Arama
Bezmialem Valide Sultan'ın mirası koronavirüs nöbetinde!
Tarihte "en çok vakıf kuran valide sultan" olarak bilinen ve şehzadesi Abdülhamid'i 13 yaşında iken çiçek salgınında kaybeden Bezmialem Valide Sultan'ın, halka ücretsiz hizmet vermesi amacıyla kurduğu Vakıf Gureba Hastanesi, bugün de aynı misyonunu koronavirüs hastaları için sürdürüyor. Yaptırdığı vakıf eserleriyle muhtaçlara kucak açarak bu geleneğin Osmanlı'daki öncülerinden biri olan Bezmialem Valide Sultan'ı vefatının 167'nci yılında rahmet ve minnetle anıyoruz.
Tarihe en çok vakıf kuran valide sultan olarak geçen ve şehzadesi Abdülhamid'i 13 yaşında çiçek salgınında yitirmenin acısını yaşayan Bezmialem Valide Sultan'ın, halka ücretsiz hizmet vermesi amacıyla kurduğu Vakıf Gureba Hastanesi, bugün de aynı misyonunu sürdürerek Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi adıyla koronavirüs hastalarına kucak açıyor.
Bezmiâlem Valide Sultan, Sultan II. Mahmud'un hanımı, Sultan Abdülmecid'in annesi. 1 Temmuz 1839'da oğlu Abdülmecid'in tahta çıkmasıyla "mehd-i ulya-yı saltanat" unvanını alarak Valide Sultan oldu.
Bezmiâlem, valide sultanların en hayırseveri, oğlu Sultan Abdülmecid'in ve dört torununun saltanatları boyunca halktan saygı gören bir valide sultan olarak anıldı. Sahip olduğu varlıkları, fakirleri doyurmak, ihtiyaçlarını gidermek, rahmet ve şükranla anılmasına vesile olacak şekilde pek çok hayır eseri yaptırma yolunda harcadı.
Tekke ve dergâhlara büyük ölçüde bağışlarda bulunan Bezmiâlem Valide Sultan'ın dikkat çekici başka bir özelliği daha vardı. Mahalle aralarında dolaşarak yardıma muhtaçlara elini uzatır, yetim ve kimsesiz kızları evlendirir, borcunu ödemeye gücü yetmeyen ve hapse düşmüş kişilere çeşitli mali ve nakdi yardımlarda bulunurdu.
Bezmiâlem Valide Sultan'ın 4 oğlu dünyaya geldi. İlk oğlu Abdülhamid sarayın veliahtı, 13 yaşına kadar yaşadı ve çiçek salgınından hayatını kaybetti. Ahmet ve Mehmet ise yaşlarını dolduramadan vefat ettiler. Sonraları kaybettiği bu üç evladının anısını yaşatmak üzere Sultanahmet'te vakıf "Üçler Çeşmesi"ni inşa ettirdi.
Son çocuğu Abdülmecid, ağabeyi vefat edince veliaht ilan edildi. Sultan Mahmud'un vefatından sonra Temmuz 1839'dan itibaren Sultan Abdülmecid'in tahta geçmesiyle Valide Sultan unvanını aldı. İnce ruhlu, şefkat ve merhamet sahibi Bezmiâlem Valide Sultan yakalanmış olduğu amansız bir hastalık nedeniylr 2 Mayıs 1853'te 46 yaşında iken vefat etti. Aynı gün Sultan II. Mahmud Türbesi'ne defnedildi. Türbesi Çemberlitaş'ta eşinin yanındadır.
Sultan Abdülmecid, annesinin cenazesine devir, dua ve sadaka için o dönemde servet sayılabilecek 79,000 kuruş harcamıştı. Valide Sultan'ın tescil edilen on dört vakfiyesi bulunsa da bunların dışında harap olmuş ya da tamamen ortadan kalkmış birçok hayratı da vardır.
Dolmabahçe Camisi, Gureba Hastanesi Camisi, Darülmaarif başta olmak üzere sıbyan mektepleri, sebiller, çeşmeler, namazgâhlar gibi birçok vakıf eseri kuran Valide Sultan'ın hayata geçirdiği en önemli vakıf, günümüzde Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi olarak hizmet veren Vakıf Gureba Hastanesi'dir. İlk resmî adı Bezmiâlem Gurebâ-yi Müslimîn Hastahanesi iken zamanla Bezmiâlem Hastahanesi, Vakıf Gureba Hastahanesi, Gurebâ-yi Müslimîn Hastahanesi gibi çeşitli isimlerle de anılmıştır.
Vakıf Gureba Hastanesi, halk ve ihtiyaç sahiplerine, karşılıksız hizmet sunmak üzere kurulmuştur. Bu hastanenin inşaatı 1845'te tamamlanır ve 1847'de faaliyete girer. Hastanede, Müslüman ve erkek olmak kaydıyla sadece muhtaç ve kimsesiz "garipler" parasız tedavi görüyordu. Vâlide Sultan, hastanenin varlığının korunması ve hizmetin en iyi şekilde yürütülmesi için buraya zengin gelirli birçok vakıf bağışlamıştı. Hastanenin arkasında fidan dikilen bahçesi ve ön kısmında büyük bir hamamı ve 9 dükkânı vardı. Hastanede çalışanlar müdür, ketebe, etıbba, cerrahin, eczacıyan, sülükçü, kavanzen, müvezzi, elbise nezaretiyle vekilharç, elbise yamağı, serhademe, 24 hasta hademesi, 6 meydancı, 5 aşçı, 1 berber, 2 kapıcıdan ibaretti.