Arama
Abdülhamid'in tahttan indirilmesiyle rafa kaldırılan üç proje
Sultan II. Abdülhamid, payitahtın dört bir yanında yeni eserler yaptırdı ve eski eserleri ihya ettirdi. İstanbul sevdalısı Abdülhamid, Osmanlı'nın başkentini, marka haline getirmek için dünyanın önde gelen mimarlarına İstanbul ile ilgili projeler çizdirdi. Ne yazık ki, projelerden bir kısmı sultanın tahttan indirilmesiyle uygulanamadı. Sizler için, her ne kadar uygulanamamış olsa da gelecek nesillere ufuk kazandırması bakımından önemli olan projeleri derledik.
Rumelihisarı-Kandilli arasında yapılması planlanan köprü vesikalarda, ''Cisr-i Hamidi'' olarak isimlendirilmiş sabit bir köprüydü. Projede istasyonların Bakırköy ve Bostancı'ya kurulması, böylece demiryolunun şehrin dışından geçmesi planlanıyordu. Boğaziçi'nde yapılacak olan bu köprü aynı zamanda Bağdat Demiryolu hattına da bağlanacaktı.
Cisr-i Hamidi Projesi, büyük bir bina üzerine minarelerle ve Kuzey Afrika mimarı tarzında kubbelerle süslü, som kargir destekler arasında kurulu, çelik halatlarla havada asılı demirden bir bina manzarasında idi. Bu kubbelerden her biri granitten yapılmış bit sütun üzerinde olup, bunların üzerine toplar kurulmuştu. Döner kuleler sayesinde askeri savunmaya fa faydalı olacak olan köprü, aynı zamanda boğaz geçişlerini de kontrol altında tutacaktı. Köprünün geceleri çok güzel bir şekilde ışıklandırılması da projenin önemli bir tarafını oluşturuyordu.
Bu köprü yani Cisr-i Hamidi de tren, araba ve yayaların geçmesi için özel yollar ve basamaklar bulunmaktaydı. Dev bir kaide üzerinde yükselen köprüde cami de bulunmaktaydı. Bu köprü ile Medine'den trene binen bir kimsenin Viyana'da inmesi mümkün olacak ve Cisr-i Hamidi bu hattın kalbini oluşturacaktı. Sultan II. Abdülhamid Han'ın tahttan indirilmesiyle bu proje de akim kalmıştır.
Tarih boyunca Haliç'in iki yakasını birbirine bağlamak için birçok köprü projesi tasarlanmış ve bunlardan birkaç tanesi anca uygulanmıştır. Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından Haliç'te yaptırılan eski köprünün mimari açıdan fazla iddialı olmayan tasarımına karşın, Bouvard'ın projesi herhangi bir Batılı seyyahın kolaylıkla modern mimarinin en seçkin örneği olarak görebileceği bir yapıyı öneriyordu. Bouvard'ın çizimindeki Haliç, gerçek Haliç'ten daha geniş, daha geniş, köprüsü de bu sebeple daha uzun görünüyordu.
Sahildeki gezinti alanları köprüsünün etrafındaki yapılan anıtsallığını vurguluyordu. Paris'te yer alan Napoleon Bonapart'ın anıt mezarı Hotel des Invalides, II. Alexandre Köprüsü'nün odak noktasıysa, Bouvard'ın Haliç'e düşündüğü müstakbel köprünün güney ucundaki Yeni Cami'de aynı şekilde Haliç'te yapılacak köprünün odak noktası olarak düşünülmüştü. Tasarlanan köprünün ayakları heykeller ve aydınlatma malzemeleriyle donatılmış, meydan girişleri ise abidevi bir yapıya kavuşturulmuştur.
Projede eksik görülen kısımlara rağmen, Osmanlı yöneticileri tarafından proje olumlu yaklaşılmıştır. Sultan II. Abdülhamid, projenin hemen hayata geçirilmesi yönünde sefire emir vermiş ''İntihap edeceğin mühendislere söyle, şehrin elektrik tesisatını gazda olduğu gibi hükümet hesabına yaptırmayı ve elektrikli tramvay inşaatının da hükümetle müştereken yerli sermayedarlara imtiyazla vermeyi münasip görüyorum, bu iki iş için lazım gelen planlamayı da yapmayı unutmasınlar'' demiş ve işte bu sebeple Osman Nuri'ye göre kıyamet kopmuştu; İstanbul gibi bir şehrin elektrik ve tramvay işlerini elde ederek bu yüzden milyonlar kazanmak isteyen saray erkânı ve o devrin tüccar zihniyetli cezirleri işe el atmış fakat muvaffak olamamışlardır.