Arama
Birçok icadın isimsiz kahramanı; Ömer Hayyam
Daha yaşadığı dönemde İbn-i Sina'dan sonra Doğu'da yetişen en büyük bilgin olarak kabul edilen Ömer Hayyam, edebiyat dışında tıp, fizik, astronomi, cebir, geometri ve yüksek matematik alanlarında önemli çalışmaları vardı. "Zamanın bütün bilgilerini bildiği" söylenen Hayyam, birçok alimden farklı olarak çalışmalarının çoğunu kaleme almadı. İşte sizler için ismini çokça duyduğumuz icadın isimsiz kahramanı Ömer Hayyam'ın matematik alanında açtığı çığırları derledik…
Hayyam, fizik, metafizik, matematik, astronomi ve şiir alanlarında değişik eserler yazdı. Çeşitli bilim dallarında birçok eser yazan Ömer Hayyam'ın eserlerinden 18 tanesinin adı bilinir. Yazdığı bilimsel içerikli kitaplar arasında İbn Sina'nın Temcid (Yücelme) adlı eserinin yorum ve tercümesi, Cebir ve Geometri Üzerine, Fiziksel Bilimler Alanında Bir Özet, Varlıkla İlgili Bilgi Özeti, Oluş ve Görüşler, Bilgelikler Ölçüsü, Akıllar Bahçesi yer aldı.
Ömer Hayyam'ın, en büyük eseri Cebir Risalesi'ydi. Matematik bilgisi ve yeteneği zamanın çok ötesinde olan Ömer Hayyam denklemlerle ilgili başarılı çalışmalar yaptı. Bunun yanı sıra, binom açılımını ve bu açılımdaki katsayıları da bulan ilk kişiydi.
Hayyam, fizik, metafizik, matematik, astronomi ve şiir alanlarında değişik eserler yazdı. Çeşitli bilim dallarında birçok eser yazan Ömer Hayyam'ın eserlerinden 18 tanesinin adı bilinir. Yazdığı bilimsel içerikli kitaplar arasında İbn Sina'nın Temcid (Yücelme) adlı eserinin yorum ve tercümesi, Cebir ve Geometri Üzerine, Fiziksel Bilimler Alanında Bir Özet, Varlıkla İlgili Bilgi Özeti, Oluş ve Görüşler, Bilgelikler Ölçüsü, Akıllar Bahçesi yer aldı.
Öklit'in yapıtı üzerine yorumlarında, irrasyonel sayıların da tıpkı rasyonel sayılar gibi kullanılabileceğini kanıtlaması matematik tarihinde bir dönüm noktası oluşturdu.
Ömer Hayyam, birçok kübik denklemleri incelemiş ve bu denklemleri sınıflandırdı. Matematik tarihinde ilk olan bu sınıflandırmayı yapan Hayyam'ın ayrıca "Pascal Üçgeni" olarak bilinen üçgenle de ilgili bir kitap yazdığı bilinir. Bugün kayıp olan bu kitapta Hayyam, Pascal'dan yıllar önce bu üçgenin özelliklerini incelemişti. Pascal'ın, Ömer Hayyam'dan yaklaşık 400 yıl sonra aynı üçgen matematik alanında ortaya çıkar. Bu yüzden de bu üçgeni "Hayyam Üçgeni" olarak da anılır. Ömer Hayyam bu kitaptan, öteki kitaplarında söz eder. Fakat kitabın içeriğiyle ilgili bilgiler oldukça sınırlıdır.
Hayyam, yaptığı çalışmaların çoğunu kaleme almadı. Kendisi ismini çokça duyduğumuz birçok teori ve icadın isimsiz kahramanıdır. 21 Mart 1079 yılında tamamladığı, "Celali Takvimi" olarak bilinen takvim için büyük çaba sarf etti. Güneş yılına göre düzenlenen bu takvim 5000 yılda bir gün hata verirken, bugün kullandığımız "Gregoryen Takvimi" 3330 yılda bir gün hata verir. Hayyam aynı zamanda Bununla birlikte Dünya'nın kendi ekseni etrafında döndüğüne inanmıştır.