Arama
Ruhun şifası: Sabır
Sabır başa gelen imtihan ve musibetlere karşı metanetli ve dirençli olmaktır. Lakin bu sadece dünya hayatındaki olumsuzluklara dayanmak değil, aklın ve dinin gösterdiği yolda sebat etmeyi de kapsar. Ruhun şifası olan sabır bir ibadettir. Aynı zamanda yakın anlamlı olsalar da tahammül etmek ve sabretmek aynı manaya gelmez.
◾ Tahammül etme ve itidalli davranma gibi manalara gelen sabır, çok önemli bir ahlaki güzelliktir. Hz. Eyyüb (AS) İslam'da sabrı gösteren önemli bir emsaldir.
◾ Olaylar karşısında tepkisiz kalmak ve sessiz olmak eylemini muhafaza eden sabır; tevazu, hilim ve kanaat gibi faziletleri de içerisinde barındırır.
"Sabır ve namazla Allah'tan yardım isteyin. Şüphesiz bunlar, Allah'a huşû ile boyun eğenlerden başkasına ağır gelir."
Bakara Suresi 45. Ayet
Bakara Suresi 45. Ayeti okumak ve mealini dinlemek için tıklayın
Bakara Suresi 45. Ayet Tefsiri
➡ Ahlâkın ve tasavvufun temel kavramlarından olan sabır, "acıya katlanma, sıkıntıya göğüs germe; Allah'a tevekkül ederek O'ndan gelen sıkıntılara katlanma; insanın kendisini, aklın ve dinin yapılmasını gerekli gördüğü işleri yapmaya veya yapılmasını yasakladığı, uygun bulmadığı davranışlardan uzak durmaya zorlaması; kişinin hayırlı amacına ulaşma yönündeki direnci" gibi anlamlarda kullanılır (Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, "sbr" md.). Gazzâlî, sabrı "inanç gücünün bencil istek ve tutkulara karşı koyması" şeklinde oldukça kapsamlı bir ifadeyle tanımlar.
"(Bu nimetler) "Ey rabbimiz! Biz gerçekten iman ettik, günahlarımızı bağışla, bizi ateş azabından koru" diyenler, sabredenler, doğruluktan şaşmayanlar, huzurda boyun bükenler, hayır yolunda harcama yapanlar ve seher vakitlerinde Allah'tan bağışlanma dileyenler (içindir)."
Âl-i İmrân Suresi 16 ve 17. Ayetler
Âl-i İmrân Suresi 16 ve 17. Ayetleri okumak ve mealini dinlemek için tıklayın
Âl-i İmrân Suresi 16 ve 17. Ayetler Tefsiri
➡ Bu âyetlerde önceki âyette anılan takvâ sahiplerinin, ebediyet âleminin güzelliklerine lâyık olan kulların özelliklerine açıklık getirilmektedir. Ahlâk ve tasavvufun temel kavramlarından olan sabır "acıya katlanma, sıkıntıya göğüs germe; insanın kendisini, aklın ve dinin yapılmasını gerekli gördüğü işleri yapmaya veya yapılmasını yasakladığı, uygun bulmadığı davranışlardan uzak durmaya zorlaması, Allah'a (CC) tevekkül ederek O'ndan gelen sıkıntılara katlanma, kişinin hayırlı amacına ulaşma yönündeki direnci" gibi anlamlarda kullanılır (bu konuda bilgi için bk. Bakara 2/45, 153). "Sâdıkn", "doğruluktan ayrılmayan, dürüst kişiler" demektir. İslâm ahlâkçıları bu erdemli davranışı ifade eden sıdk terimi üzerinde önemle durmuşlar, buna âyet ve hadislerin ışığında geniş açıklamalar getirmişlerdir.
"Ey iman edenler! Sabredin, kararlılıkta yarışın, düşmana karşı hazırlıklı olun (birbirinize dayanıp bağlanın), Allah'a karşı gelmekten sakının ki başarıya ulaşabilesiniz."
Âl-i İmrân Suresi 200. Ayet
Âl-i İmrân Suresi 200. Ayeti okumak ve mealini dinlemek için tıklayın
Âl-i İmrân Suresi 200. Ayet Tefsiri
➡ Sözlükte sabır "acıya katlanmak, zorluklara ve sıkıntılara göğüs germek" demektir (bilgi için bk. Bakara 2/45). Aynı kökten gelen ve meâlinde "kararlılıkta yarışın" diye çevrilen fiilinin masdarı olan müsâbere ise "kişinin kendisiyle başkası arasında meydana gelen olumsuzluklara katlanması (Râzî, IX, 155), kendisine karşı direnen kimseye (düşmana) daha fazla mukavemet etmesi" anlamına gelir (İbn Âşûr, IV, 208). Sözlükte "düşmanın geleceği yeri bekleyip korumak" anlamına gelen ribât, terim olarak "Allah yolundan ayrılmamak, düşmana karşı uyanık ve hazırlıklı bulunmak" anlamına gelmektedir. Aslında ribât "düşmanın ansızın saldırmasını önlemek için atı bağlayıp hazır tutmak" anlamına gelen "rabtü'l-hayl" ifadesinden alınmıştır.
"Cezalandırmak isterseniz size yapıldığı kadarıyla cezalandırın, fakat sabır gösterirseniz bilin ki sabırlı davrananlar için bu muhakkak daha hayırlıdır."
Nahl Suresi 126. Ayet
Nahl Suresi 126. Ayeti okumak ve mealini dinlemek için tıklayın
Nahl Suresi 126. Ayet Tefsiri
➡ Adalet İslam'ın aslî ilkesidir ve insan bu ilkeyi ancak kendisi aleyhine yani özveri yönünde aşabilir (ayet 90); buna mukabil, karşı taraf putperest, inkârcı veya başka bir dinden bile olsa ona, onun kendisine verdiği zarardan fazla bir zarar veremez; gördüğü zarara kurallar çerçevesinde dengiyle cevap vermek adalet ilkesinden doğan bir haktır. Ancak yine de Allah, resulüne ve onun şahsında müslümanlara, eğer sabır gösterirlerse, yani kötülüğe dengiyle dahi karşılık verme arzularını dizginleyip mukabelede bulunmazlar ve bu haklarını kullanmazlarsa bunun sabır erdemini kazanmış kişiler için daha hayırlı olacağını bildirmektedir. İslâm ahlâk literatüründe bu davranışın adı hilimdir.