Arama
Halife Memun’un çağının ötesine ulaşan astronomi çalışmaları
İslam bilim tarihinde Abbasiler döneminin oldukça önemli bir rolü bulunur. Emeviler'den aldıkları bilim mirasını daha da ileriye taşıyan Abbasiler, faaliyetlerine ilk olarak çevirilerle başlamış; daha sonra gözlemledikleri gelişmeleri ve önemli tespitleri eserlerinde kaleme almışlardır. Bilime olan ilgisiyle tanınan Halife Memun'un ise özellikle astronomi ve coğrafyaya katkısı büyüktür. Çalışmaları sırasında âlimlerin bizzat yanında bulunmuş, gözlemler yapmış ve bir rasathane kurmuştur. Halife Memun döneminde gerçekleştirilen bu yenilikler, çağının çok ötesinde kabul edilmiştir.
Halife Memun ismiyle tanınan Abdullah Memun, 813-833 arasında hüküm süren Abbasi halifesidir. Tam adı, Ebu Ca'fer (Ebü'l-Abbâs) Abdullah el-Me'mun bin Harun er-Reşid bin Muhammed el-Mehdî bin Abdillâh el-Mansûr el-Abbâsî'dir.
Halife Memun, mezhep çatışmalarını sona erdirmek için çaba gösterdi; bilim ve sanat çalışmalarını destekledi.
Arapçayı Ali bin Hamza el-Kisâî'den incelikleriyle öğrendi. Dönemin önemli hocalarından hadis dersleri aldı; diğer bazı hocalardan da fıkıh okudu.
Babası Harun Reşid, Memun'un eğitimi için pek çok önemli âlimi saraya getirtti ve Memun, bu hocalardan ders aldı.
Memun, bilim ve sanata oldukça önem veren bir hükümdardı. Abbasi ve Bizans kuvvetleri arasında çıkan savaşlara rağmen karşılıklı elçilik heyetleri ve hediyeler gönderiliyor ve ilmî alanda iş birliği yapılıyordu.
Memun, Bizans imparatoruna yazdığı bir mektupla eski Yunanca yazmalardan bir kısmını Bağdat'a göndermesini istemiş; imparator da bu isteği kabul etmişti.
Bunun üzerine Memun, önemli ilim adamlarını Bizans'a gönderip oradan getirilen felsefe, matematik, tıp ve musikiye dair eserlerin Arapçaya çevrilmesini istemişti.
Memun dünyaca ünlü matematikçi Leon'u ülkesine getirtmek için büyük çaba göstermiş, ancak imparator buna izin vermemişti.
Tarihçilerin âlim, filozof, zeki, ilme değer veren bir hükümdar olarak nitelendirdikleri Memun'un saltanat devri, yıpratıcı olaylara rağmen İslam tarihinin en parlak dönemlerinden biri oldu.
Halife Memun döneminde astronomi alanında da önemli çalışmalar yapıldı. Bu çalışmalar çeviri faaliyetleri ile başladı; zamanla gözlemsel astronomi şeklinde devam etti.