Arama
İnce bir sanat "minyatür"
Detayları ince ince işlenen, renkleri, yaldızları ve muhteşem ayrıntılarıyla insanı hayrete düşüren bir sanattır, minyatür... Aynı zamanda bir görsel belge olma özelliği de taşıyan minyatürler, yapıldıkları dönemin sosyal, kültürel ve siyasi hususları hakkında bilgi verirler. Geçmişten günümüze varlığını sürdüren bu sanat, medeniyetimizin zarif bir izdüşümü. Gelin, birlikte bu güzel sanatı tanıyalım...
💠 13-19. yüzyıllar arasında İslam dünyasında "tasvir, tasvir-i humayun, şebih, suver, tarrahi, resm, resim, nakış, meclis, kalemişi" gibi adlar altında gerçekleştirilen sanat üretimleri de Türkçe'de 19. yüzyılın sonundan itibaren "minyatür" adıyla anılır.
💠 Papirüs, fildişi ve parşömen gibi malzemeler üzerine yapılan küçük resimlere de minyatür denilir. Bunların ilk örneklerinin de Eski Mısırlılar'a ait olduğu bilinmektedir.
💠 Bu sanatın belki de en önemli özelliği Avrupai stilde perspektif kullanılmamasıdır. Uzaklık ve boy renk ve gölgelerle anlatılmaz.
💠Minyatür "Yığma Perspektif" denilen bir teknikle resimlenirken boy kişinin önemine göre artar ya da azalır. Bu tasarım kağıt üzerinde olanların alt tarafa, geri planda kalması gerekenlerin ise üst tarafa yerleştirilmesiyle gerçekleşir.
💠 Renkler çoğunlukla düz, parlak ve gölgesiz bir soyutlama aracı olarak kullanılır. Sayfa kenarlarında İran minyatürlerinde olduğu gibi Türk minyatürlerinde de ağır bir tezhip yoktur.
💠 Türklerde genellikle konu olarak "tarih" ağırlıklı minyatürler görülür. Osmanlı'nın savaşlarını, şenliklerini ve seferlerini anlatan resimli yazmalar bizlere o dönemin giyimi, mimarisi, gelenekleri, örf ve adetleri hakkında ayrıntılı bilgiler verir. Bu yüzden eserler birer tarihi belge niteliği de kazanmıştır.
İslam sanatları kimden etkilendi
💠 Tarihi, sosyolojik, kültürel ve sanatsal birçok araştırmaya görsel kaynak olan Osmanlı minyatürleri, Cumhuriyet sonrası resim sanatına da esin kaynağı olmuştur.
💠 Türklerde minyatürün Uygurlar döneminde ortaya çıktığı düşünülür. Daha sonra Selçuklular, tarafından geliştirilerek İlk İslam minyatürleri oluşmuştur. Selçukluların minyatür anlayışı da İran coğrafyasından etkilenir.
Hat: Klasik birikim, özgün dokunuş
💠 Türklerin Suriye, Mısır ve Irak gibi ülkeleri fethetmesi ilk Arap minyatürleri de görülmeye başlanır. 11. yüzyıldan itibaren Anadolu'nun içlerine kadar yayılan minyatür sanatında Orta Asya ve Bizans etkileri de görülür.
💠 Abdüddevle, Mevlana'nın resmini yaparak bu dönemin önemli sanatçıları arasında yerini almıştır.
📌Abdüddevle kimdir?
Abdüddevle, 13. yüzyılda yaşamış bir minyatür sanatçısıdır.
💠 İslam kültüründe ise anıtsal resim yalnızca Emeviler döneminde 7. ve 8. yüzyıllarda varolabilmiştir. Bu dönemde fethedilen yeni topraklardaki kadim kültürlerin tarih boyunca kökleşmiş resim gelenekleriyle temasa geçilmiştir.
İrlandalı Duggan, yurt dışına kaçırılan Türk İslam eserlerinin peşinde