Türkiye'nin 510 yıllık deprem tarihi
Türkiye'nin bulunduğu coğrafya, 1500'lü yıllardan itibaren farklı zamanlarda 7 ve üstü büyüklüğünde 23 deprem ile sarsıldı. Sismik açıdan oldukça aktif bir ülke olan Türkiye, sınırları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattıyla deprem kuşağında bulunuyor. Peki, Türkiye'nin 510 yıllık deprem tarihinde neler yer alıyor?
◼ Uzmanlar, "Türkiye nüfusunun yüzde 60'a yakınının, faal olan ve zarar verebilen deprem alanları üzerinde yerleştiği"ni ifade ediyor. Bundan dolayı Türkiye'deki binaların kentsel dönüşüm projesi kapsamında depreme dayanıklı yapılması hedefleniyor. Uzmanlarca büyüklüğü 7 ve üstü olan depremler "tehlike" arz ediyor. Bu kapsamda Türkiye'de;
➡ 10 Eylül 1509'da 7,2 büyüklüğünde "Büyük İstanbul Depremi"
➡ 23 Şubat 1653'de 7,5 büyüklüğünde "Doğu İzmir Depremi"
➡ 17 Ağustos 1668'de 8 büyüklüğünde "Anadolu Depremi"
➡ 10 Temmuz 1688'de 7 büyüklüğünde "İzmir Depremi"
➡ 3 Nisan 1881'de 7,3 büyüklüğünde "Sakız Adası Depremi"
➡ 10 Temmuz 1894'te 7 büyüklüğünde "İstanbul Depremi" oldu.
➡ 1900-1939 yılları arasında ise 9 Ağustos 1912'de 7,3 büyüklüğünde "Mürefte Depremi"
➡ 18 Kasım 1919'da 7 büyüklüğünde "Ayvalık Depremi"
➡ 7 Mayıs 1930'da 7,6 büyüklüğünde "Hakkari Depremi" meydana geldi.
➡ 1939-2018 yılları arasında Erzincan, Erbaa, Ladik, Gerede, Yenice, Fethiye, Abant, Manyas, Gediz, Muradiye, İzmit, Düzce ve Van depremleri yaşandı.
◼ İlk olarak 27 Aralık 1939'daki 7,9 büyüklüğünde "Büyük Erzincan Depremi"nde yaklaşık 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi yaralandı ve 116 bin civarında bina yıkıldı. Erzincan depremi, dünyada meydana gelen büyük depremlerden biri olarak sayılıyor.
◼ Bu deprem, Türkiye sınırları içerisinde yaşanmış en büyük sarsıntı oldu. İlk defa Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın varlığı anlaşılmaya başlandı ve Türkiye'de depremle ilgili konular ele alındı.Tokat Erbaa'da 1942'de 7 büyüklüğünde meydana gelen depremde 3 bin can kaybı yaşandı.
◼ Samsun'un Ladik ilçesi yakınlarında 26 Kasım 1943'te "Ladik Depremi" meydana geldi. 7,2 büyüklüğündeki geniş bir alanı etkileyen depremde 4 bin insan yaşamını yitirdi, binlerce kişi yaralandı ve binaların yüzde 75'i yıkıldı.
Bolu Gerede'de 1944'te 7,5 - Çanakkale Yenice'de 1953'te 7,2 - 1957'de Muğla Fethiye'de ve Bolu Abant'ta 7,1, Manyas'ta 1964'te 7 büyüklüğünde çeşitli depremler meydana geldi.
Kuzey Anadolu Fay Hattı
Kuzey Anadolu Fay Hattı, dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir.
◼ Muş'un Varto ilçesinde 19 Ağustos 1966'da 6,9 büyüklüğünde deprem yaşandı. Bu deprem, ülke tarihinde büyük hasarlara yol açan depremlerinden bir tanesi olarak biliniyor. Aynı yıl içinde Varto'da 2 ayrı sarsıntı oldu.
◼ İlki 7 Mart'ta 14 kişinin ölümüyle ve 75 kişinin yaralanmasıyla, ikincisi ise 19 Ağustos'ta 2 bin 394 kişinin ölümü ve 1500'e yakın kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı. Daha sonra 1967'de 7,2 büyüklüğünde Mudurnu, 1970'te de 7,2 büyüklüğünde Gediz depremleri oldu.
◼ Van'ın Muradiye ilçesinde 24 Kasım 1976'da 7,5 büyüklüğündeki depremde, enkaz altında hayatını kaybedenlerin yanı sıra sıfırın altında 17 dereceyi bulan soğuk hava nedeniyle donarak ölümler de gerçekleşti.
◼ Bölgenin 1939'daki Erzincan Depremi'nden sonra yaşadığı en şiddetli deprem olarak bilinen "Muradiye Depremi"nde 3 bin 840 kişi yaşamını yitirdi, yaklaşık 500 kişi yaralandı ve 10 bin bina hasar gördü.
