İsrail'in kanlı elmas ticareti
7 Ekim 2023 tarihinden bu yana Gazze Şeridi'nde geniş çaplı bir soykırım yürüten İsrail uluslararası sahada kendine gelir kapıları oluşturmak ve var olan gelir teminatlarını sürdürmek için olağanüstü bir çaba gösteriyor. Rusya ve Afrika'dan genellikle illegal yollardan elde ettiği elmasları ABD ve Çin gibi büyük ülkelere satan işgalci İsrail, bu alandan kazandığı paranın bir kısmıyla ordusunu finanse ediyor.
◾ İsrail, elmas madenlerine sahip olmamasına rağmen Afrika ve Rusya'dan tedarik ettiği ham elmasları işleyerek her yıl yaklaşık 9-13 milyar dolar gelir elde ediyor.
◾ İnsan hakları örgütleri İsrail'i, "kanlı elmas" ticareti yoluyla hem çatışma bölgelerindeki silahlı grupları hem de kendi askeri harcamalarını finanse etmekle suçluyor.
◾ İsrail'in özellikle Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nden aldığı elmasların "kanlı elmas" olduğu belirtilirken Güney Afrika Botsvana, Namibya ve Angola gibi ülkelerden de ham elmas alıyor.
◾ Tel Aviv ve Ramat Gan bölgelerindeki yüksek teknolojili elmas işleme tesislerinin, İsrail'in elmas sektörünün kalbi konumunda olduğu biliniyor.
◾ Ramat Gan'da yer alan İsrail Elmas Borsası, dünyanın en büyük ve en etkili elmas borsalarından biri olarak her yıl milyarlarca dolarlık ticarete ev sahipliği yapıyor.
◾ Bu bölgede bulunan yüzlerce firma, ham elmasları işleyerek ABD, Avrupa ve Hong Kong-Çin gibi büyük pazarlara ihraç ediyor. Bu tercihte coğrafi özellikler de öne çıkmakta.
◾ İsrail'in işlediği elmasların yaklaşık yüzde 90'ı uluslararası pazarlara ihraç edilirken bu ticaret, ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor. Ayrıca İsrail'in küresel elmas ticaret ağlarındaki etkinliği, sektörü yalnızca ekonomik bir faaliyet olmaktan çıkararak stratejik bir boyuta taşıyor.
◾ Öte yandan İsrail'in bu sektördeki rolü etik tartışmaları da beraberinde getiriyor. "Kanlı elmas" olarak bilinen, Afrika'daki çatışma ve savaş bölgelerinden çıkarılan ve gelirleri çatışmaları finanse etmek için kullanılan elmasların İsrail tarafından işlendiği ve uluslararası pazarlara sunulduğu iddiaları sık sık dile getiriliyor.
◾ Özellikle Afrika'daki çatışma bölgelerinden gelen ham elmasların İsrail tarafından satın alınması, bu ticaretin insan hakları ihlalleriyle doğrudan bağlantılı olduğu eleştirilerine yol açıyor.
◾ Çatışma bölgelerinden gelen elmaslarının, küresel ticaretini engellemek amacıyla 2003'te oluşturulan uluslararası bir sertifikasyon sistemi olan Kimberley Süreci gibi uluslararası düzenlemelere rağmen İsrail'in bu sistemi aşarak etik olmayan ticaret yaptığı ifade ediliyor.
