2020 biterken: Fikriyat'ta en çok okunanlar
Acısıyla tatlısıyla bir yılı daha arkamızda bıraktık. Takvimlerde rakamlar değişse de sabit kalan tek şey, fikir hayatınızı geliştirecek haberler hazırlama azmimiz. Hayatımızın güzelleşmesi tam da bakış açımızı değiştirmemiz ile başlar. 2020 yılında en çok haberleri sizler için derledik.
📌 Namaz rekatları ve kılınışı merak edilen konulardan biri. Namaz, Allah tarafından tüm Müslümanlara emredilen farz ibadettir. Namaz, kelime anlamı olarak dua etmek, ibadet etmek, bağışlanma dilemek ve yalvarmak manalarına gelir. İslam'ın 5 şartından olan namaz, günde beş vakit Müslümanlar tarafından ifa edilir.
📌 Günlük namaz rekatları toplamda 40'tır. Bu namazların 17 rekatı farz, 20 rekatı sünnet ve 3 rekatı da vacip olan vitir namazıdır. Kur'an-ı Kerim'de pek çok ayette namazın önemine işaret edilmiş, müminler için vakitleri belli bir fariza olduğu belirtilmiş ve kılınacağı vakitlere değinilmiştir. Namaz ibadeti akli denge muhakemesi olmayanlar haricinde her Müslümana farzdır.
📌 Sultan Abdülhamid, dünyanın en buhranlı olduğu bir dönemde 33 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nde hükümdarlık yaptı. Yönetimi, gerçekleştirdiği yenilikler, inşa ettirdiği yapılar, döneminde yaşanan siyasi olaylar ile II. Abdülhamid, tarihte belki de en çok tartışılan padişahlardan biri oldu.
📌 Kızı Ayşe Osmanoğlu Sultan Abdülhamid'in sade giymeyi sevdiğini, gri ve koyu renkli kıyafetleri tercih ettiğini söylerdi. Ulu Hakan'ın alışkanlıklarını ise şöyle anlatırdı:
"Mutadı erken yatıp erken kalkmaktı. Sabahları güneşten evvel kalkıp hamama gider, banyosunu alırdı. Hamamın dış katında oturmak için bir sedir yaptırmıştı. Orada oturup giyinir, sabah namazını oracıkta kılar, sonra kahvaltısını ederdi. Sabah kahvaltısını çok hafif yapardı. Yarım bardak sütü maden suyu ile karıştırıp içerdi."
📌 Muayenehane mi? Yoksa muayenahane mi? Unutmayalım ki sözlü ifadenin başarısı, iletişimi etkili hale getirmekte, kelimelerin açık ve net bir şekilde söylenişi de bu iletişimi zirveye taşımaktadır. Peki, siz hangi kelimeyi söylerken zorluk çekiyorsunuz? Çoğu kişinin dilinin sürçmesine sebep olan, söylemesi zor kelimelerden bazıları…
➡ Binaenaleyh: Bu yüzden, bundan dolayı.
➡ Rehabilitasyon: Bir kimsenin iş yapmaya engel olan sakatlığını ya da hastalığını gidermek, onu iş yapabilecek, çalışabilecek duruma getirmek için uygulanan sağaltım, bakım ve eğitim işi.
➡ Perestiş: Delicesine sevmek.
➡ Namütenahi: Ucu bucağı olmayan, sonsuz, sınırsız.
➡ Halüsinasyon: Gerçekte var olmayan şeyleri görmek, işitmek gibi dayanaksız algılama.
📌 Felsefe nedir? sorusu, cevaplaması felsefe açısından en zor olan sorulardan bir tanesidir. Felsefe; varlık, bilgi ve değerler alanıyla ilgili problemleri akılcı, tenkitçi yöntemlerle inceleyen ve temellendiren sistemli fikri faaliyetler bütünüdür.
📌 Felsefenin en temel görevi sorgulamaktır, bu aynı zamanda kişinin kendisi için yapması gereken bir şeydir. Sorgulamak kişinin kendisi, hayat ve evrenle ilgili bilgiye ulaşmasına kapı aralayacaktır.
