Arama
Dünya haritasını ilk çizen alim: İdrisi Şerif kimdir?
Zamanında İspanya'da seyahat günlüğü tutmak büyük bir tutkuya dönüşmüştü; öyle ki, bundan ilham alan İdrisi dönemin en kapsamlı Dünya atlasını hazırladı. 15 yıl boyunca bu iş üzerinde çalışan İdrisi, binlerce gezgin ve yolcuyla görüşmeler yaparak daha önce haritaya geçirilmemiş bazı bölgeleri de içeren yetmiş tane doğru harita hazırladı. Avrupa ve Asya kıtalarıyla Afrika kıtasının ekvatorun kuzeyinde kalan bölümlerini Marco Polo'dan tam iki yüzyıl önce haritaya aktaran İdrisi'nin hayatını derledik.
Tam adı Ebû Abdullâh Muhammed İbn Muhammed İbn Abdullâh İbn İdrîs eş-Şerîf es-Sebtî olan İdrîsî, İslam dünyasında yetişen önemli coğrafyacılardan biriydi. Coğrafya ve kartografya konularında kaleme aldığı önemli yapıtlarla hem İslam dünyasının bilgi birikimini zenginleştirmiş, hem de Müslüman alimlerin elde ettiği coğrafi bilgilerin Batı'ya aktarılmasında etkin rol oynadı.
Gençliğinde İspanya'yı, Portekiz'i, Fransa'nın Atlas Okyanusu kıyılarını, Güney İngiltere'yi, Kuzey Afrika'yı gezen ve henüz 16 yaşındayken Anadolu'ya da gelen İdrîsî, bu araştırma gezileri esnasında değerli bilgiler toplamıştı.
Yaklaşık 1145'te Sicilya'daki Norman Kralı II. Roger'in hizmetine girmiş ve yaşamının geri kalan kısmını onun Palermo'daki sarayında geçirmişti.
Eskiden yapılmış dünya haritalarını yeterli bulmayan Kral, İdrîsî'den yeni bilgiler ışığında gelişmiş bir harita yapmasını istedi.
İdrîsî, krala ithaf ettiği Kitab el-Rucerî (Roger'in Kitabı), diğer adıyla Nüzhet el-Müştâk fî İhtirâk el-Âfâk (Dünyanın Aşılmış Ufuklarında Zevkli Bir Gezinti) adlı meşhur yapıtını tamamlayarak kendisine takdim etti.
Avrupa ve Asya kıtalarıyla Afrika kıtasının ekvatorun kuzeyinde kalan bölümlerini Marco Polo'dan tam iki yüzyıl önce haritaya aktardı.
Kitapta, dünya ekvatorla ikiye ayırılmış ve güney yarım kürenin çok sıcak olduğu için canlıların yaşamasına elverişli olmadığı belirtildikten sonra, kuzey yarım küre yedi iklim halinde ekvatordan kuzeye doğru incelenmiştir.
Her iklim de batıdan doğuya doğru çeşitli bölgelere ayırılmıştır. Kitapta yer alan ilginç bilgilerden biri de yerçekiminden söz edilmesidir.
İdrîsî'ye göre, mıknatısın demiri çekmesi gibi yer de cisimleri çekmektedir, bırakılan cisimlerin yere düşmesinin nedeni de bu çekim kuvvetidir.
Kitap, Ortaçağ İslam dünyasında yerküre üzerine yazılmış, kapsamlı ve sistematik çalışmalardan biridir ve Avrupa hakkında gerçeğe en yakın bilgileri veren ilk yapıt olma özelliğini taşır.