Arama
7 Maddede Dağlık Karabağ'da neler oluyor?
Son zamanlarda Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan çatışmalar ve operasyonlar silsilesi yine Ermeni hükümetinin hezimete uğramasıyla sonuçlanmıştır. Azerbaycan ordusu, 18. yüzyılda Çarlık Rus hükümetinin ektiği işgal tohumlarının emeline ulaşmasını engellemiş ve bir kez daha Türk'ün gücünü tüm dünyaya duyurmuştur. "7 Maddede Dağlık Karabağ'da neler oluyor" sorusunun cevabını sizler için derledik.
MADDE 1
ERMENİSTAN - AZERBAYCAN GERİLİMİ
🔸 Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık - Karabağ sorunu, uzun yıllar var olan büyük bir problemdir. Fakat son zamanlarda yaşanan sıcak gelişmeler sonrası bu olayın tekrardan gündeme gelmesi söz konusudur.
🔸 Dağlık - Karabağ sorunu, Ermenistan'ın 1991 yılında Azerbaycan toprağı olan bu bölgeyi işgal etmesinin ardından ortaya çıkar. Öncelikle bu işgale ortam hazırlayan tarihi arka plana bir göz atalım.
MADDE 2
DAĞLIK - KARABAĞ'IN TARİHİ
🔸 Rusya, 27 Nisan - 11 Mayıs 1920 tarihleri arasında Azerbaycan Cumhuriyeti'ni, Sovyet Rusya'ya dahil etmek için Türk diyarını işgal eder. Azerbaycan topraklarını kendi topraklarına katan Rusya, 1923 senesinde Dağlık - Karabağ'ı özerk bir vilayet haline getirir.
🔸 1991 senesine gelindiğinde Dağlık - Karabağ'a sınırı olan Ermenistan, Azerbaycan'a bağlı özerk vilayetinde yer alan 7 yerleşim birimi; Hankendi, Hocalı, Şuşa, Laçın, Hocavend, Kelbecer, Ağdere, Ağdam, Cebrail, Fuzuli, Gubadlı, Zengilan'a saldırır.
🔸 Bu bölgelerde, vatan topraklarını Ermeni askerlerinden korkusuzca savunan, 10 bini aşkın Azerbaycan Türkü şehit olur. 1991'den 2020 yılına kadar bölge, Ermenistan'ın ilhakına maruz kalır.
MADDE 3
DAĞLIK - KARABAĞ BAĞLAMINDA SOVYET RUSYA
🔸 Dağlık - Karabağ sorununu anlamak için Sovyet Rusya tarihini iyi bilmek, okumak ve bu doğrultuda onların amaçlarını iyi kavramak gerekmektedir. Çünkü Sovyet Rusya ile Türk cumhuriyetlerini tarihsel anlamda birbirinden ayırmak çok da mümkün değildir.
🔸 Geçmişten günümüze, Sovyet Rusya zihniyetinin birincil hedefi sıcak denizlere inmektir. İkinci ve bizi ilgilendiren kısmı ise coğrafi olarak yakın gördüğü Türk devletlerini kendi topraklarına katma faaliyetleridir.
🔸 Bu anlayış doğrultusunda Azerbaycan'a uyguladığı işgal ve sonrasındaki ağır asimilasyon (Ruslaştırma) çalışmaları, Türk karşıtı olan devletleri niçin desteklediğini açıklar niteliktedir.
Ruslaştırma Politikası nedir?
Ruslar ele geçirdiği topraklarda, bölgedeki insanları kendi kurallarına göre şekillendirmek ister. Bu da dünyadaki devletler ve bilhassa Türkistan halkı tarafından "Ruslaştırma Politikası" olarak bilinir.
MADDE 4
DAĞLIK KARABAĞ'IN STRATEJİK ÖNEMİ
🔸 Kafkas dağlarının güneydoğusunda yer alan Karabağ, adından da anlaşılacağı üzere aslında dağlık bir mevkidir. Burayı bu kadar mühim kılan verimli toprakları, yer altı zenginlikleri değil; stratejik önemidir. Bu durum ise bölgeye yüklenen mahiyeti açıklamaktadır.
