Arama
Anadolu’yu Müslüman yapan 3 savaş
Anadolu'nun tam olarak Türk ve Müslüman yurdu haline gelmesinde pek çok aşama vardır. Büyük Selçuklu Devleti'nin Horasan'da büyüyerek Anadolu üzerine seferlere çıkması dünya tarihinin dönüm noktalarından biri olur. Selçuklu'nun büyümesi ve yayılması ile Türkler ve İslam dini dünyaya yayılmaya başlar. Anadolu'ya üç aşamada yerleşen Selçukluların bu müthiş mücadelesine gelin birlikte bakalım.
Miryokefalon Savaşı
🔷 Tarihçilerin Malazgirt Savaşı'na benzettikleri bu savaş, Anadolu'daki Türk varlığını tehdit eden en büyük Bizans saldırılarından biri olarak kabul edilir. Tıpkı Malazgirt'te olduğu gibi, Bizans İmparatoru Türk varlığını durdurmak ve yok etmek ister. Anadolu Selçuklu Devleti'nin en büyük hükümdarı olarak kabul edilen II. Kılıçarslan, Anadolu'da Türk birliğini sağlamak için seferler düzenler.
🔷 Sultan önce Şahinşah'tan Ankara'yı alır. Daha sonra Melik Zünnun'dan Sivas'ı alır. Hükümdarın açık bir şekilde Anadolu'nun tamamına hakim olmak isteği Bizans İmparatoru Manuel'in dikkatini çeker.
🔷 Manuel, Selçukluların ilerleyişini durdurmak ister. Bu amaçla Papa'ya bir mektup yazarak yardım ister. Papa, bu desteğin hemen yapılamayacağını biraz beklemesi gerektiğini bildirir. İmparator cevaptan memnun olmaz ve zaman kaybetmemesi gerektiğini düşünerek 50 bin askeri ile hazırlık yapar.
🔷 Bu sırada Kılıçarslan savaşmak için hazır değildir. İmparatordan barış ister. Manuel, Ankara ve Danişmendlilerden aldıkları toprakları Bizans'a teslim etmesi gerektiğini söyler. Kılıçarslan'ın bu teklifi kabul etmez.
🔷 İmparator, kendisine sığınan Danişmend Beyi Zünnun ve askerleri ile birlikte yola çıkar. Manuel ordusunun bir kısmını Amasya üzerine göndererek şehrin Selçuklulardan alınmasını planlar. Böylelikle kuzeyde ve denizde Selçuklu etkisini kırmak ister.
🔷 Manuel Selçukluların başkenti Konya'yı işgal ederek devlete son vermeyi amaçlar. Böylelikle Anadolu'daki Türk varlığını da yok edebileceğini düşünür. II. Kılıçarslan Bizans'a karşı 30 bin kişilik bir ordu hazırlar. Konya'nın uzağında bir yerde karşılaşmayı planladığı gibi Bizans ordusunu yol güzergahını bilerek arkasından yaklaşır şekilde hareket eder.
🔷 Bizans askerleri yolculukları esnasında su ihtiyaçlarını yol üzerinde yer alan kuyulardan karşılamak ister. Kılıçarslan önceden Bizans askerlerinin geçeceği yerlerdeki kuyuları zehirletir. Bu madde kokusuz ve renksiz olduğundan ötürü Bizanslılar anlayamaz ve içerler. Sudan içen askerler birkaç gün içinde ölür.
🔷 Bizans İmparatoru Manuel, ordusu için toplanma noktasını Tribritze geçidinin yer aldığı Miryokefalon'ı olarak seçer. Buranın günümüzde nereye denk geldiği hala tartışılır. Denizli ilimizde veya Isparta Beyşehir Gölü yakınlarında olduğu söylenir. Bu konuyla alakalı çok fazla makale yazılmış ve sempozyum düzenlenmiştir.
🔷 II. Kılıçarslan idaresindeki Selçuklu ordusu, Bizans ordusunu, bu dar ve yıkık Miryokefalon kalesinin bulunduğu geçitte karşılamaya hazırlanır. Tribritze geçidi Bizans için büyük tehlike arz eder. Zira dar geçit, orduya geniş hareketi imkanı vermez. Fakat Bizans ordusunda yer alan tecrübesiz kişilerin önerisiyle ordu geçitte dizilir.
🔷 Geçidin her iki yamaç ve doruklarında bulunan Selçuklu ordusu önce yamaçlardan aşağı inerek geçit ağızlarına saldırıp geçidin içinde bulunan Bizans birliklerini bir tuzak içine alır. Yoğun süren çarpışmalar sonucu Bizanslılar iyice sıkıştırılır.
🔷 Bizans ordusu ağır bir yenilgi alır. İmparator Manuel, Diyojen'in kaderini yaşamayarak esir düşmez ve ordusuyla birlikte İstanbul'a döner. Bizans'ın gücü, Anadoluya uzun bir süre daha sefer düzenleyemeyecek kadar azalır ve Anadolu topraklarında Türk hakimiyeti kesinlik kazanır.
🔷 Selçuklu devletine savaş tazminatı olarak 100 bin altın gibi çok büyük bir meblağ ödemek zorunda kalır. II. Kılıç Arslan Miryokefalon Savaşı'ndan sonra Anadolu'da siyasi birliği kurma ve ve genişleme siyasetine devam eder. Bu amaçla Malatya'yı alarak Danişmendoğullarına son verir.
🔷 Bölgede siyasi ve askerî güç Anadolu Selçuklulara geçer. Avrupalı tarihçilerin bu olaydan sonra Anadolu'ya Türkiye demeye başladığı görülür. Anadolu'da Haçlı Seferleriyle Bizans'a geçen üstünlük tekrar Türklere geçer.
💠 Dandanakan ile devlet kuran Selçuklular, Pasinler ile Anadolu'da kendilerini belli ettikten sonra Malazgirt ile birlikte bölgeye tam manasıyla giriş yaptılar. Miryokefalon ile birlikte Anadolu'dan atılamayacaklarını Haçlı dünyasına gösterdiler. Daha sonra ilmi ve kültürel olarak Anadolu'ya yerleşerek, buranın ayrılmaz bir parçası haline geldiler.
💠 Bin yıldır devam eden mücadelelerle birlikte Müslümanlıkla mayalanan bu topraklardaki varlığımız devam ediyor.
Kaynakça: ALİ SEVİM, "MALAZGİRT MUHAREBESİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/malazgirt-muharebesi
ABDÜLKERİM ÖZAYDIN, "KILICARSLAN II", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kilicarslan-ii