Osmanlı’da kadın öğretmen yetiştiren kurum: Darülmuallimat
Kız öğretmen okulları, Tanzimat devrinde kızlara ait mekteplerin faaliyete geçmesi üzerine kadın öğretmen yetiştirmek için açılmıştı. 1870 yılında Osmanlı Devleti'nde açılan bu okullara 'Darülmuallimat' adı verildi. Büyük ve köklü bir eğitim hamlesi olarak görülen bu okullar kız çocuklarının eğitimi noktasında atılmış radikal bir adımdı.
Osmanlı Devleti'nde kızların eğitim görebildiği tek okulun sıbyan mektepleri olduğu bilinmektedir. Ancak eğitim almak isteyen idareci ve zengin ailelerin kızları için evlerinde özel dersler verilebilmiştir.
💠 Tanzimat Dönemi ile beraber Avrupa'nın etkisiyle kızlar için rüşdiye derecesinde okullar ve bu okullarda görev yapmak amacıyla da kız öğretmen okullarının açılması gündeme gelmiştir.
Kızların eğitiminin gereğine inanılan Tanzimat Dönemi'nde, sıbyan mekteplerindeki kız ve erkek çocuklar birbirlerinden ayrılıp ayrı okullarda öğrenim görmeye başlamışlardı.
💠 Bu uygulama ilk kez "Nisan 1847 Tâlimatı ile başlatılmıştı. Kızlara orta öğretim imkânı ilk kez Tanzimat döneminde sağlanmıştır.
İlk kız rüşdiyesi 6 Ocak 1859 tarihinde İstanbul'un Sultan Ahmet semtinde açılmıştır. Fakat 1859'da ilk inas rüşdiyesi açıldığında kızlara eğitim verecek kadın öğretmenler mevcut olmadığından geçici bir süre yaşlı ve iyi ahlaklı erkek öğretmenlerin bu okullarda eğitim vermesi hoş karşılanmamıştı.
💠 Bu sebeple aileler ya kız çocuklarını bu okullara göndermemiş ya da 9-10 yaşlarına geldiklerinde kızlar okuldan alınmıştı. Devlet ise kız çocukların okuldan alınmaması adına aileleri teşvik etmiş ve gazetelere ilan vermişti.
Ailelerin mahremiyet konusundaki hassasiyeti kadın öğretmen yetiştirme konusunu da gündeme getirmişti.
💠 Kızların eğitim görebilmesi kadın öğretmenlerin varlığına bağlıydı. Bu sebeple 1869 tarihinde yayımlanan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi'nde kız sıbyan mektebi ve rüştiyesine öğretmen yetiştirme meselesi de ele alınmıştı.
Nizamname kararları sonucunda İstanbul'da "Darülmuallimat" adında kız öğretmen okulunun açılması uygun görülmüştü.
💠 Bu okul hem halkın gerekçelerine cevap verecek muallim kadrosunu yetiştirecek hem de eğitim hususunda atılan önemli ve müstesna bir eylem planı olacaktı.
