Arama
Sultan Abdülhamid'in eğitim faaliyetleri
Osmanlı Devletinin 34. Padişahı Sultan II.Abdülhamid Han, eğitime oldukça ehemmiyet gösterir. 33 yıllık saltanatı boyunca yaptırdığı okul sayısı ile tarihe geçen Sultan, Osmanlı'da modern eğitimin temellerini atan isim olur. Ders programlarını dahi bizzat hazırladığı okullar ile İslam ahlakı üzerine donanımlı nesiller yetiştirmeyi hedefler. Öyle ki köklü üniversitelerin birçoğu onun döneminde inşa edilir.
SULTAN II. ABDÜLHAMİD
🔹 Osmanlı Devleti'nin 34. Padişahı ve 99. İslam Halifesi olan Sultan II.Abdülhamid Han, 33 yıllık saltanatı boyunca devleti ve milleti için birçok önemli işe imza atar.
🔹 Buhranlı bir dönemde tahta çıkmasına rağmen Osmanlı Devleti'nin yükselmesi adına başta eğitim olmak üzere bilim, sanat, sanayi ve teknoloji alanlarında atılımda bulunur.
🔹 Üç kıtanın hükümdarı olan Sultan II. Abdülhamid'in en büyük hedeflerinden biri kurumlarda modernleşmeyi sağlamaktır. Sayısız eser yaptıran Padişah, ihya ettiği yüksekokullar ile Osmanlı'da modern eğitimin temellerini atar.
🔹 Devletin kaderini belirleyen hamlelere imza atan Abdülhamid, eğitime büyük önem verir. Ders programlarını dahi bizzat hazırladığı okullar ile İslam ahlakı üzerine donanımlı nesiller yetiştirmeyi hedefler.
Sultan II. Abdülhamid döneminde eğitim veren 5 yüksekokul
II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE EĞİTİM
🔹 Osmanlı tarihinin en önemli eğitim hamlesi, Sultan II. Abdülhamid döneminde yapılır. Okula ehemmiyet veren Abdülhamid, eğitim - öğretimde merkeziyetçi ve kurumlar arası denge üzerine kurulu bir siyaset izler.
🔹 Yeni okullar açılması noktasında devlet, mali destek sağlar ve özellikle eğitimin Anadolu'nun her köşesine ulaşması amaçlanır. 1878 yılından itibaren imparatorluk topraklarının tamamında eğitim faaliyetleri yaygın bir şekilde görülmeye başlar.
🔹 İlkokuldan üniversiteye kadar eğitimin hemen her alanında okullar açtıran II. Abdülhamid, ülkenin bekası için eğitimli nesillere ne kadar ehemmiyet gösterdiğini gözler önüne serer.
🔹 Dünyanın önde gelen devletlerinin eğitim ile büyük güçler haline geldiğini gören sultan, tüm ülkede okullaşmayı amaçlayarak büyük bir hamleye imza atar. Böylece ülkenin kalkınması, büyük güçler ile rekabet edebilmesi için önemli bir adım atmış olur.
🔹 Sultan II. Abdülhamid döneminde açılan okullar, her alanda eğitimli talebeler yetiştirmeyi hedefler. Bu amaçla Ticaret Mektebi'nden Hukuk Mektebi'ne, Baytar Mektebi'nden Mülkiye Mektebi'ne kadar çeşitli alanlarda eğitim kurumları hizmete girer.
🔹 Farklı alanlara yönelik kurulan okul türleri ile Osmanlı, devlet kademelerinde ihtiyaç duyduğu yerli ve Müslüman insan kaynağı açığını kapatma emelindedir. Sultan, Osmanlı'nın eski gücüne geri kavuşabilmesi ve dünyanın önde gelen ülkeleri nezdinde kendine yer edinebilmesinin ancak bununla mümkün olduğu görüşündedir.
🔹 Eğitimde modernleşmeyi müfredatta yer verdiği İslami hassasiyet ile harmanlayan Abdülhamid, ders kitapları ve öğretmenlerin mektep içi davranışlarını düzenleyen ayrıntılı nizamnameler hazırlar. Amacı, devlet okullarında eğitim görecek gençlerin, İslami hamiyete ve devlete sadakat hususunda ihtimamlı bireyler olarak yetişmesidir.
🔹 Dönemin siyasi, sosyal ve ekonomik durumları değerlendirildiğinde II. Abdülhamid döneminin aynı zamanda yenileşme hareketleri üzerine kurulu Tanzimat kararlarının uygulandığı bir devir olduğu unutulmamalıdır. 1869 yılında Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile modernleştirilmeye çalışılan eğitim sistemi düzenlenmeye çalışılır.
Maarif-i Umumiye Nizamnamesi nedir?
Maarif-i Umumiye Nizamnamesi, Osmanlı Devleti'nin İdadi Mektebi adıyla, rüştiyelerden sonra gelen bir orta öğretim kurumu kurulmasını öngördüğü yasadır.
II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ OKULLARI
🔹 Osmanlı, Abdülhamid döneminde okullaşma düzeyinin zirfe noktasını yaşar. Tahta geçtiği yıl 250 rüştiye bulunurken bu sayı 1909′da 900′e yükselir. Aynı şekilde 6 olan idadi sayısı 109′a çıkar.
🔹 1877′de İstanbul'da sadece 200 modern ilkokul varken 1905 yılında 9 bine çıkar. Abdülhamid, 33 yıllık saltanatı boyunca her yıl ortalama 400 ilkokul açar. Böylece yaptırdığı okul sayısı ile tarihe geçecek bir rekora imza atar.