🔸 Azerbaycan topraklarının yüzde yirmisini teşkil eden Dağlık - Karabağ, Ermenistan ile Azerbaycan arasında tampon bir bölgedir. Bu vilayetin ekonomisi her ne kadar sınırlı olsa da coğrafi konumu bakımından Ermenistan ve İran'ı kontrol edebilecek düzeydedir.
MADDE 5
AZERBAYCAN İÇİN DAĞLIK KARABAĞ
🔸 Sovyet Rusya'nın, Dağlık - Karabağ'a özerklik vermesinin en büyük nedeni, ilerleyen zamanda bölgede kurulma ihtimali olan Türk birliğini sekteye uğratmaktır.
🔸 Azerbaycan Cumhuriyeti herhangi bir durumda tehdit olmaya başladığında, Ermeni hükümetine vereceği destek ile Türklerin önünü kapatmayı hedeflemektedir. Ruslar bu taktiği tarihte birden fazla kez uygulamışlardır. Fakat bu içi kof, köhnemiş mantığın işlevini yitirdiğini 2020 Dağlık - Karabağ Savaşı'nda görmüş olduk.
MADDE 6
2020 DAĞLIK- KARABAĞ SAVAŞI
🔸 Büyük Ermenistan'ı kurma hayalperestliğine kapılan Ermeni devleti, bir milyonu aşkın Azerbaycan Türkü'nün sürgün edilmesinin en büyük müsebbibidir.
🔸 Yaşanan bu trajediden sonra Azerbaycan ve Ermenistan arasında sular hiç durulmaz. Devamlı bir tartışma sebebi olan stratejik bölge, 27 Eylül 2020 tarihinde Ermeni silahlı güçlerinin Azerbaycanlı sivillere ateş açmasının ardından 2020 Dağlık-Savaşı'nın fitilini ateşlemiş olur.
🔸 Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "demir yumruk" adını verdiği operasyonu başlatır ve çatışmalar aralıksız 44 gün boyunca devam eder. Rus hükümeti bu süreçte açıkca Ermenistan'a desteğini belli ederken, "bir millet iki devlet" sloganıyla Türkiye Cumhuriyeti, kardeş ülkesinin yanında olur.
🔸 Azerbaycan bu savaş sonucu galip olan devlet olur ve vaktinde elinden alınan; Cebrayıl, Füzuli, Zengilan, Kubadlı ve Şuşa kentlerini; Hadrut, Mincivan, Ağbend, Bartaz yerleşimlerini, 286 köyü, aralarında Murovdağ'ın da olduğu bazı tepelerini Ermenilerden geri alır, böylece Azerbaycan-İran sınır kontrolü sağlanır.
Müsebbip/Müsebbib ne demek?
Arapça kökenli müsebbib/müsebbip kelimesi, "sebep olan, yol açan kimse" manasına gelmektedir.
MADDE 7
TÜRKİYE'DEN AZERBAYCAN'A DESTEK
🔸 Türkiye, geçmişte olduğu gibi 2020 Dağlık - Karabağ Savaşı'nda; destek ekibi, askeri ekipmanları, F16'ları ve bütün saldırı ve savunma teçhizatlarıyla kardeş ülkesinin yardımına koşmuştur. Bu aslında, Rus ve Rus yanlısı tüm devletlere tokat mahiyetinde bir cevaptır.
🔸 Türk birliği sağlanmasın diye çabalayan Rus hükümetinin 18. yüzyılda Dağlık- Karabağ'da ektiği düşmanca tohumlar sonuçsuz kalmıştır. Azerbaycan askeri, halkından ve Türkiye Cumhuriyeti'nden aldığı güç ile zaferi kazanan taraf olmuştur.
🔸 Son zamanlarda yaşanan çatışmalar ve operasyonlar silsilesine karşılıksız kalmayan, savaşmaktan çekinmeyen Azerbaycan ordusu bir kez daha varlığını tüm dünyaya duyurmuştur.