç semavi din için de mukaddes sayılan Kudüs'ü çevreleyen Filistin topraklarında, tarih boyunca kan ve gözyaşı hiç durmadı. Filistin toprakları, 1896 yılında Theodor Herzl öncülüğünde siyonist düşüncenin hedefi oldu. O tarihten itibaren planlı ve aşamalı bir biçimde işgale uğradı. Yahudiler, siyasi bilinçle kalıcı olarak yerleşmek için Filistin'e farklı göç dalgaları ile akın ettiler ve bunu "aliyah" olarak adlandırdılar.
🔹 1898 yılında Basel'de toplanan ikinci kongre Yahudi Sömürge Emniyet Sandığı Şirketi'ni kurdu, aynı yıl Kolonileştirme Komisyonu faaliyete geçti.
🔹 1901'de siyonist devlet hedefine giden yolda önemli rol oynayacak Yahudi Millî Fonu oluşturuldu ve o tarihten itibaren temel maksadı Yahudi halkının inkâr edilemez mülkiyeti şeklinde daima elinde tutmak üzere toprak kazanımı oldu.
🔹 Bu tür kurumsal çabalarla Yahudi halkı adına sistemli toprak edinimi devletin oluşumuna kadar aralıksız devam etti. Böylece Yahudiler, Filistin topraklarına yerleşmeye başladılar.
🔹 Osmanlı tâbiyetinde bulunan Filistin'deki bu küçük Yahudi topluluğu (Yişuv), yerleşik ve yerli toplumla kaynaşmış Sefarad Yahudileriyle daha sonra izin verilen göçlerle gelen Eşkenaz Yahudilerinden oluşan ve pek azı ticaretle, çoğunluğu dünya Yahudilerinin gelenekleşmiş bağışlarıyla geçinen bir topluluktu.
🔹 Fakat Siyonizm ve onunla bağlantılı gelişen Aliyah Hareketi ile birlikte Filistin'e göç eden Yahudilerin karakterleri ve düşünceleri zamanla değişti.
🔹 Bu noktada Roger Garaudy'nin yaptığı ayırım önemlidir. Garaudy, daha önceki Yahudilerin tamamen "mesih inancı" doğrultusunda manevi bir hayat yaşama amacıyla Filistin'e yerleşmiş olmalarını dinî (mânevî) siyonizm olarak tanımlamakta, bunun Herzl ile başlayan ve Filistin'de kalıcı bir Yahudi devletini hedefleyen siyasî Siyonizm'den ayırt edilmesi gerektiğini söylemektedir.
🔹 Giriştikleri müzakerelerle önce belirli bir meblağ karşılığında Filistin'i satın almayı, daha sonra Osmanlı borçlarını üstlenmeyi önerdiler. Siyonistler bu iki teklifle Herzl önderliğinde iki defa Sultan II. Abdülhamid nezdinde girişimde bulundular.
🔹 Fakat sultanın politikası, zulümden kaçan Yahudilere Filistin dışındaki Osmanlı topraklarında yerleşme izni vermekle birlikte Filistin'de Yahudi yurdu tasarısına (yahudilerin toprak satın almasını yasaklama, hac maksadıyla Kudüs'ü ziyaret edeceklere "kırmızı tezkere" ismiyle geçici izin verme gibi uygulamalarla) geçit vermedi.