Arama
Dünya sanatına damgasını vuran iki eser ve Osmanlı izleri
Osmanlı Devleti, tarih boyunca Avrupa ile daima etkileşimde bulunmuş; Avrupalı sanatkârların eserlerine ilham vermiştir. Batıdaki ülkeler, bir yandan Osmanlı'dan korkarken bir yandan da ona hayranlık beslemiş; krallar ise büyüklüğü karşısında imparatorluğu tehlike olarak görseler de pek çok konuda Osmanlıya öykünmeden edememişlerdir. Peki, dünya edebiyatının en ünlü oyun yazarlarından biri olan Moliere'in Kibarlık Budalası adlı eserinin Osmanlı ile ne ilgisi olduğunu biliyor musunuz? Ya da Mozart'ın "Saraydan Kız Kaçırma" adlı operasına konu olan sarayın Osmanlı'daki hangi saray olduğunu?
Moliere'in Kibarlık Budalası adlı eserinin Fransa'ya giden bir Osmanlı ağası nedeniyle yazıldığını biliyor muydunuz?
14. Louis, Osmanlı İmparatorluğu'nun büyüklüğü ve kudreti karşısında tezatlı duygular içindeydi ve hayranlık duyduğu bu imparatorluğu, aynı zamanda kıskandığı için ikiyüzlü bir siyaset uyguluyordu.
14. Louis'nin Girit cephesine gönderdiği kuvvetler 1668'de ağır bir hezimete uğrayınca öfkelenip İstanbul'daki daimi elçisini geri çağırmış, yerine sadece bir maslahatgüzar tayin edileceğini bildirmişti.
Fransa'nın bu tuhaf davranışını ciddiye almayıp sadece bir blöf olarak gören Saray, elçinin niçin geri çekildiğini öğrenmek için Müteferrika Süleyman Ağa'yı resmi bir mektupla Paris'e gönderdi.
Ciddiye ilişkiler kurmadığı ülkelerde ikamet elçisi bulundurmayan Osmanlı Devleti'nin Paris'e daimi bir elçi gönderdiğini zanneden Kral, aslında sadece bir kurye olan Süleyman Ağa'nın muhteşem bir törenle karşılanması emretti.
Türk usulü alçak sedirlerin ve iskemlelerin bulunduğu bir mekân düzenlendi, gülyağları, şerbetler ve kahve temin edildi.
Esvapçıbaşısından Osmanlı padişahının törenlerde altın ipliğinden dokunmuş bir elbise giydiğini öğrenen Kral, ondan aşağı kalmamak için kendisine altın kumaştan bir elbise ısmarladı ve saraydaki bütün pırlantalar kullanılarak süslenmesini emretti. Kabul günü, Osmanlı elçisine kudretini, zenginliğini ve ihtişamını göstermek için bu süslü elbiseyi giydi.
Mektuba göz atılınca, Süleyman Ağa'nın elçi değil; sadece mektup taşımakla görevli bir kurye olduğu anlaşılmıştı. 14. Louis'yi çılgına çeviren ise Süleyman Ağa'nın çıkarken "Kralımızın elbisesini nasıl buldunuz?" diye soran asilzadelere "Padişahımız efendimizin selama çıktığı zaman bindiği at bile daha süslüdür!" şeklinde cevap vermesiydi.
Kral'ın düştüğü gülünç durum ve Süleyman Ağa'nın sözü, soylular arasında dilden dile dolaşmaya başlamış ve bu konuda pek çok dedikodu ortaya çıkmıştı.
Süleyman Ağa'nın Fransız sarayının ihtişamına burun kıvırmasına 14. Louis çok içerledi ve prestijinin de tehlikede olduğunu fark ettiği için Moliere'e bir oyun sipariş etti.