Arama
İlk kağıt fabrikasını kuran İbni Fazıl kimdir?
On yedi yıl boyunca Abbasilerin vezirliğini yapan İbni Fazıl, devlete çok büyük hizmetlerde bulundu. Hiç şüphesiz, en büyük başarısı ve hizmeti, Bağdat'ta açtığı, dünya tarihinin ilk kâğıt fabrikasıydı. 12 asır önce kurulan bu fabrika ile adını dünya tarihine altın harflerle yazdırdı. Peki, kağıdın tarihi serüveni neydi? İbni Fazıl, dünyaya tarihinin çehresini nasıl değiştirdi?
Tüm dünyayı derinden etkileyen adım ise 794 yılında atıldı. Abbasi veziri İbni Fazıl bu yılda dünyanın ilk kâğıt fabrikasını kurdu. Kâğıt fabrikasını kurduktan sonra İbni Fazıl bununla yetinmedi. Malzeme olarak Çinliler gibi ipek değil keten kullanarak kâğıt maliyetini düşürdü. Kâğıdın maliyetinin ucuzlaması ve seri üretimiyle birlikte İslam âlimleri birçok eser yayınladı. Çinlilerin kullandığı dut kabuğu ham maddesinin yerine ilk kez keteni kullanmaya başladılar.
Keten kumaşları parçalara ayrılır, suyla ıslatılır ve mayalanırdı. Kaynatılarak alkalin kalıntılarından ve kirlerden arındırılan temiz keten parçaları, balyozla dövülerek hamur haline getirilirdi. Bu yöntem ilk kez Müslümanlar tarafından geliştirilerek kullanılmıştı.
Kâğıt fabrikasının kurulması sadece İslam medeniyetini değil tüm dünyaya tarihini değiştirip dönüştürdü. Bağdat'ta "darul'-kazz" (ipekböceği evi) mahallesi kağıt yapımıyla ünlendi. Kâğıdın imalatının kolaylaşması, ilmin de yaygınlaşmasını sağladı. Bu sayede aradan kısa bir süre geçmesine rağmen Bağdat'ta onlarca kitap dükkânı açıldı.
Sonraki yıllarda kağıt yapımı Sicilya'ya, İspanya'ya götürüldü. Buradan da İtalya'ya Fransa'ya geçti. Kâğıt Mekke'de 797, Mısır'da 800, İspanya'da 950, İstanbul'da 1100, Sicilya'da 1102, İtalya'da 1154, Almanya'da 1228, İngiltere'de 1309 yıllarında kullanıldı.
Peki, dünya tarihine büyük katkısı olan İbni Fazıl kimdir? Gelin daha yakından bakalım👇
Asıl adı Yahya bin Fâzıl olan büyük devlet adamı, 766 yılında dünyaya geldi. Abbasi Devleti'nde ünlü vezirleriyle tanınan Bermekiler soyuna mensuptu. İslam dünyasına altın çağını yaşatan Harun Reşid ile sütkardeşti ve tahsilini beraber tamamladılar. Musul valiliği de yapan İbni Fazıl, çalışkan ve güvenilir kişiliğiyle tanınırdı. Bundan dolayı, Abbasi halifesi oğlunun eğitim görevini ona verdi.