Arama
Yemen’de bir Türk köyü: Beyt-El Türki
Aramızdaki mesafeler ne kadar fazla olsa da gönüllerimiz yakın, gönül coğrafyamız tektir bizim… Orta Doğu'nun en güneyindeki bölge olan Yemen, bu birlikteliğin en somut örneğidir. Osmanlı ile 500 yıllık ortak tarihi gelecek taşıdığımız bu kadim beldede hala birlikteliğimizden parçalar bulunuyor. Peki Yemen'e asker olarak giden ve Sana'da şehit olan askerlerimizin hikayesi nedir? Yemen'deki Türk mahallesi nasıl oluştu?
➤ Son zamanlarda ismini yoksulluk ve savaşla sık sık duyduğumuz Yemen, Osmanlı Devleti'nin yüzyıllar boyunca hüküm sürdüğü, geçmişi tarihin derinliklerine kadar uzanan, Arap yarımadasının güneybatısında konumlanmış bir ülkedir.
➤ 1517 yılında Memlük Devleti'nden Osmanlı hakimiyetine geçen bölge, 19. yüzyılın ortasına kadar Devlet-i Aliyye'nin elinde huzurun, barışın ve adaletin esas olduğu bir bölge olmuştur.
➤ Osmanlı Devleti'nin kendi öz vatanı gibi sahip çıktığı, bütün imkanını ve desteğini esirgemediği Yemen'e savaş zamanlarında Anadolu'dan ve devletin dört bir tarafından asker olarak yüz binlerce kişi gönderilir.
➤ Ardına bakmadan hilafetin merkezinden yola çıkan bu erlerin birçoğu şehit olur. Yemen, Osmanlı erlerinden pek çok kimsenin hayatını kaybettiği, Türkiye'deki ailelerin en az bir ferdinin ebedi istirahatgahı bir mekana dönüşür.
Yemen'in tarihi
➤ 19. yüzyılın orta safhalarına gelindiğinde Yemen'in güney kısmı İngiliz yönetimine girerken, kuzey bölgesinde l. Dünya Savaşı'na rağmen Osmanlı hakimiyeti var olmaya devam eder.
➤ Lozan Antlaşması ile Yemen'de tüm haklarını kaybeden Osmanlı'nın ardından bölgede bir kargaşa ortamı hakim olur. İngilizlerin büyük ölçüde hakimiyet kurduğu bölgede direniş hareketleri sonucu sömürü faaliyeti gücünü kaybeder ve Kuzey Yemen'de 1962 yılında Yemen Arab Cumhuriyeti kurulur.
➤ Çeşitli medeniyetlerin halklarına ev sahipliği yapmış bu kadim bölgenin kuzeyinde Yemen Arab Cumhuriyeti kurulmasına karşın güneyinde, 1933 yılında Mısır'ın desteğiyle İngiltere'ye karşı gerçekleşen direniş sonucu Yemen Demokratik Cumhuriyeti kurulur.
➤ 1990 yılında ise iki bölgenin birleşerek tek bir Yemen Cumhuriyeti'ne dönüşmesi ile bölgede devlet iktidarının güçlenmesi sağlanır.
Osmanlı askerleri Yemen'e neden gitti?
➤ İlk defa 16. yüzyılda Yemen'de hakimiyet kuran Osmanlı Devleti için denizyolunun önemi çok büyüktü. Yemen'in konumu ise stratejik açıdan oldukça önemli ve Osmanlı'ya bölgede kilit rol atfedecek bir noktada idi.
➤ Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Hint Okyanusu'na inmesi ve Yemen üzerinde özenle durmasının ve asker göndermesinin sebebi, dünyanın en büyük donanmalarından birine sahip olan Portekizlilerin o zamana kadar bir Müslüman denizi olan Hint Okyanusu'na gelmeleriydi.
📌 Bilgi Notu:
Yemen'deki savaşlarda pek çok Türk askeri şehit olmuş ve Yemen topraklarına defnedilmiştir.