İmam Gazzali'nin Sultan Ahmed Sencer'e yazdığı tarihi mektup

Hüccet-ül-İslam İmam Gazzali, Tuğrul Bey döneminin son altı senesini, Sultan Alparslan'ın dokuz, Melikşah'ın yirmi, Berkyaruk'un on bir, Muhammed Tapar'ın ilk altı senesiyle beraber son Selçuklu hükümdarı Ahmed Sencer'in Horasan meliki olduğu dönemleri gördü.

📌 Kelam ve ahlak âlimi İmam-ı Gazzali, İran'ın Tus şehrinin Gazal kasabasında, 1058 yılında dünyaya geldi. İslam'ın delili manasına da gelen Hüccet-ül-İslam ve Zeyneddin unvanıyla anıldı.

📌 Gazzali'nin, üstün zekası ve çalışkanlığını gören hocası Cüveyni, Gazzali'ye usul-i hadis, usul-i fıkıh, kelam, mantık, İslam hukuku ve münazara alanlarında ilim öğretti.

📌Alparslan ve Sultan Melikşah'ın uzun yıllar vezirliğini yapan Nizamülmülk'ün daveti üzerine Bağdat'a gitti. 6 sene boyunca Nizamülmülk'ün yanında, Isfahan'daki Selçuklu sarayında telif ve danışmanlık yaptı.

📌Gazzali, Nizamülmülk'ün topladığı ilim meclisinde bulunan dönemin âlimlerince ilminin derinliği ve meseleleri izah etmekteki üstün kabiliyeti neticesinde iltifata değer bulundu.

📌İslam tarihinin en büyük müceddidi Gazzali, yaşadığı dönemde girdiği ilmi tartışmalarda, nazik ve nezih bir üslup kullandı; yüksek ilmi, hitabet, izah etme kabiliyeti ve zekâsıyla dikkat çekti. Nizamülmülk, parlak çalışmalarını gördüğü Gazzali'yi henüz 34 yaşındayken Nizamiye müderrisi olarak tayin etti.

Gazzali'nin ünü, Sultan Melikşah devrinde yayılmaya başladı.

📌Melikşah'ın vefatından sonra şehzadeler arasında yaşanan uzun taht kavgaları, devleti yıpratmış, dağılma sürecine sokmuştu. Bu dönemde Gazzali, kendini şüphelerden korumak için Nizamiye medresesindeki görevini bırakarak Bağdat'ı terk etti. Suriye ve Filistin'de herkesten uzak bir hayat yaşadı ve hac görevini yerine getirmek için Mekke'ye gitti. 1097 yılında Horasan'a döndü.

📌1106 senesinde Ahmed Sencer'in veziri Fahrülmülk'ün ricası üzerine üç sene Nişabur'daki Nizamiye medreselerinde müderrislik yaptı. Buradaki vazifesinin ardından memleketi Tus'a dönerek kendisi için yaptırılan medresede halkı irşad etti. Gazzali'nin hayatının son on yılı Horasan meliki olan Ahmed Sencer ile bağlantılıydı.

Ehl-i sünnete bağlı olan Sultan Sencer, bidatleri reddederdi. 60 sene hükümdarlık yapan Sultan, alimlere hürmet edip onları himaye ederdi.

📌Gazzali'yi kıskanan kişiler, "el-Menhul min Talikati'l Usul" adlı eserinden yola çıkarak İmam-ı Azam'ın aleyhinde bulunduğunu söyledi ve Melik Ahmet Sencer'e şikâyet etti.

📌Bunun üzerine melik, konuya açıklık getirmesi için Gazzali ile görüşmek istediğini bildirdi. Fakat Hüccet-ül-İslam mazeret bildirerek gitmedi ve bir mektup gönderdi.

İmam Gazzali'nin Sultan Ahmed Sencer'e gönderdiği mektupta şunlar yazılıydı🔽