Arama
Fethin sembolü Ayasofya'ya yazılan 10 şiir
İstanbul fethinin sembolü olan Ayasofya, dünden bugüne şairlerimizin yürek yangınını tutuşturmuş, bu yangını dizelere aksettirmiştir. Ayasofya'ya dair yazılmış ilk şiirlerden birinin Taşlıcalı Yahya Bey'e ait olduğunu biliyor muydunuz? Ya da büyük dava adamı Osman Yüksel Serdengeçti'nin Ayasofya'nın bir cami olarak mabedlikten çıkarılıp müzeye dönüştürülmesine tepki olarak Ayasofya şiirini yazdığını? Sizler için, Ayasofya'ya yazılan 10 şiiri derledik.
Ayasofya minareleri, mimarbaşının yapıya yönelik yaklaşımın kalıplaşmış tasarımlardan ne kadar uzak olduğunu gösterir. Bu minareler, her yapıyı bânisine, işlevine, taşıdığı ruha, bulunduğu yere ve ihtiyaca uygun şekildebiçimlendiren usta mimarın, farklı yaklaşımlarının başarılı sonuçlarından biridir.
İstinat duvarlarıyla güçlendirdiği yapıya biçim çeşitliliği de sağlayan Sinan, kubbeyi taşıyan payelerle yan duvarlar arasındaki boşlukları kemerlerle besleyerek kubbeyi de iyice sağlamlaştırmıştır.
Ey bey-i harem hörmeti vey Mescid-i Aksa
Ya kıble-i alisin ü ya Ka'be'-i Ulya
Çak tarüm-i Çarüm gibi a'la tabakatın
Her tak-ı felek rif'ati mi'rac-ı Mesiha
Encüm adedi şem'-i kanadil ile her şeb
Gerdunun olur günbed-i hazrasını hemta
Tezyinn için tub-ı mualladur asılmış
Kındil-i zer endude-i mihr-i felek-ara
Latifi
Şahzade, Laleli, Haseki Sultan...
Hepsinin üstünde Süleymaniye...
Süleymaniyeden, Ayasofyadan
Yollar iner dal dal Yenicamiye.
Yelken yelken, seren seren geiler;
Yamaçta, kıyıda, yolda Camiler,
Bu Horasan, mermer kurşun dağları
Omuzunda taşıdığı çağları.
Taşıyacak daha çağlar boyunca
Ve yer çekmeyecek, yere koyunca.
Yolları arkada bırakan hızla;
Kanatlarımızla, atlarımızla
Aşarken toprağı, taşı, denizi
Bu kurşun memeler emzirdi bizi
Arif Nihat Asya
Haçlı istilası sonrası iyice fakirleşen Bizans İmparatorluğu hasara maruz kalan Ayasofya için gerekli onarımları yapamamıştı.
Fatih Sultan Mehmet, Ayasofya'nın bu harap halini görünce Türkçesi "Örümcek Kisra'nın takında perdedarlık ediyor / Baykuş Efresyâb'ın kalesinde nevbet vuruyor" anlamına gelen şu Farsça şiiri söylemişti:
"Perdedâri mî küned ber kasr-ı Kayser Ankebut
Bûm nevbet mîzined der turumu Efrisyâb"
Dönüp bir köşeden ötede kaybolurken
Ben kayalarını denizin ahenkleştirdiği kıyılarda
Gerçeği koğaladım hayal meyal görünen kelimeler arkasında
Ve derken birden karaya sıçradım Ayasofya
Padişah türbeleriyle örtülmüş maskelenmiş şehzade mezarlarıyla
Kayboldu o deniz o kentle birlikte Rabbim bildir bana
olup biteni
O yeşil ötesi ışığı o güneşi tahlil eden su çizgisini
Ve sen ey Avrupa yerin dibine batacaksın bitmez tükenmez suçlarına karşılık
Ve derken Ayasofya yüzüme çarpan karanlık
Serin ve kilim nakışlı kızıl gözlü dev bir cam gibi
Ve kılıcımın ucunda Ayasofya küçük bir bilya gibi
Uçuyorum göklerin kubbesine bir ikram gibi
Gök sofrasında bir çeşni bir garnitür gibi...
Sezai Karkoç