Arama
Osmanlı'nın ilim yuvası Darülfünun’un iz bırakan hocaları
Osmanlı'nın, eğitim alanında atılan en büyük adımı olan Darülfünun, Türk yükseköğretim hayatında çok önemli bir yere sahipti. Peki, Reşat Nuri, Falih Rıfkı, Necip Fazıl gibi pek çok önemli kalemin mezun olduğu Osmanlı'nın bu ilim yuvası Darülfünun 'un iz bırakan hocaları kimlerdi?
Bağdat mutasarrıfı olan ağabeyinin ölümü üzerine memuriyetinden ayrılarak İstanbul'a döndü. Ağabeyininki ile beraber çok kalabalıklaşan ailenin geçim sıkıntısı omuzlarına yüklendi. Cerîde-i Askeriyye'ye başmuharrir oldu. Bunun yanı sıra, Tahtakale'de oturduğu evde kurduğu matbaada, aile fertlerinin de katılmasıyla kendi kitaplarını neşre başladı. Bu neşriyatta muharrir, mürettip, dağıtıcı olarak kendisinden ve ailesinden başka yardımcısı olmadı.
Ahmed Midhat, ölümüne kadar Takvîm-i Vekayi' ve Matbaa-i Âmire müdürlüğü, Meclis-i Umûr-ı Sıhhiyye âzalığı ile reisliğinde ve çeşitli hocalıklarda bulunmuş, 1889'da Stockholm'de toplanan Şarkiyatçılar Kongresi vesilesiyle iki buçuk ay süren bir Avrupa seyahati de yaptı. II. Meşrutiyet'ten sonra emekli olarak bir müddet Dârülfünun, Medresetü'l-vâizîn ve Dârülmuallimât'ta genel tarih, dinler tarihi, felsefe tarihi, eğitim tarihi gibi dersler okuttu. 28 Aralık 1912'de fahrî olarak hizmet ettiği Dârüşşafaka'da vefat etti.
1845'ten 1900'e kadar çeşitli sebeplerle üç kez açılıp kapanan Darülfünun, Osmanlı'da yükseköğrenimin verildiği önemli bir merkezdi. II. Abdülhamid'in açtığı bu yükseköğretim kurumunda İlahiyat Şubesinde Tarih-i Edyan (Dinler tarihi) dersini Ahmet Mithat Efendi verdi. Aynı zamanda İlahiyat Fakültesi Meclis üyesi ve İlahiyat Fakültesine yeni bir müfredat hazırlayan heyet üyesiydi. Ahmet Mithat Efendi ve genel tarih, felsefe tarihi, eğitim tarihi gibi dersleri 1912'de yılında vefat edene kadar okuttu.
Ahmet Mithat Efendi, yüzyılın ilk Osmanlı dinler tarihçisi olarak Darülfünûn İlahiyat Şubesinde dinler tarihi dersinin konmasını sağlamakla kalmamış, sırf bu iş içim üç yüz sayfayı aşkın bir ders yazmıştı. Ahmet Mithat'ın Tedrisi Tarih-i Edyan kitabı buradaki ders notlarından oluşur.
Ahmet Mithat Efendi'yi dönemin önde gelen şahsiyetlerinden bir yapan en önemli özelliği halkın yaşadığı dünyayla irtibatını kurmak adına onu gereğince bilinçlendirme çabasıydı. Durmadan ve yılmadan bu kadar çok eser vermesi bu bilincin sonucuydu.1889'da Stockholm'de toplanan Şarkiyatçılar Kongresi'ne Osmanlı Devletini temsilen katılan Ahmet Mithat, Batı kültürünün halka doğru ve gerçekçi bir şekilde aktarılmasını savundu. Bu bağlamda birçok eser kaleme alarak bu kültürün eğrisi ve doğrusuyla anlaşılmasını istedi.