Fatih Sultan Mehmet'in kütüphanesinde öne çıkan eserler
Fethettiği topraklardan ziyade gönüllere girmenin gerçek fetih olduğunun idrakinde olan Fatih Sultan Mehmed Han, kitapları daima en yakın yoldaşları olarak belledi. Kendisine ithaf edilen eserlerin yanında klasikler, merak ettikleri ve ilmi eserleri kütüphanesinde toplayarak geniş bir koleksiyona sahip olan Sultan II. Mehmet böylece Osmanlı Devleti'nin asırlar boyunca dünyaya hükmedebilmesini sağladı.
🔹 Kılıcın ve kalemin sultanı olarak anılan Fatih Sultan Mehmed, kitaplara hayran bir Osmanlı padişahıydı. Yeni telif edilen eserlerden klasik olarak addedilen eserlere dek geniş bir kütüphane tesis eden Sultan, vaktinin ciddi bir kısmını burada geçiriyor ve önemli okumalar yapıyordu.
🔹 Bu yönüyle kalem ve kılıç ikilemini sağlamda tutan hünkar, hem cihan devletinin temellerini sağlamlaştırıyor hem de kendisinden sonra gelecek kuaklara bir kılavuz hazırlıyordu. Sizler için Fatih Sultan Mehmed Han'ın kütüphanesinde öne çıkan eserleri araştırdık.
el-Kânûn fi't-Tıb
🔹 Beş kitaptan oluşan "el-Kanun" İbn-i Sina'nın şaheseri olarak kabul edilir. Büyük alimin on yıldan fazla bir sürede kaleme aldığı eser, tıp dünyasını bugün dahi aydınlatır.
İbn-i Sina kimdir?
981 - 1037 yılları arasında yaşayan İbn-i Sina, tıp ve felsefe alanındaki çalışmaları ile tanınır. Dünya tıp tarihine geçecek kadar büyük bir hekim olmasının yanında İslam tarihinin en önemli filozoflarından biridir.
🔹 İslam literatürünün en kıymetli eserlerinden ve klasiklerinden kabul edilen "el-Kânûn fi't-Tıb", Fatih Sultan Mehmed Han'ın isteği doğrultusunda kütüphanesine dahil edilir.
İbn-i Sina'nın El-Kanun fi't-Tıb kitabında geçen 15 faydalı bitki
Eserin künyesi
"Bu nüsha yüce sultan, muazzam hakan, müslüman sultanların sultanı, Allah'ın insanlar üzerindeki gölgesi, sultan oğlu sultan oğlu sultan, Sultan Mehmed Hân oğlu Sultan Murad Hân oğlu Sultan Mehmed Hân'ın kütüphanesi için hazırlanmıştır. Allah mülkünü daim kılsın ve kıyamete dek saltanatını müeyyed eylesin."
"Bu kitap el-Kânûn fi't-Tıb olup eş-şeyhü'r-reîs, müteahhirlerin en faziletlisi, mütekaddimlerin bakiyesi, filozofların sonuncusu, âlimlerin öncüsü Şeyh Ebû Ali İbn Sînâ'nın eseridir. Allah onu mağfireti ile kuşatsın ve cennet köşklerinin en yükseğine yerleştirsin."
Cerrâhiyyetü'l-Hâniyye
🔹 Sabuncuzade Şerafettin meşhur eseri Cerrâhiyyetü'l-Hâniyye, tıp tarihimizde önemli yer tutar. Üç bölümden oluşan eser içinde dağlama, kırıklar ve ceraahi müdahaleler bulunur.
Şerafettin Sabuncuzade kimdir?
1386 doğumlu Sabuncuzade Şerafettin net vefat tarihi belli değildir. Osmanlılar döneminde meşhur bir hekim ve cerrah olan ünlü hekim aynı zamanda tıp üzerine üç hacimli eser kaleme alır.
🔹 Tıp tarihinde ilk defa cerrahi müdahalelerin çizim tekniğiyle gösterildiği eser, bu yönüyle tıp tarihi açısından çok önemlidir. Ayrıca eserde kullanılan sade ve akıcı dil hekimlerin kitabı tercih sebepleri olur.
el-Câmi' li-Müfredâti'l-Edviye ve'l-Ağziye
🔹 İlaçlar hususunda Arapça olarak telif edilen kitapların en bilinenidir. Yıllar boyunca farklı coğrafyaları gezen İbn Baytar, bitkiler toplayarak el Müfredat adıyla tanınan bu eserini telif eder.
İbn Baytar kimdir?
Rivayetlere göre 1179, 1189, 1197, 1200 yıllarında doğmuş ve 1248 yılında vefat eder.
Botanik hakkında yaptığı çalışmalarla tanınır.
🔹 el-Câmi' li-Müfredâti'l-Edviye ve'l-Ağziye, Osmanlıların tıp çalışmalarına kaynaklı ettiği gibi modern dönemde Almanca'ya çevrilmiş ve Batılılar tarafından keşfedilmiştir.
