İstanbul'un yaşanmışlıklarında rolü olan beş motif

Yayınlanma Tarihi: 19.05.2019 14:14 Güncelleme Tarihi: 20.05.2019 12:32

Şüphesiz ki desenlerin, motiflerin bir toplanma merkezi olsaydı, orası İstanbul olurdu. Öyle ki motiflerimize bakarak yüzyılları tayin etmek, onları yorumlayarak hangi ulusa ait olduğunu belirmek mümkün. Sizler için İstanbul'un yaşanmışlıklarında önemli rolü olan 5 motifimizi derledik.

1/25

TEZYİNİ RUMİ

16. yy çini detayı

Rumi motifi başlı başına bir bezeme unsuruyken, formunun içerisine ilave edilen detaylar bu motifi daha estetik ve cazip hale getirmiştir. Bu motif türü geleneksel sanatlarımızın tarihi gelişimi içerisinde ölçüsünden şekline kadar pek çok değişiklikler geçirmiştir.

2/25

Tezyini rumi de rumi motifinin çeşitlerinden biridir. Kompozisyonda kullanılan ölçüsünden daha iri olarak çizilen Rumi motif içerisinde yerleştirilmiş bitkisel kökenli motiflerden oluşan bezemeye, tezyini rumi denir.

3/25

Tezhib detayı

Tezyini rumi motifine tarihi açıdan bakılacak olursak, en iyi ölçü ve estetiğe sahip örneklerinden biri, Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış olan Şehzadebaşı Camii haziresinde bulunan türbelerden birinin giriş kapısı yanında yer alan iki mermer panodur.

4/25

Tezhib detayı

Çini sanatındaki en güzel örneklerinden bazıları Yavuz Sultan Selim Türbesi, Topkapı Sarayı Mukaddes Emanetler, Eyüp Sultan Türbesi ve Mehmed Ağa Camii çinilerinde yer alan kompozisyonlardır. 16. yüzyıla ait Kara Memi'nin İÜK, T.5467'de bulunan Muhibbi Divanı'nda ve TSMK, HS.5'teki Ahmed Karahisari Kur'an-ı Kerim'inde bulunan tezyini rumi örnekleri de estetik açıdan önem arz eder.

5/25

SİMURG (ZÜMRÜDÜANKA)

Orta Asya'dan göç ile birlikte Anadolu coğrafyasına taşıdığımız en önemli unsur bizi biz yapan kültürümüzdür. Bu yapının en önemli kısmı da sanatımızdır. Toplum olarak gerçekçi bir yapıya sahip olan halkın bu tarzı sanata da yansımıştır. Stilize edilen unsurlar, doğadaki halleri ile anlaşılır şekilde yorumlanarak uygulanmıştır. Sanatımızda birkaç motif vardır ki, doğaüstü olarak niteleyeceğimiz özelliktedir. İşte bunlardan biri ve belki de en önemlisi Zümrüdüanka kuşudur.