Arama
Divan edebiyatında derin manaları olan berceste beyitler
Sözlükte "seçkin, güzel, latif" anlamlarına gelen berceste, divan edebiyatında söyleyiş güzelliği olan, derin bir anlam taşıyan dizeler için kullanılan terimdi. Eski toplumumuzun düşünüş, yaşayış ve sanat sevgisini günümüze taşıyan bu beyitler, kültür hafızamızda önemli bir yer edindi. Beğenilip dilden dile dolaşan klasik şiirin bercesteli beyitlerini sizler için derledik.
Altun ile mîzânda bir gelse dahi zeng
Sıklette bir olmak ile kıymette bir olmazKemal Paşazade
Sarı bakır, terazide altınla aynı ağırlıkta olsa bile kıymette ona eşit olmaz; çünkü ağırlıkta aynı olmak, kıymette denk olmak anlamına gelmez.
Âsafın mikdârını bilmez Süleymân olmayan
Bilmez insan kadrini âlemde insan olmayanZiya Paşa
Süleyman Peygamber gibi emelleri olmayan, Âsaf'ın (Âsaf gibi bir vezirin) değerini bilemez; bu âlemde kendisi insan olmayan, insanın kadrini bilemez.
Âsaf: Süleyman peygamberin veziri.
Âvâzeyi bu âleme Davûd gibi sal
Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imişBâkî
Davut Peygamber gibi güzel sesini, yumuşak ve tatlı söyleyişini bütün âleme duyur; bu gök kubbe altında (her şey gelip geçicidir), sana kalacak olan hoş bir sedâ olacaktır.
Âvâze: Nam, yüksek ses
Sadâ: Ses
Âyinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserindeZiya Paşa
İnsanın ne olduğunu anlamak için sözüne değil işine, eserine bakılır; kişinin aklının derecesi, kendi eserinden belli olur.
Çeşm-i insâf gibi kâmile mîzân olmaz
Kişi noksanını bilmek gibi irfân olmazTâlib
Yaratılışa ve olaylara ölçü ile adaletle bakmaktan daha büyük olgunluk olamaz; kişinin başkasının noksanını görmek yerine, kendi noksanını görmesinden daha ileri irfan olamaz.
Mîzân: Terazi, ölçü, tartı
Noksan: Eksik
Çeşm-i insâf: Merhamet ve adaletle bakmak