Türk lehçelerinde "arife"
Kurban Bayramı Müslümanların yenilenme, bir araya gelme ve sıla-i rahime sarılarak benlik duygusunu kurban etme zamanıdır. Bayramın bir öncesi olan ve hazırlıkların yapıldığı arefe gününü ise Müslüman alemi en güzel şekilde eda etmektedir. Arapça kökenli olan ve "bayramdan bir önceki zaman dilimini" belirtmek için kullanılan kelimenin farklı kültürlerde, çeşitli kullanımları bulunur. Bunlar arasında en dikkat çekenleri ise öz Türkçe karşılıklarıdır.
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Arife - äräfä
🔹 Azerbaycan Türkçesi, Oğuz grubunun temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Konuşulan dil Türkiye Türkçesine yakınlığı ile tanınmaktadır.
🔹 Bu lehçede bayramdan önceki gün için kullanılan "arife/arefe" sözcüğü yerine "äräfä" ifadesi kullanılmaktadır.
➡ Ərəfə günü tutulan orucun keçən ilin və gələcək ilin günahlarına kəffarə olacağına Allahın rəhmətindən ümidim var.
➡ Arife günü tutulan oruç geçmiş ve gelecek günahlara kefaret olacağına Allah'ın (CC) rahmetinden ümidim var.
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Arife - Önüsır
🔹 Güneybatı yani Oğuz grubunun bir diğer temsilcisi olan Türkmen Türkçesinde, Türkiye Türkçesinden farklı sözcüklerden bulunur.
🔹 Türkmen lehçesinde arife sözcüğünü "Önüsır" kelimesi karşılamaktadır.
➡ Türkmen halkyny öñüsīr garaşıar.
➡ Türkmen halkı arife gününü bekliyor.
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Arife - äräfä
🔹 Güneydoğu sınıfının temsilcilerinden biri olan Özbek Türkçesi, bir dönem Timur'un hakim olduğu Özbekistan topraklarında konuşulmaktadır.
🔹 Yuvarlaklaşma ile ünlenen ve bilinen bu lehçede "arife" sözcüğü "äräfä" karşılık bulmaktadır.
➡ Kimki arafa kuni ro'za tutsa 1000 kun ro'za tutgan bilan barobardir.
➡ Kim arife günü oruç tutarsa 1000 gün tutmuş gibi olur.
UYGUR TÜRKÇESİ
Arife - Harpa
🔹 Karluk grubuna dahil edilen Uygur Türkçesi, Doğu Türkistan topralarında konuşulması yasaklanan bir Türkçe olarak karşımıza çıkar.
🔹 Bu lehçedeki "arife/arefe" sözcüğü "harpa" kelimesi ile karşımıza çıkar.
➡ Héyit künining aldinqi küni harpa yaki erefat küni dep atilidighanliqini hemmimiz bilimiz.
➡ Bayram gününden önceki günü, arife veya Arafat günü diye adlandırdığımızı hepimizi biliyoruz.
KAZAK TÜRKÇESİ
Arife - Bayram aldı
🔹 Kuzeybatı grunun en baskın temsilcisi Kazak Türkçesi geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Kazakistan'da konuşulan bu lehçede "arife/arefe" sözcüğünü "bayram aldı" ifadesi karşılamaktadır.
➡ Bastama aldı, Roza ayttan burın.
➡ Arife günü Ramazan Bayramı'ndan önce.
Ald/Aldı ne demektir?
Eski Türkçe olan bu kelime "önce" anlamına gelmektedir.
