Sadeliğin azameti Molla Cami
Hayatını ilim yolunda feda eden, muhakeme ve farklı açılardan meseleleri değerlendirme yönleri ile öne çıkan Molla Abdurrahman Cami, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'a getirmek için özel çaba harcadığı bir alimdi. Çocuk yaşlardan itibaren ilim vadisinde bir yolcu olan Cami; kıvrak zekası ve mukayeseli düşünce yapısı ile Hüseyin Baykara'nın da hürmetini kazanmıştı.
◾ İslam medeniyetinin zirve dönemlerinden olan on beşinci yüzyıl içinde yaşayan Molla Abdurrahman Câmî'nin tam adı Nuruddin Abdurrahman b. Nizameddin Ahmed b. Muhammed el Câmî'dir.
◾ 1414 - 1492 yılları arasında yaşayan büyük alim ve şair Molla Cami, zor meseleleri gayet akıcı bir dil ve uslüple ifade ederek İslam dünyasında sadeliğin azametini yansıtan önemli isimlerden oldu.
◾ Babası Nizameddin Ahmed'in müderris olması sebebiyle ilmi macerasına erken yaşta başlayan Abdurrahman Cami, döneminin önde gelen isimlerine talebe oldu.
◾ Herat'ta ünlü alimlerden ders aldıktan sonra dokuz yıl boyunca dönemin ilmi merkezi Semerkant'ta kaldı. Ardından Hac vazifesini ifa etmek için ilim dolu bir yolculukla Hicaz'a giden Cami, yolda pek çok kimsenin teklfiine rağmen Herat'a döndü.
◾ Bu zaman diliminde Hüseyin Baykara, Molla Cami'nin ilmi temayüzüne hayranlık duyarak onun için büyük bir medrese inşa ettirdi. Hicaz dönüşü Abdurrahman Cami burada talebe yetiştirmeye başladı.
◾ Büyük alimin cenaze namazında Hüseyin Baykara ve Ali Şir Nevai bizzat bulundu. Dostu ve talebesi Ali Şir Nevai büyük ismin vefatı üzerine hem bir mersiye hem de bir eser kaleme aldı.
◾ Ailesini erken yaşta kaybetmesi sebebiyle hayatı boyunca yalnız kalan Molla Abdurrahman Cami, hayatını ilim ve talebe yetiştirme yoluna vakfetti.
◾ Molla Cami eserleri, düşünce tarzı, zekası ve muhakemesi ile İslam dünyasının her devirde tazelenen müstesna isimlerinden oldu. Kuvvetli bir alim olduğu kadar çok da iyi bir şair olan Cami, vefatından asırlar sonra dahi insanları etkiledi.
Molla Cami'nin Hocaları
➡ İlmi hayatını çocukluğundan vefatına kadar sürdüren Abdurrahman Cami ilk eğitimini babası Nizameddin Ahmed'ten aldı. Sonrasında ise Mevlana Cüneyd, Muhammed Cacermi, Hace Ali Semerkandi gibi çağının önemli hocalarından bizzaat dersler aldı.
◾ Nasıreddin Ubeydullah b. Mahmud eş-Şaşi es-Semerkandi
Daha çok Ubeydullah Ahrar olarak tanınan büyük mutavasavvıf. 1404 - 1490 yılları arasında yaşayan Hace Ubeydullah Ahrar, hayatını ilim, ziraat, ticaret gibi alanlara ayırdı. Maddi ve manevi manada büyük bir zenginliğe sahipti. Zenginliğini medrese, cami gibi kurumların giderlerine sarf etti.