İstanbul'un ilk Mevlevihanesi “Galipdede Tekkesi”
1975 yılında müze olarak hizmete açılmış olan Galata Mevlevihanesi diğer adıyla Kulekapı Mevlevihanesi devrinin kültürünü ve sanatını yansıtan kurumlardan biridir. Yüzyıllar boyunca musiki ile bilimi bir arada kaynaştıran mevlevihanelerin Türk kültürüne etkileri büyük olmuştur.
Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi'nin bir ucunda, Tünel meydanından Galipdede Caddesi'nden aşağıya doğru inmeden hemen solda tarihi Cümle kapısıyla Galata Mevlevihanesi Müzesi sizi karşılar.
Osmanlı döneminde Galata veya Kulekapısı Mevlevihanesi, Galipdede Tekkesi adlarıyla anılmış olan Mevlevihane, 1481 yılında kurulmuş olan "Galata Sarayı Endurun Mektebi" ile birlikte Beyoğlu'ndaki en önemli Osmanlı eserlerindendir.
Galata Mevlevihanesi II. Bayezid (1447 – 1512) döneminde 1491 de Afyon Mevlevihanesi Şeyhi Divane (Semaî) Mehmed (Çelebi) Dede tarafından İskender Paşa'nın Galata'daki arazisi üzerinde kurulan İstanbul'un ilk Mevlevihanesidir.
MEVLEVİHANE'NİN SON ŞEKLİNE KAVUŞMASI
"Küçük Kıyamet" adı verilen 1509 İstanbul depreminden etkilenen Mevlevihane yapıları 17.yüzyıl başından itibaren birçok onarım ve yenilemeler geçirerek büyük bir külliye halini almıştır. Bilinen ilk onarım 1649/ 50 tarihinde Tersane ve Matbah Emini İsmail Ağa'nın imar faaliyetleridir. 1765 de Büyük Tophane yangınında hasar gören Mevlevihane aynı yıl Sultan III. Mustafa (1717 - 1774) tarafından Sultan Yenişehirli Osman Efendi bina emini tayin edilerek onarılmıştır. 1791 de Şeyh Galib'in meşihata atanmasıyla Sultan III. Selim'in (1761–1807) gerçekleştirdiği onarımlar sonucunda Mevlevihane yenilenmiştir.
19.yüzyılda Sultan II. Mahmud (1784 – 1839) döneminde 1819 ile 1835 yıllarında, Sultan Abdulmecid (1823 – 1861) döneminde 1851 ile 1859 yıllarındaki imar faaliyetleriyle Mevlevihane son şeklini almıştır.
1925 yılında 677 sayılı Kanun ile tekkeler kapatıldıktan sonra Mevlevihane fonksiyonu sona eren Mevlevihane'nin Semahane binası bir süre 35. İlk Mektep olarak kullanıldıktan sonra, 2 Ekim 1946 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile müze olması için Maarif Vekâleti 'ne devredilmiştir. Bu arada kullanılmayan Matbah-ı Şerif, Harem Dairesi, Semahane girişindeki iki türbe ve Derviş Odalarının bir kısmının olduğu ahşap yapılar kullanılmadığından yıkılmıştır.
MÜZE OLARAK YENİDEN İŞLEVSELLİK KAZANMASI
Müze olması için Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü'ne bağlanmasına rağmen Semahane binası bir süre lojman olarak kullanılmış, Kültür Müsteşarı Mehmet ÖNDER'in çabalarıyla 1967–1975 yılları düzenlemelerinden sonra 27 Aralık 1975 günü "Divan Edebiyatı Müzesi" olarak ziyarete açılmıştır.
2005-2009 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Semahane binasının restorasyonu gerçekleştirilmiştir.
Müze olarak yeniden fonksiyon kazanması İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı katkılarıyla olmuştur. AKBA'nın katkılarıyla 2009-2011 yılları arasındaki çalışmalarla alet Said Efendi Türbesi, Şeyh Galip Türbesi, Sebilküttab binaları restore edilmiştir. Semahane binasında gerçekleşen Müze Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenlemesi çalışmalarıyla müze fonksiyonu kazanmış olan Galata Mevlevihanesi 21 Kasım 2011 günü çağdaş müzecilik anlayışıyla yeniden ziyarete açılmıştır.
