Türk lehçelerinde öğretmen kelimesi
Türkçe, dünyanın pek çok noktasında konuşulan oldukça zengin bir dildir. Genel olarak isimlendirdiğimiz Türk lehçelerinde birebir aynı olmasa da bazı harf değişimlerine uğrayan, ortak manaya gelen kelimeler bulunur. Bunlardan biri de "öğretmen" sözcüğüdür. İşte, Türk lehçelerinde bu kelimenin karşılıkları...
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Öğretmen - Müellim
🔹 Oğuz sınıfında yer alan Azerbaycan Türkçesi, bünyesinde Arapça ve Farsça kelimeleri bünyesinde barındırır. Bu sözcüklerden biri de öğretmen manasına gelen "müellim"dir.
🔹 Müellim, Arapça kökenlidir ve muallim sözcüğünden evrilmiştir.
➡ Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti ölkədə turizm və menecement sahələri üzrə kadr hazırlığını həyata keçirən ali təhsil müəssisəsidir.
➡ Azerbaycan Turizm ve İşletme Üniversitesi, ülkede turizm ve yönetim alanlarında personel eğitimi yürüten bir yüksek öğretim kurumudur.
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Öğretmen - Mugallym
🔹 Güneybatı yani Oğuz grubunda yer alan bir diğer lehçe, Türkmen Türkçesidir. Bu lehçe de Azerbaycan Türkçesi gibi bünyesinde Arapça ve Farsça kelimeleri barındırır.
🔹 Bunlardan biri "öğretmen" manasına gelen mugallym sözcüğüdür. Arapça kökenli muallim kelimesinden evrilmiş ve bu hale gelmiştir.
➡ Men Türkmen Döwlet Uniwersitetini tamamlanymdan soňra, ol ıerde galyp, mugallym bolup işe başladym.
➡ Türkmen Devlet Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra orada kalıp öğretmen olarak çalışmaya başladım.
GAGAVUZ TÜRKÇESİ
Öğretmen - Üüredici
🔹 Oğuz grubunda yer alan üçüncü lehçe, Gagavuz Türkçesidir. Bu lehçe, Azerbaycan ve Türkmen Türkçesinden farklı olarak konuşma dilinde, öz Türkçe kelimeleri bulundurur.
🔹 Bunlardan biri öğretmen anlamına gelen "üüredici" sözcüğüdür. Türkçe aktarımında karşılığı, "öğreticidir."
↪Ürediciyka ise "bayan öğretmen" manasındadır.
➡ Ürediciyka, "Gençlerä hepsindän çok kısmet lääzım" dedi.
➡ Kadın öğretmen, "Gençlere her şeyden çok kısmet lazımdır" dedi.
KAZAK TÜRKÇESİ
Öğretmen - Oqıtwşı
🔹 Kuzeybatı grubunun en bilinen lehçesi, Kazak Türkçesidir. Bu lehçede, öz Türkçe kelimeler konuşma dilinde daha yaygındır.
🔹 Bunlardan biri öğretmen manasına gelen "oqıtwşı"dır. Bu sözcük, Türkçe aktarımında okutucu olarak karşımıza çıkar. Bu lehçede öğretmen kelimesini; muğalim, tälimger ve ustaz sözcükleri de karşılar.
➡ Soñğı jıldarı jasöspirimderge tälimger retinde är türli bağdarlamalarğa qatısıp jürmin.
➡ Son yıllarda genç öğretmen olarak çeşitli etkinliklere katılıyorum.
KIRGIZ TÜRKÇESİ
Öğretmen - Okutuuçu
🔹 Kuzeybatı sınıfında yer alan ve oldukça yaygın olan lehçe, Kırgız Türkçesidir. Bu lehçede, öğretmen kelimesini "okuutuçu" karşılar. Kazak Türkçesinde olduğu gibi bu sözcük, okutucu manasına gelir.
🔹 Bu lehçede öğretmen kelimesini karşılayan bir diğer sözcük ise "mugalim"dir.
➡ 24-noyabr Mugalimder künün mayramdık maanay tartuuladı.
➡ 24 Kasım öğretmenler günü coşkuyla kutlandı.
