Medine’den önce Müslümanların ilk hicreti: Habeşistan
Peygamberimizin nübüvvetinin ardından İslam'a davet bir müddet gizli olarak sürdürüldü; açıktan davetin başlanmasıyla ise başta Resul-i Ekrem olmak üzere Müslümanlar, Allah'a iman etmeleri ve İslam dinini kabul etmeleri nedeniyle müşriklerin zulüm ve işkencelerine maruz kaldılar. Bazı Müslümanlar kabilelerinde bulunan nüfuz sahibi kişilerce himaye edildiler; ancak himayesiz kalan Müslümanların gördükleri baskı her geçen gün arttı. Efendimiz, onlara "Orada ülkesinde hiç kimseye zulmedilmeyen bir hükümdar iş başındadır" diyerek Habeşistan'a hicret etmelerini önerdi.
Peygamber Efendimizin risaleti ile İslam'a davet, başlangıçta gizli olarak devam etmişti.
💠
Nübüvvetin ilk üç yılında gizli davetle İslam tebliğ edilmiş; bu konuda dinin korunması ve muhafaza edilmesi göz önünde bulundurulmuştu.
📌 Öte yandan tebliğin açık şekilde ilanına dair ilahi bir emir de gelmemişti.
📌 Yaygın olan putperestliğe karşı ihtiyatlı davranılmış ve güvenilir kişiler İslam'a davet edilmişti.
📌 İslam'a davetin açıktan devam etmesi, birçoğu fakir ve zayıf durumda bulunan ilk Müslümanları tehlikeye atabilir; onların helaki, dinin başlamadan yok olmasına sebep olabilirdi.
İslam'ı kabul eden ilk Müslümanlar, ibadetlerini ve toplantılarını gizli olarak devam ettirdiler. Hz. Ömer'in Müslüman oluşuna kadar bu durum böyle devam etti.
💠
🔸 Nübüvvetin dördüncü yılı itibariyle İslam'a davet, açıktan yapılmaya başlandı.
Resulullah'a vahyedilen gerçekleri en yakınlarından başlamak üzere, müşriklerden çekinmeden açıkça tebliğ etmesi emredildi.
📌 Böylece putlarını Kâbe'nin içine ve çevresine yerleştiren Kureyşlilerle Mekke'nin fethine kadar sürecek olan 20 yıllık çetin bir mücadele de başlamış oldu.
(x) 🔍 Müslümanlar neden Mekke'den Medine'ye hicret etmiştir?
Peygamber Efendimiz ve müminler, Allah'a iman etmeleri ve İslam dinini kabul etmeleri nedeniyle Mekke'deki müşriklerden pek çok zulüm gördüler.
💠
🔸 Resul-i Ekrem'in İslam'ı tebliğinden itibaren başlayan bu tavır, her geçen gün şekil değiştirdi ve hem Peygamberimize hem de ashabına gösterilen eziyetler ve işkenceler gün geçtikçe daha da arttı.
🔸 Can güvenlikleri her geçen gün tehlikeye giren Müslümanlar ile ilgili Peygamber Efendimiz de yoğun bir endişe duydu.
🔸 Bu baskıları engellemeye gücü yetmeyen Resul-i Ekrem Efendimiz, özellikle kabileleri içinde himayesiz kalan Müslümanların Habeşistan'a hicret etmelerini önerdi.
💠
📌 Allah Resulü, Müslümanlara şöyle buyurdu:
"Eğer istiyorsanız ve elinizden geliyorsa gidip Habeşistan'a sığının. Zira orada ülkesinde kimseye zulmedilmeyen bir kral hüküm sürmektedir; orası bir doğruluk ve hakikat ülkesidir; Allah işlerinizde kolaylık sağlayıncaya kadar orada kalınız."
Peygamberimizin ashabına hicret yurdu olan Habeşistan, Müslümanlar tarafından ilk kez duyulan bir yer değildi.
💠
🔸 Arap yarımadasında Yemen halkı ile birlikte Kureyşlilerin Habeşistan ile aralarındaki ilişkiler eskiye dayanıyordu.
🔸 Ticari anlaşmalarla güvence altına alınan ilişkiler iktisadi bağları kuvvetlendiren bir yapıya sahipti. Taraflar birbirlerine imtiyaz sağlıyorlar; bu sayede doğrudan irtibat kurabiliyorlardı.
💠
📌 İLK İRTİBATI PEYGAMBERİMİZİN DEDESİ SAĞLADI
Mekke ile Habeşistan arasındaki ticareti kurumsal hale getiren kişi, Peygamber Efendimizin büyük dedesi Hâşim'di. Bu sayede pek çok Mekkeli tüccar, ticaret amacıyla Habeşistan'a gitmişti.
Habeş kralı ile Mekkelilerin yakın ilişkileri, rivayet edilen bazı olaylardan anlaşılabilir. Peygamberimizin dedesi ve Kureyş halkının reisi Abdülmüttalib ile onun Mekke idaresindeki rakibi konumundaki Harb arasında meydana gelen anlaşmazlık, Habeş kralının hakemliğinde çözülmeye çalışılmıştı.
📌 İslam öncesi dönemde Mekke'nin ihtiyacı olan hububatın deniz yoluyla Cidde'ye, oradan Mekke'ye getirildiği; bu ticari faaliyetlerde Habeşlilerin etkili olduğu bilinir.
Hicret için Habeşistan'ın seçilmesindeki en önemli sebep, kral Necaşi Ashame'nin semavi bir dine mensup adaletli bir hükümdar oluşu ve Arapça bilmesiydi.
💠
🔸 Habeşistan'a ulaşım da kolaydı ve muhacirlerin maddi sıkıntılarını daha kolay şekilde giderebilmeleri imkânı da bu seçimi etkilemişti.
🔸 Zira aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu bir topluluğa sığınma hakkı tanımak oldukça zordu. Hem Arap töresi gereği mensup olunan kabilenin izninin alınması gerekiyor hem de gidilen yerde maddi imkânların olması gerekiyordu.
🔸 Bu nedenle Müslümanlar, Arap yarımadasında bir beldeye gitmek yerine Kureyşlilerin tehditlerine boyun eğmeyecek güçlü bir devlete sığınmak durumundaydılar.
🔸 Bu hicret sayesinde henüz tebliğin ilk yıllarındayken Afrika ile temas sağlanmıştı. İlk hicret edenlerin iyi karşılanması üzerine ikinci hicret gerçekleşmişti.
💠
📌 Müslümanların Habeşistan'a hicretleri şu ayetlerde yer almıştır:
🔹 "Zulme uğradıktan sonra Allah yolunda hicret edenlere gelince, elbette onları dünyada güzel bir şekilde yerleştiririz. Ahiret mükâfatı ise daha büyüktür. Keşke bilselerdi... Onlar, sabreden ve yalnız Rablerine tevekkül eden kimselerdir."
(x) Nahl suresi 41-42. ayetlerin tefsirini okuyun 📕 ve mealini dinleyin 🔊
🔹 "Ey Muhammed! Bizim adımıza de ki, "Ey iman eden kullarım! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Bu dünyada iyilik yapanlar için (ahirette) bir iyilik vardır. Allah'ın yeryüzü geniştir. Sabredenlere bunun karşılığı elbette hesapsız olarak verilir."
(x) Zümer suresi 10. ayetin tefsirini okuyun 📕 ve mealini dinleyin 🔊
