Arama
İslam medeniyetinin en önemli göz doktorlarından Ali bin İsa kimdir?
Ali bin İsa, İslam medeniyetinin yetiştirdiği en büyük göz doktorlarından biriydi. Görme yolları hastalıkları ve cerrahisi (oftalmoloji) alanında ün kazanan hekim, optik cihazların olmadığı bir dönemde katarakt ameliyatı yaptı. Ameliyatlarda ilk kez anesteziden yararlanan hekimlerden biri olan Ali bin İsa'nın kaleme aldığı eser, asırlar boyunca doktorların başvuru kitabı oldu. El-Kehhal olarak da tanınan Ali bin İsa hakkında merak edilenler...
İslam medeniyeti, asırlar boyunca gıpta edilip örnek alınan bir sağlık sistemi kurdu. Tabiplik, medeniyetimizde çok şerefli bir meslek olarak yer alırdı. 7. yüzyıldan başlayarak tıp ilmi, İslam dünyasının farklı bölgelerinde oldukça karmaşık ve değişik bir disiplin halinde gelişme gösterdi.
Medeniyetimizde ortaya konulan ilmi çalışmalar ve yapmış olduğu yeni icatlar insanlığı etkisi altına aldı. Bu alanda kaleme alınan eserler asırlar boyunca medreselerde üniversitelerde ders olarak okutuldu.
Tıbbın İslam medeniyetinde gelişme göstermesinin nedeni, İslam inancının, insan yaşayışı ve sağlığına verdiği önemden kaynaklanır. Bundan dolayı hekimler de hastaları tedavi ederken zarar görmemesi için oldukça özen gösterirdi. Örneğin, ameliyat öncesinde hastanın bayıltılması ile ilgili olarak haşhaş otu, kelebek ve banotu suları kullanılırdı. Bu sular bir süngere emdirilerek güneşte tutulur ve ameliyat sırasında tekrar nemlendirilmek suretiyle hastanın burnu önüne yaklaştırılarak koklatılıp hastanın bayılması sağlanırdı. Hasta bu sayede derin bir uykuya dalar ve ameliyatın acılarını asla hissetmezdi. Medeniyetimizde asırlar boyu kullanılan bu narkoz çeşidi Batı dünyasında 1844'te kullanılmaya başlandı.
Müslüman hekimlerin Batılılardan çok daha ileride oldukları önemli alanlardan biri de göz hastalıkları ve tedavileriydi. Müslüman tabipler bu konuda büyük bir itina göstermişti. Özellikle İbnü'l-Heysem'in ortaya koyduğu optik alanındaki buluşları tıbbın bu şubesini bir hayli geliştirdi.
İslam medeniyetinde optik alanındaki görüş ve tespitler asırlar boyunca aşılamadı. Migren ile göz hastalıklarının ilişkisi konusunda önemli tespitler yapan Müslüman tabipler bu alanda büyük başarılar elde etmiş iken Batılı doktorlar ise bu düzeyin çok gerisinde kalmışlardır. İslam medeniyetinde önemli yeri olan göz doktorlarından biri de Ali bin İsa idi.
Tam adı Şerefeddin Ali b. Îsâ olan âliminin hayatı hakkında bilgiler sınırlıdır. Öğrenimini dönemin önemli hekimlerinden Ebü'l-Ferec bin Tayyib'in yanında yaptı. Tıbbi çalışmalarını da burada yürüttü.
Oftalmoloji alanında ün kazanan bilim adamı Batı'da Jasu Haly adıyla tanındı. Döneminin en büyük hekimlerinden biri olan el-Kehhal'ın İsa ismine dayanarak bazıları onun Hıristiyan olduğunu sanmışlardı.
(X)*Oftalmoloji: görme yolları hastalıkları ve cerrahisi
Mesleki etik kurallara oldukça önem veren Ali bin İsa, 10. veya 11. yüzyılda başarılı göz ameliyatları yapabilen ve bunu eserinde ayrıntılı bir şekilde açıklayan Ortaçağ'ın en büyük göz doktoruydu.
İslam dünyasının başarılı hekimlerinden er-Razi, hekimlerin kullanabilmesi için antimuan tozunu imal etti. El-Kehhal ise bu tozun göz hekimliğinde kullanılmasına öncülük etti. Antimuan tozu ilaç yapımında kullanılırdı.