📌 Felsefe, eleştirel düşünceyi ortaya çıkaran bir etkinlik olarak fikir temelli gelişmelerin odağında yer almıştır. Tüm bilimlerin anası olmak, felsefeye yakıştırılan genel bir uygulama sıfatıdır. Felsefi çalışmaların uygulandığı alanların başında etik ve politik felsefe gelir. Konfüçyüs, Sun Tzu, İbn Haldun, İbn Rüşd, Machiavelli, Leibniz, John Locke, Rousseau, Adam Smith, Marx, Mill, Gandhi gibi politika ve ekonomi filozoflarınca topluma uygulanan eserler verilmiştir.
📌 Düşünce bilimi olarak tanımlanan felsefenin temeli soru sormak ile başlar. Temelinde sonu gelmeyen merak olan düşünce edimi olarak felsefe, her olgu ve kavramı kendine konu edinebilir. Sizler için, hayatınızda farklı pencereler açacak, felsefeyle tanışmanızı sağlayacak okuma listesi derledik.
İlahi Aşk - İbn Arabi
Mukaddime - İbn Haldun
Batı'ya Yön Veren Metinler - Alev Alatlı
📌 İnsanoğlu, yapay zeka, robotik, uzay bilimleri, büyük veri ve daha pek çok alanda çığır açan bilimsel gelişmelere tanık olmaya devam ediyor. İşte, dünyada bilimle beraber 21'inci yüzyılda yaşanan değişimler…
➡ Ötegezegenler görüldü: Yüzyıllardır insanlığın bildiği tüm gezegenler, güneş sistemimizdekiler ile sınırlıydı. 1992 yılında bilim insanları dolaylı yoldan ilk dış gezegenlerin varlığını keşfetti. Ancak ötegezegen olarak isimlendirilen gezegenlerin ilk direkt kanıtı, 2004 yılında bir Jüpiter'in beş katı büyüklüğündeki bir ötegezegenin infrared ışık resmi çekildiği zaman elde edildi. Böylece dış gezegenlerin varlığı herkes tarafından kabul edildi. Görülebilir ışıkla ilk ötegezegen resmi 2008 yılında çekildi, bu seferki gezegen Jüpiter'in sekiz katı büyüklükteydi. Bugüne kadar toplam 3607 dış gezegen bilinmektedir, bunlardan bir kısmı dünyamıza benzemektedir.
➡ Beyin tarafından kontrol edilebilen robotik uzuvlar: 2000 yılında Duke Üniversitesi'nde, bir maymunun beynine takılan elektrotlar yardımı ile maymunun robotik bir kol kullanarak yemek yemesi sağlandı ve beyin tarafından kontrol edilen robotik uzuvlar üstünde ciddi çalışmalar başladı. Bu alanda yürütülen çalışmalar neticesinde 2009 yılında, engelli Pierpaolo Petruzziello kendisine takılan robotik eli sadece düşünceleri ile kontrol etmiş, cisimleri kavramak, parmaklarını oynatmak, yumruk yapmak gibi karmaşık fonksiyonları yerine getirmişti. 2014 yılından itibaren bu uzuvlar dünyada kullanıma girdi, gelecekte bu teknolojinin çok daha ileri gitmesi bekleniyor.
➡ İnsan genetiği haritalandı: 26 Haziran 2000'de, yüzlerce bilim insanının 10 yıllık yorucu çalışması sonucunda, "tüm çağların en güzel günü" ifadesi ile insan genom projesi çerçevesinde insan genom haritasının kaba taslağının hazırladığı açıklandı. 2003 yılında haritalanma tamamen tamamlandı. Bu harita, insanı insan yapan bütün genetik faktörlerin bilgisini içeriyor. Bu bilgiler hem kendimizi daha iyi anlamamızı sağlayacak hem de fiziksel ve zihinsel hastalıkların erken teşhis ve tedavisinde devrim yaratacak. Hatta belki yaşlılığı geciktirmemizi bile sağlayacak.
