Hayatı ve fikirleriyle Kemalpaşazade
Kemalpaşazade, Osmanlı tarihinin en önemli alimlerinden biridir. Çok yönlü bir şahsiyet oluşu onun pek çok alanda eser kaleme almasına katkı sağlar. Dönemin padişahları arasında da büyük bir itibara sahip olan Kemalpaşazade, tarihi bütünsel biçimde ele alarak sade ve anlaşılır şekilde yazmasıyla dikkat çeker. Sizin için Kemalpaşazade'nin hayatı ve fikirlerini araştırdık...
🔸 Şeyhülislam Kemalpaşazade'nin asıl adı Şemseddin Ahmed'dir. Şehzade Bayezid'e lalalık yapan dedesinden dolayı ona Kemalpaşazade, Kemalpaşaoğlu ve İbn Kemal de denir.
📌Lala nedir?
Şehzadelerin özel eğitmenlerine lala denir.
🔸 1469 yılında doğan ve Amasyalı olan Kemalpaşazade, Tokat ya da Edirne doğumludur. Bu karışıklık kaynaklardaki bilgilerin net olarak bilinmemesinden kaynaklanır.
🔸 Kemalpaşazade'nin babası ve dedesi de bürokrasiyle yakından ilgilenmiştir. Dedesi, Fatih Sultan Mehmed Han döneminde yaşamış Kemaleddin Ahmet Efendi, babası ise Tokat Sancakbeyliğine kadar yükselen Süleyman Çelebi'dir.
🔸 Annesi, İran'dan gelerek Tokat'a yerleşen Fatih Sultan Mehmed dönemi kazaskerlerinden biri olan Küpelioğlu Muhyiddin Mehmed'in kızıdır.
🔸 Hayatı Tokat, Amasya ve Edirne çevresinde geçer. Kemalpaşazade hafızlığını tamamladıktan sonra Amasya'da Arapça, mantık ve Farsça eğitim görür.
🔸 Şemseddin Ahmed önce askerlik mesleğine girerek II. Bayezid'in seferlerine katılır. Edirne'de Molla Lutfi'den, Hatibzade Muhyiddin Efendi, Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi gibi birçok alimden dersler alır.
🔸 Kemalpaşazade'nin şöhreti özellikle Yavuz Sultan Selim zamanında artmıştır. Bunun sebebi Osmanlı halkını Safeviler'e karşı hazırlamak üzere yazdığı risalede, şiiler ile yapılacak savaşın cihad sayılacağını belirtmesidir.
🔸 1515 yılında Edirne kadılığına, 12 Eylül 1516'da Anadolu kazaskerliği görevine getirilir. Bu görevdeyken katıldığı Mısır Seferi'nde büyük itibar görerek beylerbeyliğine getirilir.
🔸 Kemalpaşazade, yaşadığı dönemdeki üç padişahın övgüsünü de kazanmış itibarlı bir alimdir. Hadis, fıkıh, tefsir gibi ilimler başta olmak üzere felsefe, dil, edebiyat, tarih gibi birçok alanda eserler vermiştir. Kemalpaşazade bu açıdan ele alındığında çok yönlü bir alim ve daimi bir talebe portresi çizer.
🔸 XVI. yüzyıl Osmanlı ilim ve kültürünün en önemli temsilcilerinden biri olan Kemalpaşazade, Sa'deddin et-Teftazani ve Seyyid Şerif el- Cürcani kıyaslanmış ve Osmanlı din adamları arasında "el-muallimü'l evvel" unvanıyla anılmıştır.
