Arama
İslam biliminin Avrupa’ya aktarımı nasıl son buldu?
İslam medeniyeti, bilim ve kültür anlamında altın çağını 7 ila 17'nci yüzyıllarda yaşadı. Bilim ile uğraşan ve bu anlamda yeni buluşlara imza atarak farklı teoriler ortaya koyan Müslüman âlimler, tıp, astronomi, eczacılık, robotik teknoloji ve mimarlık gibi birçok farklı alanda büyük ilerleme katettiler. Geliştirilen bilim, dünyanın farklı coğrafyalarına; İspanya'dan Kuzey Afrika'ya, Orta Doğu'dan Endonezya ve Çin'e kadar üç kıtaya ulaşma imkânı buldu. Peki, İslam biliminin Avrupa'ya aktarımı, ne zaman ve nasıl son buldu?
İber Yarımadası, 20 yıl içerisinde büyük bir bölümü Arap egemenliğine girdi.
Orada âlimler tarafından sonraki 150 yıl boyunca sürdürülen bilimler, İslam dünyasının merkezinde sürdürülenlerin büyük ölçüde aynısıydı.
Bu konuda, 999 yılında II. Silvester lakabıyla papa seçilen Aurillaclı Gerbert, öncü rol oynadı. O yıllarda Arap rakamlarının Latin alfabesindeki karşılığı verilmeye başlandı. Usturlaplar ile ilgili eserlerin Latince çevirileri gerçekleştirildi.
Harizmi ve Fergani'nin eserlerinin doğrudan Latince tercümeleri yapıldı; hatta bu eserleri tercüme eden Avrupalılar, bu eserleri kendi risaleleri olarak sundular.
Bilim İslam coğrafyasından Avrupa'ya ulaşma yolculuğunda önemli ikinci güzergâh Güney İtalya üzerinden gerçekleşti. Bu yolculuk İspanya, Fransa ve İngiltere üzerinden devam etti. Kuzey Afrika'da yoğun bir şekilde geliştirilen tıp bilimi, İslam idaresi döneminde Sicilya'ya, Sicilya'dan da Kıta Avrupa'sına sıçradı.
Bilimin Avrupa'ya uzanmasında üçüncü yol ise Bizans aracılığıyla gerçekleşti. Bilim, İslam dünyasının merkezinden ve doğusundan Bizans'a oradan da Avrupa'ya uzandı. Arapça ve Farsça eserler Bizans Yunancasına tercüme edildi.
Bu anlamda 16. ve 17. yüzyıl, az sayıdaki istisnaların yanı sıra bilim dünyasında gerçek bir duraklamanın yaşandığı dönem oldu.
Bilimlerin gelişiminde kaynaklara gösterilen saygı, hassasiyetle alıntılama, bilimsel terminolojiler yaratma ve olanı genişletme çabası, teori ile pratik arasındaki denge, İslam uygarlığında bilginliğin karakteristik özelliklerindendi.
Avrupa'nın İslam bilimi ile ilgili eserleri tercüme etme ve özümseme akımı, 10. yüzyıl itibariyle başladı ve 5 asır boyunca sürdü.
Ortaya yeni fikirler ve bilimsel çalışmalar koyabilmeleri ise 16. yüzyıl itibariyle gerçekleşti ve 100 yıl sonra bilimler tarihinde önderlik rolünü üstlenmeye başladı.