Arama
Kitleleri yok eden tehdit: Biyolojik savaş nedir?
Teknolojinin gelişme hızına yetişemediğimiz bu çağda dünyayı karanlığa sürükleyen savaşlar da dönüşüm geçirdi. Kılıç ve kalkanın yerini önce ateşli silahlar, sonra bombalar aldı. Günümüzde ise devletler kimyasal ve biyolojik silahlarla insanlığın sonunu hazırlamaya doğru gidiyor. Hastalık taşıyan drone sivrisinekler; kuş ve domuz gribi; laboratuvarlardaki kobay insanlar; 25 ülke bin 500 laboratuvar ve onlarca ölüm… Biyolojik savaş hakkında merak edilenleri derledik.
Biyolojik savaş, zehirli maddeler kullanılarak insan, hayvan ve bitkilerin öldürülmesi ya da etkinliklerinin kısıtlanmasına yönelik bir savaş yöntemidir. Entomolojik savaş da biyolojik savaşın alt türlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
En korkunç silahlar sıralamasında nükleer silahları alt edebilecek etkilere sahip biyolojik silahlar, kendilerinden II. Dünya Savaşı'nda sıkça söz ettirmişlerdir. Kurbanlarına çektirdikleri acı, tespit edilmelerindeki zorluk, yayılma hızları, maliyetleri bir biyolojik ajanın silah olarak tercih edilmesindeki kriterlerden birkaçıdır.
Biyolojik savaşın milattan önceki dönemlere kadar uzanan bir geçmişi vardır. O dönemlerde hastalıktan ölmüş hayvan ya da insan bedenleri çoğunlukla düşman su kaynaklarını kirletmek amacıyla kullanılıyordu. Antik dönemde, İskitli okçuların oklarını hastalıktan ölmüş canlıların bedenlerine batırarak atmaları ilkel biyolojik savaş taktiklerinden biriydi. Ayrıca Kartacalı Hannibal'ın Eurymedon Savaşı'nda, zehirli yılanlar kullandığına inanılır.
İlk olarak Tatarların Kaffa şehrini işgali sırasında şehir sularına ölü vebalı kişilerin atılması ile suların kontamine edilmesi, takiben birçok insanın veba nedeniyle hayatını kaybetmesi tarihte ilk kez biyolojik savaş ajanlarının kullanımı olarak bilinir. Takiben, Amerika kıtasının işgali sırasında yerli halka karşı çiçek virüsü biyolojik silah olarak kullanıldı. II. Dünya Savaşı'nda ise bazı cephelerde ve esirler üzerinde biyolojik silahların kullanıldığı bilinir. Günümüzde biyolojik silahlar, birçok ülkenin elinde mevcut. Çiçek virüsü gibi dünyadan eradike edilmiş bir virüs bile, sınırlı sayıdaki medikal merkezde halen saklanır. Canlı mikroorganizmalar ve/veya sporları biyolojik silah olarak kullanılabileceği gibi, bu organizmaların ürettiği toksinlerin de biyolojik savaş ajanı olarak kullanılma olasılığı bulunmaktadır.
Daha sonraki yıllarda da, biyolojik savaş ajanları üzerinde ABD ve Sovyetler Birliği'nde pek çok araştırma yapıldı. 1972'de Küba, Amerikan Merkezî İstihbarat Teşkilatını (CIA) 500.000 kadar domuzun ölümüne neden olan "domuz ateşi virüsü (swine fever virus)"nü yaymakla suçlamıştır. 1979'da ise, Washington Post ABD'nin Küba'ya karşı olan biyolojik savaş programını açıklamıştır. 1980-1981 yıllarında, yine ABD Miami'de ve Porto Rico'da pek çok Haitili erkek göçmende jinekomasti görülmüştür ve bu göçmenler, ülke girişlerinde çeşitli enjeksiyonlardan geçtiklerini söylemişlerdir. Bu deneklere hormon verildiği iddia edilir.
I. Dünya Savaşı'nda zehirli gazların kullanılması, bilimin karanlık tarafını ortaya çıkarmıştı. II. Dünya Savaşı ise tam anlamıyla bilim insanlarının savaşıydı. Amerika, 1941'de gelen Japon saldırısıyla II. Dünya Savaşı'na dâhil olduktan bir yıl sonra Aralık ayında Washington'da bilim insanlarının da katıldığı gizli bir toplantı düzenledi. Aldıkları istihbarata göre Almanya, müttefikleri İngiltere'ye biyolojik bir saldırı planlıyordu.
İngilizler, Amerikan'ın biyolojik silah desteğini talep ederken Qruinard adında bir İskoç adasında gizli, hayvan deneylerine başlamışlardı. Deneyler oldukça basitti. Havaya şarbon virüsü veriyorlardı, bir kilometre uzaklıkta rüzgâr yönünde yerleştirilen koyunlar ise denek olarak kullanılıyordu.
Silahlanma paranoyası biyolojik silahların soğuk savaş döneminde yeniden ortaya çıkmasına neden oldu. Zaman içinde Japonlardan aldıkları bilgilerin yetersiz olduğu fark edildi. Amerika insan deneylerini kendisi yapmak zorunda kalmıştı. Gönüllü kişiler ve maymunlar üzerinde Utah'ta çöl denemeleri yapıldı. İnsan denekler kullanıldığında bulaşıcı olmayan hastalıklar tercih ediliyor ve hastalar iyileştiriliyordu.
Biyosilahlar taktiksel olarak uzun süreli hastalığa sebep olan mikroorganizmalardan seçilir, bunun nedeni savaşlarda ölen askerler geride bırakılırken, hasta askerlerin orduyu meşgul etmesidir. O dönemlerde yetkililer bir yandan devletin haberi olmadan Chicago gibi kalabalık şehirlerinde zararsız mikroorganizmalarla kitle testleri yapıyor, bir yandan da halk Sovyetlerden gelebilecek biyolojik tehlikelere karşı uyarılıyor, eğitiliyordu. Biyolojik silahlar artık gerçekti.