Arama
Modern tıp mı, alternatif tıp mı? Bilim dünyası ne diyor?
Modern tıbbı kabul etmeyen bir kesim de var sağlığa zararlı olduğunu ileri sürenler de… Her ne kadar bilimsel metotlara dayansa da modern tıp herkesi memnun etmeye yetmiyor. Kimileri "geleneksel" yöntemlere başvurmanın gerekliliğini vurguluyor kimileri ise modern dönemde karşılaştığımız hastalıkların insan eliyle üretildiğini. Aşı olmayı reddeden de var maske takmaya karşı çıkan da. Peki, modern tıp hayatımızın neresinde? Tüm bu fikir ayrılıkları karşısında bilim ne diyor?
Modern tıbba dair eleştiriler, modernizmin hayatımızda yer alması ve bilimdeki rolünün her geçen gün güçlenmesi ile başladı.
🔸🔶
18'inci yüzyılın sonlarından itibaren hayatımıza giren modern tıp konusunda 19'uncu yüzyıl itibariyle ilk eleştiriler de geldi. Bunun öncesinde Doğu tıbbı, Çin tıbbı ya da Hint tıbbı gibi isimlendirmeler vardı. Ancak "alternatif tıp" ve modern tıp arasındaki çatışma, 1800'lü yıllardan itibaren başladı.
📌 Bilimsel incelemelerin gelişmesi, laboratuvar ve mikroskop altındaki incelemeler, tedavi imkânları ve ilaçların üretilmeye başlaması, 19'uncu yüzyılda modern tıbbın önünü açan unsurlar oldu. Ancak bu uygulamalara itiraz eden ve doğal yolları önerenler de baş gösterdi.
Çağdaş Batı kültürüne yönelik eleştirileriyle tanınan filozof Ivan Illich, modern tıp eleştirileri çağını başlatan kişi olarak bilinir.
🔸🔶
Sağlığın Gaspı kitabı ile modern tıbbın insan sağlığı için zararlı olduğunu belirten Illich, tıp fakültelerinde öğretilen tıp anlayışının günümüz toplumu için en büyük tehditlerden biri olarak tanımlıyor. Ona göre modern tıp, daha çok hasta üreten bir endüstriye dönüştü.
Tıp yapılanmasının, insanların hastalıklarına vaka ve birey üzerinden yaklaşarak üstün körü tedavi ettiğini savunan Illich, bu hastalıkların temelinde yatan sosyal, ekonomik ve kültürel gerçek nedenlerin göz ardı edildiğini söylüyordu.
📌 Neredeyse yarım asır geçmesine rağmen Illich'in görüşleri, hala tüm dünyada modern tıp ile ilgili eleştirilerin ana odağı.
Modern tıbba ilişkin eleştiriler, Ivan Illich ile sınırlı değil. Tarihteki pek çok düşünür ve kuramcı modern tıp ile ilgili etkiler üzerine çalıştılar.
🔸🔶
Fransız düşünür ve teorisyen Michel Foucault, tıbba dair pek çok eleştiride bulunan isimlerden biri. Toplumun ve hayatın tıbbileştirilmesi, tıbbın siyasi bir etkinlik olarak iktidar alanına dönüştürülmesi yönünde eleştirilerde bulunan Foucault, bu durumun modern dünyada "biyopolitik bir strateji" olduğunu belirtir.
ABD'li diyetisyen Sylvester Graham, sağlıklı yaşam konusundaki fikirleri ile dikkat çeker. Ona göre insan hastalıklarının çoğu vücudu fazla uyaran gıdalar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Et, alkol, tütün, kahve, çay, beyaz un ve baharatlı yiyecekler, vücudu ve organları fazla yoran gıdalardır.
📌 Modern tıbbın yöntemlerine karşı çıkanlardan biri de İrlandalı doktor Seamus O'Mahoney'dir. Tıbbın öncelikle tıp camiasını tedavi etmesi gerektiğini düşünen O'Mahoney, tıp dünyasındaki yozlaşmaya dikkat çekiyor. Hastaların, hekimlerin ve tıp endüstrisi denilen yapının kurbanı ve köleleri olarak görüldüğünü ifade ediyor. Birçok hastalığın tedavisinin gerçekleştirildiği tıp döneminin geride kaldığını belirten doktor, modern tıbbın Ortaçağ kilisesinden farksız olduğunu savunuyor.
Modern tıp ile ilgili savunuların başında, geleneksel ya da alternatif tıp olarak adlandırılan sağlık çalışmalarının bilimsellikten uzak olduğu iddiası yer alır.
🔸🔶
Oysa Müslüman coğrafyalarda 1000 yıldır uygulanan metotlar, asırlar boyu geliştirilen tedavi yöntemlerinin bir parçasıdır.
📌 830 yılında Tunus'ta tıp tarihinde önemli bir çığır açan El-Kayrevan Hastanesi kurulmuş ve tıbbi faaliyetlerin merkezi haline gelen bu hastane bünyesindeki tabipler, sayfalar ve tomarlar dolusu tıbbî neşriyatı kaleme almışlardı.
Böylece sağlık alanındaki çalışmalar, her yeni çalışma ile biraz daha geliştirilir ve bu eserlerle birlikte gelecek neslin hekimlerine ışık tutardı.
🔸🔶
📌 Müslüman âlimlerin kurduğu sağlık sistemi, teşhis ve tedaviye dayanırdı.
📌 Hastalara şurup, hap veya toz halinde ilaç verilir; ameliyat yapılır ya da kırık bacaklar alçıya alınırdı.
📌 Müslüman hükümdarlar herkesin tedavi olabileceği en iyi hastaneleri yaygınlaştırmak için yarışırdı.
📌 O dönemde bitkisel ilaçlar alternatif tıp olarak değil; şifaya giden yolda en önemli etkenler olarak görülürdü.
📌 Avrupa, cüzzamı şeytanın bir işareti olarak görürken, İslam coğrafyasında bu hastalık tedavi edilirdi.
📌 Tıp eğitimi hem gruplar halinde hem de birebir olarak yapılırdı.
📌 Tıp eğitimi kapsamında öğrenciler, nöbetçi hekim veya cerrah eşliğinde hasta görür; hasta öyküsü alan, muayene eden ve reçete yazan hekimi yakından izlerlerdi.
📌 İbn-i Sina, Zehravi, İbnü'n Nefis, İbnü'n Cezzar, er-Razi gibi isimler, tıp biliminin temellerini atan, İslam uygarlığının yetiştirdiği en büyük hekimlerdendi.
📌 İslam uygarlığında temelleri atılan tıp ilmi, önce Selçuklulara, sonra ise Osmanlı Devleti'ne aktarıldı; şifahaneler ve tedavi yöntemleri gelişme gösterdi.