Arama
Osmanlı'nın ihtişamlı Ramazan geleneği; Kadir alayları
Üç kıtaya yayılan Osmanlı İmparatorluğu'nda, on bir ayın sultanı Ramazan her zaman önemli bir yere sahipti. Bu ayla birlikte adeta Müslüman topraklara huzur yağardı. Ramazan'ın içerisindeki bin aydan daha hayırlı Kadir Gecesi özel olarak ihya edilirdi. İstanbul halkı geceyi, şehirdeki başta selatin camileri olmak üzere, cami ve mescitlerde ibadetle geçirmeye ihtimam gösterirdi. Bu gecenin en ihtişamlı geleneklerinden biri ise Kadir alaylarıydı. Peki, Kadir alayları neydi?
Kadir Gecesi, İslam güneşinin, Kuran meş'alesinin dünyayı aydınlatmaya başladığı mübarek bir gecedir. Ramazan ayının son on gününde gizli olan bu mübarek gecenin zamanı kesin olarak bildirilmemiştir. Bu değerli gecenin ne zaman olduğu konusunda kırkın üzerinde görüş vardır. İbn-i Abbas'tan rivayet edilen bir hadis "O Kadir Gecesi'ni Ramazan'ın sonlarındaki on gecede, geriye kalan dokuzuncu gecesinde, geriye kalan yedinci gecesinde, geriye kalan beşinci gecesinde arayınız." şeklindedir.
"Biz onu (Kur'ân) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen nereden bileceksin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Ruh (Cebrail veya Ruh adındaki melek) o gece Rablerinin izniyle, her iş için inerler. O gece, tanyeri ağarıncaya kadar süren bir selâmettir."
Kadir Suresi, 1-5. ayetler
Kur'an-ı Kerim'in indirilmeye başlandığı bu gecenin adını taşıyan bir sure bulunur. Kadir Suresi'nde yüce Allah, Kur'an'ın bu gecede indirildiğini ve sözü edilen gecenin bin aydan daha hayırlı olduğu buyurur.
"Bin aydan daha hayırlıdır Kadir Gecesi", "O gece Rablerinin izniyle Ruh ve melekler her türlü iş için iner de iner", "Artık O gece bir esenliktir gider… Tâ tan ağarana kadar" ayetleriyle Kadir Gecesi'nin kutsiyeti kesinleştirildi. Bu gece Müslümanlar tarafından büyük bir ehemmiyet göstererek ihya edilir.
Yaygın inanışa göre Ramazan'ın 27'nci gecesinde karşılanan Kadir Gecesi hakkında bir başka hadiste Hz. Peygamber "O, Ramazan'ın tümünde aranmalıdır." (Ebu Davut; Ebvâbu Şehri Ramazan: 321) şeklinde belirtilir.
Kadir Gecesi'nin Kuran-ı Kerim ve hadislerle kesinleştirilmiş olan kıymeti, İslami kültür dairesindeki toplumlarda özellikle de bizim toplumumuzda takdir edildi ve bu gece diğer kutsal gecelerin içinde farklı bir özellik kazandı.
Kadir Gecesi özel ibadet ve duaları, bunlarla ilgili donanımları, teşrifat ve merasimleriyle Osmanlı toplum hayatında zengin bir gelenek oluşturdu. Ramazan ayında başlayan hatimlerin Kadir Gecesi'nden önce tamamlanması ve o gece duasının yapılması, değişik camilerde hafızlar tarafından da duada bulunma adet haline geldi.