Mescid-i Aksa'nın kapıları
İslam'ın simge şehirlerinden biri olan Kudüs, Müslümanların ilk kıblesi Mescid-i Aksa'ya ev sahipliği yapmaktadır. Manevi değeri oldukça yüksek olan ve "uzak" anlamına gelen bu mescide açılan toplam 15 kapı mevcuttur. Günümüzde bu kapılardan 10'u açık, 5'i ise düşman saldırılarından korunmak için kapatılmıştır. İşte, Mescid-i Aksa'nın kapılarına dair bilmeniz gereken önemli detaylar...
Durumu: Açık
📍 ESBAT KAPISI
🔸 Eyyubiler döneminde, 1213 yılında inşa edilen Esbat Kapısı, Mescid-i Aksa'nın kuzeydoğu tarafına açılmaktadır. 1367 senesinde ise Memlûklu Devleti tarafından ilave olarak minare eklenir. Bundan ötürü de burası, Esbat Kapı Minaresi adıyla da anılır.
🔸 Diğer adı Meryem Ana Kapısı olan bu yer, günümüzdeki halini 1538 yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde alır. Kapı kemerli bir yapıya sahip olup yüksekliği dört metredir.
Eyyubi Devleti nedir?
1171 senesinde, Selahaddin Eyyûbî'nin Mısır ve Suriye merkezli kurduğu Sünni Müslüman bir devlettir.
Durumu: Açık
📍 GAVÂNİME KAPISI
🔸 Aksa'nın kuzeybatı tarafında yer alan Gavanime Kapısı, Memlüklüler dönemine aittir. Bu kapının açıldığı mahallede Gavânime isimli bir aile yaşadığından bu ismi almıştır.
🔸 Diğer adı "Babul Halil" olan kapı 1307 senesinde Mescid-i Aksa'nın batı revakının yapıldığı esnada, Sultan Muhammed Bin Kalavun tarafından yenilenir.
🔸 İşgalci İsrail tarafından 1998'te yakılmaya çalışılmış ve zarar görmüştür. Bu olay sonrası Vakıflar Daire Başkanlığı tarafından restore edilmiştir.
Sultan Muhammed Bin Kalavun kimdir?
Mısır ve Suriye topraklarında uzun yılalr saltanat sürmüş Türk asıllı bir Memlük Sultanı'dır.
Durumu: Açık
📍 HADÎD KAPISI
🔸 Hadid Kapısı, Aksa'nın Meclis ve Kattanin Kapıları arasında bulunmaktadır. 1354'te başlayan restoresi, 1357'de tamamlanmıştır. Yenilenme de kullanılan malzemelerden biri olan demirden ötürü, Hadid adı verilmiştir.
🔸 Bu kapı, Memlük Devleti döneminde şehri yöneten Emir Argun'dan ötürü, Argun adıyla da anılmıştır.
Memlük Devleti
Memlükler, Mısır ve Suriye bölgelerinde hüküm sürmüş olan bir devlettir. Devleti, 1250 - 1382 seneleri arasında kurucu aile Bahrî Memlûkler idare etmiştir.
Durumu: Açık
📍 HITTA KAPISI
🔸 Hıtta Kapısı, Aksa'nın kuzey revaklarının olduğu tarafta bulunur. Bu kapı, Mücahidîn Sokağı'na açılır. Aynı zamanda Sadiyye Mahallesi sakinlerinin kullandığı bir kapıdır.
🔸 Mescid-i Aksa'nın en eski kapılarından olan Hıtta, Emeviler döneminde inşa edilir. Eyyubi Devleti'nde yani 1120 yılında ve Osmanlı döneminde 1581 senesinde restore edilir.
Revak ne demek?
Arapça kökenli revak sözcüğü, "sundurma, bedevi çadırının dış kısmındaki tente" manalarına gelir.
Emevi Devleti
Emeviler, Dört Halife Dönemi'nden sonra kurulan Müslüman Arap devletidir. 750 yılında Abbasiler tarafından yıkılıncaya kadar uzunca yıllar varlıklarını korumuşlardır.
Durumu: Açık
📍 KATTÂNÎN KAPISI
🔸 Aksa'nın en görkemli ve ihtişamlı kapılarından biri Kattanin Kapısı'dır. Kapının batısında yer alan Pamukçular Çarşısı'ndan ötürü, "pamukçular" manasına gelen "kattanin" adı verilmiştir.
🔸 Bu kapı, 1336 yılında Memlük Sultanı Kalavun tarafından inşa ettirilmiştir. Kudüs'ün en eski kapılarından biri olan El Halil Kapısı'ndan gelen Müslümanlar burayı kullanarak Mescid-i Aksa'ya ulaşırlar.
El Halil Kapısı
Halil Kapısı veya diğer adıyla Yafa Kapısı, Kudüs surlarının batı cihetinde yer alır. Halilürrahman yönüne giden yolcuları ilk karşılayan ve kente gelen konukların buyur edildiği kapı olması habesiyle önemlidir.
