Arama
Ortak değerlerimiz "dağ"
Geçmişten günümüze dağ, Türkler için kutsal kabul edilmiştir. Destanlara, efsanelere ve şarkılara konu olmuştur. Türklerin bulunduğu tüm coğrafyalarda dağlar, en güzel atıfların sahibidir. Zirveler, yücelik ve görkem bu kelime ile ifade edilmiş ve atasözler miras olarak genç nesillere armağan kalmıştır. İşte, Türk lehçelerinde zerafetin ve ulviliğin simgesi olan dağ sözcüğünün karşılıkları...
ESKİ TÜRKÇE
Dağ- Tag
🔸 Başta Türkler olmak üzere diğer milletlerde de yüksekliği, gücü ve heybeti sembolize eden kelime, şüphesiz "dağ" sözcüğüdür.
🔸 Türklerin doğduğu coğrafya olan Ötüken'de kutsal kabul edilen "Ötüken Dağı" vardır. Bugün bu dağ, Moğolistan sınırları içinde yer alır.
🔸 Eski Türkçede "dağ" kelimesini "tag" sözcüğü karşılamaktadır.
➡ Tagda sıgun ötser.
➡ (Dağda geyik bağırsa.)
Orhun Yazıtları
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Dağ- Dag
🔸 Türk tarihi boyunda "dağ" kutsal sayılmış ve hayatın her alanına da bu kutsiyet yansımıştır. Günümüzde Azerbaycan'ın en yüksek dağı, Bazardüzü Dağı olarak kabul edilmektedir.
🔸 Dağ sözcüğü, Azerbaycan Türkçesinde varlığını aynen korumuş ve günümüzde kullanılan en eski kelime olmuştur.
➡ Dağ dağa rast gəlməsə də, insan insana rast gələr
(Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.)
Azerbaycan atasözü
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Dağ- Dag
🔸 Oğuzların en önemli temsilcisi olan Türkmenler için dağ, bilhassa önemlidir. Türkmenistan'ın zirvesi kabul edilen, Ayrıbaba Dağı'nı örnek gösterebiliriz.
🔸 Türkiye Türkçesindeki "dağ" kelimesi Türkmen Türkçesinde "dag" olarak karşılık bulur.
➡ Dag başı dumansız bolmaz, ar başı hıyalsiz bolmaz.
(Dağ başı dumansız olmaz, er başı hayalsiz olmaz)
➡ Dagına göra dumanı, yerine göre yılanı.
(Dağına göre dumanı, yerine göre yılanı. "Allah dağına göre kar verir." )
Türkmen Türkçesi atasözleri
GAGAVUZ TÜRKÇESİ
Dağ- Daa
🔸 Balkanların birçok ülkesine yayılan Gagavuzların vatan toprakları olmadığı için kutsal kabul edecekleri belli dağları da yoktur. Fakat "dağ" tüm Türklerde olduğu gibi Gagavuzlar için de kutsaldır.
🔸 Azerbaycan ve Türkmen Türkçesinden sonra Oğuz grubuna mensup olan Gagavuz Türkçesinde "dağ" kelimesi, "daa" şeklinde karşılık bulmuştur.
➡ Büülü daa
Büyülü dağ
(Gagavuzca bir kitap ismi)
AHISKA TÜRKÇESİ
Dağ- Meşe
🔸 Kafkaslarda yaşayan ve sürgünlere maruz kalan Ahıska Türklerinin en yüksek dağ olarak, Mesheti Sıradağlarını kabul ederler.
🔸 Ahıska Türkçesinde "dağ" kelimesi, "meşe" sözcüğü ile karşılık bulur.
➡ Avi meşeye küsmiş meşenin haberi yoh
(Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış.)
Ahıska Türkçesi atasözü