Arama
Japonya'yı İslam ile tanıştıran alim; Abdürreşid İbrahim
Mehmet Akif'in ünlü 'Süleymaniye Kürsüsünde' şiirindeki Türkistanlı düşünürün Abdürreşid İbrahim olduğunu biliyor muydunuz? Japonya'yı İslam ile tanıştıran Abdürreşid İbrahim, burada bir de cami inşa ettirdi. Yazdığı eserlerle İslam dünyası ve Japonya arasında köprü oluşturdu. Bir sürede Tokyo'da kalan, Japonca öğrenen ve İmparatorluk ailesiyle dostluğunu sürdüren İbrahim, üst düzey bazı devlet adamlarının Müslüman olmasına da vesile oldu. Dini tebliğ etmeye ömrünü adayan seyyah, İslam'ı yaymayı mukaddes vazife sayan, Kazanlı Müslüman bir alimdi.
Aslen Buharalı bir Özbek aileden gelen Abdürreşid İbrahim, 23 Nisan 1857'de Sibirya'da doğdu. Devrin önemli medreselerinde ilim tahsil ettikten sonra, Kırgız kabileleri arasında dolaşarak hocalık ve imamlık yaptı.
O günkü şartlar içinde kendisini en iyi şekilde yetiştirmek için çaba sarf eden Abdürreşid, Kazan'dan İstanbul'a kadar çeşitli medreselerde eğitim aldı.
Osmanlı- Rus Savaşı'nın patlak verdiği yıllarda pasaportunun süresinin dolması gerekçe gösterilerek tutuklandı. Bir sene süren mahkûmiyeti sırasında, hapishanede pek çok Müslümanla tanıştı.
Onlardan edindiği bilgiler daha sonra yazacağı kitapların temelini oluşturdu.
1880 yılında Abdürreşid İbrahim, gizlice bir gemiye binip İstanbul'a geldi. Fatih medresesinde eğitimine devam etti. Ahmet Mithat, Muallim Naci, Cemaleddin Efgani gibi önemli yazar ve fikir adamlarıyla görüştü.
Burada iki ay kadar kaldıktan sonra hacca gitti. Hacdan sonra Medine'ye yerleşerek burada ilim tahsil etti. Çeşitli âlimlerden ders alan Abdürreşid, beş yılın sonunda kıraat, fıkıh ve hadis ilimlerinden icazet aldı.
Medine'ye talebe götürmek üzere İstanbul üzerinden ikinci defa hacca gitti. Öğrencileri Medine'ye yerleştirdikten sonra yine İstanbul üzerinden Tara'ya geri döndü.
İsmail Gaspıralı tarafından geliştirilen "usûl-i cedîd" anlayışını yaygınlaştırmaya çalışan Abdürreşid, burada okul açıp eğitim çalışmalarına başladı. Livâü'l-hamd adlı risâlesini İstanbul'da bastırarak Rusya'da dağıttı.
Orenburg'da kadı olan Abdürreşid İbrahim, buradaki Orenburg Ruhani Meclisi'nin başkanlığını da yaptı. Fakat çalışmalarından rahatsız olan Rus hükumetinin uyguladığı baskı nedeniyle görevinden istifa etmek zorunda kaldı.
Rusya'da daha fazla kalamayacağını anlayınca İstanbul'a geldi. Burada yayınladığı "Çulpan Yıldızı" adlı eseriyle, Rusya'daki Müslümanlara yapılan baskı ve haksızlıkları dile getirdi. Rusya'daki Müslümanların Hristiyanlaştırılmak istendiğini söyleyerek, Rus hükumetine karşı halkı mücadeleye çağırdı.