İnsana yüklenen ilahi emanet: Varlık
İnsanoğlu dünyaya belirli bir amaç uğrunda gelmiştir. Mevlâna'ya göre insanın dünyadaki varoluş gayesi; ona yüklenen İlahî emaneti yerine getirmektir. Emanet ise insana yüklenen teklif ve sorumluluktur. Dünyaya geliş amacımızı bilmek ibadetlerimizi şekillendirir. Yaşam, varlık ve ölüm bilinci bizlere dünyayı daha anlamlı yaşama şuuru kazandırır.
🔸 İnsanoğlu bu dünyaya bir gaye için gelmiştir. Her varlığın bir yaratılış sebebi ve gayesi olduğu gibi insanın da bir yaratılış vazifesi vardır. İnsanı yaratan ise Allah'tır (CC). Alemlerin Rabbi insanın yaratılış gayesini şöyle bildirmektedir:
"Ben, insanları ve cinleri, ancak bana ibadet etsinler diye yarattım."
(Zariyat, 51/56.)
🔸 Zariyat Suresi 56. Ayet Tefsiri
◾ 56. âyette sözü edilen öğüdün özü, insanların ve cinlerin yaratılış amacını hatırlatmaktır. 56. âyette açıkça ifade edildiği üzere bu yaratılış amacı, onların sadece Allah'a kulluk etmeleridir. Fakat burada fert fert her bir insan ve cinin zorunlu olarak Allah'a kulluk etmeleri değil, bu iki türden isteyenlerin kendi seçimleriyle bunu yapmaları kastedilmektedir (Zemahşerî, IV, 32).
◾ Nitekim başka birçok âyetten de bu mâna anlaşılmaktadır. Meselâ Mülk sûresinin 2. âyetine göre hayat ve ölüm insanların sınanması amacıyla var edilmiştir. 56. âyetin "sırf bana kulluk etsinler" şeklinde tercüme edilen kısmı "sırf beni tanısınlar" şeklinde de anlaşılmıştır (Şevkânî, V, 106); fakat son tahlilde Allah'ı tanımanın anlamı O'na gerektiği şekilde kulluk etmektir.
◾ Burada "kulluk" ile Allah Teâlâ'nın buyruk ve yasaklarına uymanın değil, mümin olsun inkârcı olsun bütün cinlerin ve insanların Allah'ın kudreti ve koyduğu ilâhî-tabii yasalar önünde zorunlu olarak boyun eğmelerinin kastedildiği yorumu da yapılmıştır;
🔸 İnsanın fıtratı, yani yaratılıştan gelen en önemli vasfı, ebedî yaşama arzusunun olması, hadsiz emelleri ve arzularının bulunması ve sonsuz elem ve sıkıntılarının olmasıdır. Bu fıtrattaki bir insanın bütün arzularını yerine getirecek birisine dayanmaya ve bütün düşmanlarından onu koruyacak birisine sığınmaya ihtiyacı vardır.
🔸 Bu ihtiyacın karşılanması da insanın her türlü arzularını bilecek ve onları yerine getirmeye gücü ve kudreti yetecek ve her türlü düşmanını bilip onlardan koruyacak, sonsuz ilim, irade, kudret ve merhamet sahibi birisini tanımakla, O'na (CC) inanmakla ve O'na (CC) ibadet etmekle mümkündür.
🔸 Vav TV'de yayınlanan Düşünce ve Hayat programının bu haftaki bölümünde insanın yaratılış gayesi konu olarak ele alındı.
🔸 Prof. Dr. Ekrem Demirli, "Ben, insanları ve cinleri, ancak bana ibadet etsinler diye yarattım." ayetini nasıl anlamamız gerektiğini anlattı:
"Rabbimiz bizi yarattığına göre ona teveccüh etmemizi ona yönelmemizi istiyor. Başka dertlerin başka kavgaların peşinde olmamız gerekmez. Bu insanın niçin var oldum sorusuna açık bir cevap değildir. Niçin var olduk sorusu sadece bizimle ilgili bir soru değil. Ölümlere tanık olunca bu soruları sorarız. İnsanlar ekmek kaygısından kurtulduklarında neden var olduklarını düşünürler. Bedenin ruh üzerindeki yükü azaldıkça insanlar büyük düşüncelere girerler. Nereden geldim nereye gidiyorum soruları neden varım sorusunu ortaya çıkarıyor."
🔸Demirli her şeyden evvel Allah'ı (CC) tanımamız gerektiğini gayet vazıh ifadelerle dile getirdi:
"Allah'ın ibadet için yarattım" demesi bir kademedir. Bu niçin varım sorusuna giden bir kademedir. İbadet ile marifet arasındaki ilişkiyi bize gösterir. İbadet edeceğiz bu ibadet bize sonunda ya da başında bir marifet bir bilgi verecek. İbadet sonrasında en nihayetinde aklımıza bir cevap gelecek. Bana ibadet etsinler aslında beni tanısınlar demektir. Çünkü Allah'ı tanımıyor isek ona ibadet etmiş sayılmayız. İbadet edip tanımamız ve tanıdıkça ibadet etmemiz gerekir. Burada ibadet ile marifet arasında bir gereklilik vardır "
Olan ile olabilecek arasında insanın krizi: Müşkülpesentlik ve ahlak
