Arama

Tek partili rejimin basın yasağı: Takrir-i Sükun

Bundan 94 yıl önce bugün, tek partili rejim döneminde "muhalefetin ve İstanbul'daki muhalif basının cumhuriyete karşı bir tertip içerisinde olduğu" düşüncesiyle bir kanun çıkarıldı: Takrir-i Sükun. Kanunun yürürlüğe girmesiyle, muhalif basının yanı sıra, Milli Mücadelenin en büyük destekçileri olan gazeteler de kapatıldı. İstiklal Mahkemesi'nde birçok gazetecinin yargılandığı bu süreçte, bazı isimler sürgün veya hapis cezaları aldı.

  • 8
  • 11
TANİN
TANİN

Tek partili rejim taraftarlarının, diktatörlük ve baskı rejimi dediği Osmanlı Devleti'nde Ağustos 1908'de kuruldu; ancak cumhuriyetin ilk yıllarında kapatıldı.

Hüseyin Cahit Yalçın, Tevfik Fikret ve Hüseyin Kazım'ın birlikte çıkardığı gazete, daha sonra diğer iki yazarın ayrılmasıyla, Hüseyin Cahit tarafından çıkarılmaya devam etti.

Tanin, 1925'te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Beykoz Şubesinde yapılan polisin aramasını "baskın" olarak yorumlayınca hükümet kararıyla (muhakeme edilmeksizin) kapatıldı ve Hüseyin Cahit, İstiklâl Mahkemesi'nde yargılanarak Çorum'a sürgüne gönderildi.

  • 9
  • 11
VATAN
VATAN

Amerika'da gazetecilik eğitimi alan ve liberal demokrasiyi savunan Ahmet Emin Yalman, Vakit gazetesinden ayrıldıktan sonra 26 Mart 1923'te bu gazeteyi kurdu.

  • 10
  • 11
SON TELGRAF
SON TELGRAF

14 Haziran 1924'te yayına başlayan gazete, Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, Hüseyin Avni, Sadri Ethem ve Suphi Nuri İleri tarafından çıkartıldı. Son Telgraf, daha ilk sayısında amacını "Türklük, cumhuriyet ve inkılap" değerlerini savunmak ve yükseltmek diye açıklamıştı.

Mustafa Kemal'i, Ankara Hükümeti'ni ve Halk Fırkası'nı eleştiren gazete, kısa sürede etkili bir muhalif gazete olmuştu. Gazete, Takrir-i Sükûn Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle birlikte diğer muhalif gazeteler gibi 6 Mart 1925'te kapatılmıştı.

  • 11
  • 11
SADA-YI HAK
SADA-YI HAK

1924'te Mehmet Sırrı (Sanlı) tarafından çıkartılmaya başlanan Sada-yı Hak gazetesi, Takrir-i Sükûn Kanunu ile kapatıldı.

1924 yılında kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı destekleyen gazete, Ağustos 1925'te Takrir-i Sükûn kararıyla kapatıldı. Mustafa Kemal'in ölümünden sonra gazete, tekrar yayın hayatına başladı.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN