Türklerin gökyüzüne açılan penceresi: Şanırak
Türk dünyası, oldukça zengin ortak bir tarihe sahip. Bu minvalde Türklerin Ötüken'de başlayan göçebe yaşam tarzını en çok; otağ, at, gökbörü yansıtmakta. Otağın en önemli parçası olan şanırak ise Türkistan'da oldukça özel bir anlam taşımakta. Türklerin gökyüzüne açılan penceresi olan ve aynı zamanda tündük kelimesiyle karşılık bulan "Türklerin gökyüzünü" araştırdık.
🔸 Tarih sahnesine Ötüken'den çıkış yapan Türkler zamanla geniş coğrafyalara yayılmış ve benlikleriyle en çok bağdaşan noktaları kendilerine yurt tutmuşlardır.
🔸 Göçebe bir yaşam tarzı benimsemelerinden kaynaklı olarak kendilerine ev kurmak zorunda kalmışlar. Bu evler ise keçeden yapılan otağlar olmuştur.
🔸 Şanırak; otağın bütün yükünü sırtlanan ve manevi olarak da bütün yükü taşıyan en özel parçadır. Türkistan'da diğer adı tündük olan bu kısma duyulan hürmet bambaşkadır.
🔸 Elbette bunun en temel sebebi Türklerin ilk inancı olan Gök Tanrı dininden kaynaklıdır. Çünkü şanırak, otağın gökyüzüne açılan yüzüdür.
🔸 Türkler için oldukça özel bir anlam atfedilen çanıraklar, otağlar kurulurken veya sökülürken yere asla konulmaz. Konargöçer Türkler şanıraklarını daima yüksek bir konumda bekletir.
🔸 Göç vakti taşınması gerektiğinde ise diğer adı tündük olan bu eşya asla başka eşyalarla taşınmaz, ayrı bir devenin hörgücünde taşınır.
🔸 Işık ve hava Türklerin eski inancına göre kutsaldır. Bu da aslında şanırak adı verilen bu parçaya neden bu kadar özel davranıldığını açıklar. Çünkü şanırağa baktıklarında havayı ve ışığı görürler.
🔸 "Hava aydınlık mı değil mi, yağmur mu yağıyor kar mı, güneş var mı yoksa gece mi olmuş" bütün bu soruların hepsini şanırak karşılar. Bu zamana kadar gördüğünüz otağları bir düşünün. Çanıraksız otağ var mı hiç?
