Arama
Nakibüleşraf nedir? Nakibüleşraf hakkında bilinmesi gerekenler
Peygamber Efendimize (SAV) duyulan büyük hürmeten dolayı O'nun (SAV) torunları olan Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin'in soyundan gelen kişiler, İslam aleminde müstesna bir yere sahipti. Nakibüleşraf da bu saygı ve sevginin tezahürüydü. Abbasiler döneminden beri var olan bu kurum, Osmanlı döneminde ayrı bir boyut kazandı. Osmanlı Devleti'nde, Resulullah'a (SAV) ve O'nun soyundan gelen kişilere İslam aleminde benzeri bulunmayan bir hürmet gösterildi. Öyle ki sultanlar, nakibüleşrafı görünce ayağa kalkardı. Sizler için nakibüleşraf hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
◾ Peygamber Efendimiz (SAV), Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin için cennete iki reyhanım der sık sık onlara dua ederdi. Nitekim "Hüseyin bendendir, ben de Hüseyin'denim! Allah Teâlâ, Hüseyin'i seveni sever. Hüseyin esbâttan/torunlardan biridir." buyurmuştu. (İbn-i Mâce, Mukaddime, 11/144; Ahmed, IV, 172)
◾ Efendimize (SAV) duyulan büyük hürmeten dolayı O'nun torunlarının soyundan gelen kişilerin İslam âleminde müstesna bir yere sahipti.
◾ Peygamberimiz (SAV) ve ailesi sadaka almaz, onlara ganimetten pay ayrılırdı. Efendimiz (SAV) bunun için Hz. Ali'yi görevlendirmişti.
◾ Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer döneminde bu görev devam etti. Hz. Ömer, döneminde ganimetten pay alacak kişiler ismini tescil ederdi. Bu durum Efendimizin (SAV) soyundan gelen kişilerin tespitini sağladı.
◾ Abbasiler döneminde, Peygamberimizin (SAV) soyundan gelen kişilerle ilgilenmek için nakiplik müessesi kuruldu. Kelime olarak "hayırlı, seçkin kişi, bir topluluğun başkanı" anlamına gelen nakip, Peygamber Efendimizin (SAV) soyundan gelen kişilerin meseleleriyle ilgilenirdi.
◾ Ayrıca Abbasi Halifesi Me'mun, Resulullah'ın (SAV) soyundan gelen kişilerin halk içerisinde ayırt edilebilmesi için yeşil giyme geleneğini başlattı. Abbasilerden sonra Fâtımî, Selçuklu, Zengi, Eyyübî ve İlhanlı devletlerinde nakiplik görevi devam etti.
◾ Hz. Peygamber'in (SAV) soyundan gelen kişileri kayıt altına atına almak ve onların her türlü ihtiyacını gidermek amacıyla nakibüleşraf denilen bir teşkilat kuruldu.
◾ Nakibüleşraf, Peygamberimizin soyundan gelen kişileri kayıt altına alır, doğum ve ölümlerini deftere geçirir, gelişigüzel işlere girmesine engel olurdu. Bir manada Peygamberimizin (SAV) soyundan gelenlerinin vasisiydi.
◾ Osmanlı'nın kuruluşunda itibaren pek çok âlim ve seyyid bu topraklara yerleşti. Osmanlı Devleti'nde, Resulullah'a (SAV) ve soyundan gelen kişilere İslam aleminde benzeri bulunmayan bir hürmet gösterdi.
◾ Nakibüleşraf teşkilatı Yıldırım Bayezid döneminde "Sâdât Nezâreti" adıyla oluşturuldu. Sultan, Peygamber Efendimizin (SAV) soyundan gelen kişilere hürmetin eksilmemesi, aralarına yabancı kişilerin karışmaması amacıyla bu kurumu oluşturdu. Bağdadlı Seyyid Ali Nattâ'yı da, nakibüleşrafın başına getirdi.