Arama
Fitre ne kadar 2021? Fitre ne zaman, kimlere verilir? Fitre verirken niyet edilir mi?
Fitre, Ramazan ayında gerçekleştirdiğimiz ibadetlerden biridir. Fıtır sadakası, sadaka-i fıtır olarak da adlandırılan fitre, insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama kavuşmanın şükrü niteliğindedir. Fitre miktarı, Diyanet'in yaptığı açıklamaya göre 2021 yılı için 28 TL olarak belirlendi. Peki, kimlerin fitre vermesi gerekir? Kimlere fitre verilir, kimlere verilemez? Fitre verirken niyet edilir mi? Fitre ile ilgili sık sorulan 10 sorunun cevabını derledik.
🔹 Fıtır sadakası, Ramazan bayramının ilk günü itibariyle vacip olur. Bayramdan önce verilebilen fıtır sadakasının bayrama ulaşmadan verilmesi daha faziletli görülmüştür.
🔹 Bayram günü ya da sonra da verilebileceği belirtilse de bayram namazı öncesinde fitre vermek müstehap kabul edilir.
🔹 Şafii mezhebinde fıtır sadakasını geçerli bir mazeret olmaksızın bayramın ilk gününün gün batımından sonraya bırakmak haram kabul edilmiştir. Fıtır sadakasını Ramazan ayının ilk günlerinde vermek de caizdir.
Nevevî, el-Mecmû', VI, 128
İbn Abbâs'ın Peygamberimiz'den (sav) naklettiği bir hadise göre:
"Resûlullah (sav) hem oruçluyu (işlediği) faydasız fiillerden ve (söylediği) kötü sözlerden temizlemek, hem de fakirlere gıda (temin etmek) üzere fıtır zekâtını farz kıldı. Artık kim bunu bayram namazından önce öderse, o makbul bir zekâttır. Kim de bunu bayram namazından sonra öderse, o sadakalardan bir sadakadır."
Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21
🔹 Fıtır sadakasının amacı, bir fakirin yaşadığı toplumdaki yaşam koşullarına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanmasıdır. Bu sayede bayram sevincine iştirak etmesine vesile olmaktır.
🔹 Günümüz koşullarında fitre miktarı belirlenirken, bir kişinin bir günlük iki öğün olarak gıda gereksinimini karşılayacak meblağ hesaplanır.
🔹 Fitre, dini açıdan zengin kabul edilenlere, anne, baba, dede, nine, çocuk, torun ve eşe verilemez.
🔹 Fıtır sadakaları bir fakire verilebileceği gibi birkaç fakire de dağıtılması uygundur ancak bir kişiye verilen miktar bir fitre meblağından az olmaması gerekir.
🔹 Ramazan bayramına ulaşan, temel gereksinimlerinin ve bir yıllık borçlarının dışında 80.18 gram altını ya da buna eşdeğer malı sahip olan her Müslüman, fitre vermekle yükümlüdür. Hem kendileri hem de velayetlerinde bulunan kişilerin fitresini vermeleri gerekir.
Nisap miktarı: 80.18 gram altın ya da eşdeğeri mal
🔹 Kişi kendisinin ve ergenliğe erişmemiş çocuklarının fitresini vermekle sorumludur.
🔹 Kişinin, anne, baba, eş, kardeş, büyük çocuklar ya da öbür yakınları için fitre verme zorunluluğu bulunmaz ancak vekâletleri olmadığı halde fitre verirse bu, geçerli olur.
🔹 Şafii mezhebi için fitre vermek farzdır ve nisap miktarı olarak adlandırılan mala sahip olma koşulu yoktur. Temel gereksinimlerine sahip, bayram günü ve gecesine yetecek azığa sahip olan zengin fakir her Müslüman fıtır sadakası vermekle yükümlüdür.
Muâz bin Cebel bir hadis-i şerifte şu olayı nakletmiştir:
"Hz. Peygamber (sav) ile bir yolculuktaydım. Sonra Allah Resûlü şöyle buyurdu: "Sana hayır kapılarını bildireyim mi? Oruç bir kalkandır. Sadaka suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları söndürür. Ve (hayır kapılarından) biri de kişinin gece kalkıp namaz kılmasıdır." Ardından, "Onlar, korkarak ve ümit ederek Rablerine ibadet etmek için yataklarından kalkarlar. Kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden de Allah için harcarlar. Hiç kimse, yapmakta olduklarına karşılık olarak, onlar için saklanan göz aydınlıklarını bilemez." (Secde, 32/16-17) âyetlerini okudu..."
Tirmizî, Îmân, 8
🔹 Fitre, bir Müslümanın bakmakla sorumlu olmadığı yoksul Müslümanlara verilir.
🔹 Fitre ve oruç fidyesi veren kişinin bundan doğrudan ya da dolaylı olarak faydalanmaması gerekir. Bu kural, zekât için de aynı şekildedir.
🔹 Fitre, zengin değillerse kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalara verilebilir.
🔹 Bir kimse fıtır sadakasını, anne, baba, dede, nine, çocuk, torun, onların çocukları, eş gibi kendi usûl ve füruuna veremez.
Hanefiler açısından ele alındığında şu kişilere fitre verilemez:
◽ Anne, baba, büyükanne ve büyükbaba,
◽ Oğul ya da kıza ve bunlardan doğan çocuklara ve torunlara,
◽ Eşe,
◽ Zengin bir kimseye, ihtiyaçları dışında nisap miktarı malı olan kişiye,
◽ Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.
Şafii mezhebine ve Ebu Yusuf'a göre fitre, bu koşullarla birlikte Müslüman olmayana da verilemez.