Arama
Çok yönlü bir alim: Kutbüddin Şirazi
Kutbüddin Şirazi; astronomi, matematik, tıp, ve din alanında yaptığı çalışmalarla Anadolu ilim hayatını canlı tutan isimlerden biridir. Yazdığı eserler ve yetiştirdiği öğrencilerle sonraki yüzyıllara etki etmiş olan bu isim, Moğolların akınlar düzenlediği Anadolu'da aldığı görevlerle bölgeyi ayakta tutar. Pek çok alim gibi o da şehir şehir ilim peşinde dolaşır. Gelin, kısacık ömrüne pek çok farklı alanda eserler sığdıran Şirazi'ye yakından bakalım..
Hocaları
🔷 Eğitim hayatının çoğunu Şiraz'da geçiren Kutbuddin'in hocaları dönemin en iyileri arasında sayılır. Şiraz'daki hocaları: Babası Ziyaüddin Mes'ud, Dedesi Kemalüddin b. Muslih, el-Kanun'u okuduğu hocası Şemsüddin el-Kişi ve dini anlamdaki temel çalışmalarını başlatan Zeki el- Buşekani'dir.
🔷 Yine İran bölgesindeki bir diğer şehir olan, tıp, astronomi alanında dönemin en büyük şehri sayılan Meraga'da eğitim gördü. Meraga'daki hocaları: Nasiruddin et-Tusi, Necmüddin el-Katibi, mantık ilmini aldığı Necmuddin el- Katibi ve matematik ile geometri derslerini aldığı büyük hocası Müeyyidüddin el- Urzi'dir.
▶ Kazvin'deki hocası Alaüddin et- Tavusi'den şafii fıkhını okudu.
▶ Konya'da bulunan Anadolu'nun meşhur alimi Sadreddin Konevi'den dersler aldı.
Şirazi Anadolu'da
🔷 Moğolların İran ve çevresinde yaptığı katliamlar ve zulümler nedeniyle İran'da bulunan alimler Konya'ya göç etti. Şirazi de bu isimlerden biridir.
🔷 Selçukluların başkenti olan Konya'da o sırada Mevlana ve Sadreddin Konevi vardır. Dönemin büyük âlimi Sadreddin Konevi'den hadis dersleri alan Şirazi, dönemin güvenli sığınağı ve ilim merkezi olan Konya'da sekiz ay kaldı.
🔷 Kutbuddin, Selçuklu veziri Süleyman Pervane'nin kendi adıyla Kayseri'de yaptırdığı medreseye davet edildi ve üç yıl boyunca burada müderrislik yaptı.
🔷 Moğolların zulmü altında bulunan Anadolu'da tüm şehirler tehlike altındaydı. Konya'nın işgal altına girmesinin ardından en güvenli merkez Sivas oldu. Kutbuddin de Kayseri'deki görevinin ardından Sivas'a geçti.
🔷 Akınlar karşısında Selçuklu Devleti'nin yönetim merkezi olarak Sivas belirlendi. Kutbuddin Şirazi buraya kadılkudat olarak atandı. Sivas, Kayseri, Malatya ve Konya illerinin tamamı Şirazi'nin sorumluluğuna verildi.
🔷 Sivas'ta olduğu süre içerisinde şehrin en büyük medresesi olan Gök Medrese'de müderrislik yaptı. Sivas'ta kaleme aldığı eserler: Şerhu'l muhtasar, Nihayetül idrak, Tuhfetü'ş Şahiyye, Tercüme-i Tahrir ve Şerhu Külliyati'l Kanun.
🔸 Kadılkudat nedir?
İslâm devletlerinde yargı sisteminin başında bulunan görevliye verilen unvandır. Bugünkü Adalet Bakanı'na benzer.
Hazırladığı harita
🔷 Anadolu'yu bilen, coğrafi anlamda da yetenekli bir kimse olan Kutbuddin'den Argun Han bir harita hazırlamasını istedi. Bu haritayı hazırlama sürecini Dr. Ahmet Meydan,
"Kaynaklar haritayı hazırlamak için Anadolu'nun her tarafını gezdiğini söyler. Haritasında Karadeniz için Bahr-i Pontus, Marmara için Konstantin der. Haritayı hazırlamak için bir süre Kastamonu'da kaldı. Burada Candaroğulları ile iletişime geçti. Anadolu'daki son görevi harita çizmesi olmuştur." cümleleri ile izah etti.