Dünyanın tren geçmeyen tek istasyonu
Osmanlı döneminde, Mısır Valisi olarak atanan Abbas Hilmi Paşa, 1905'te Dalaman'daki Sarsala Koyu'na gelir ve bölgenin güzelliğine hayran kalır. 1874'te buradaki alana bir av köşkü, Valisi olduğu Mısır'ın İskenderiye şehrine de tren istasyonu yaptırmak ister ve planları Fransızlara verir. Fransızların av köşkü ile tren garı projelerini karıştırması sonucu gar, Mısır yerine Dalaman'a yapılır ve "dünyanın tren geçmeyen tek istasyonu" olarak bilinen bu ilginç eser ortaya çıkar.
🔸 Tren istasyonları tarihte pek çok olaya ev sahipliği yapmış, edebiyatımızda onlarca şiire ilham kaynağı olmuş, kimi zaman hüznün kimi zaman ise neşenin ve vuslatın ferahlığını insanlara hissettirmiş mekanlardır.
🔸 Toplumun sosyal hafızasında bu özellikleriyle önemli bir yer edinen istasyonlar, filmlerin, dizilerin en can alıcı anlarına sahne olmaktan da geri kalmamıştır.
Şiirimizin ilham kaynağı "Tren istasyonları"
🔸 Mimari olarak değerlendirildiğinde tren istasyonları çoğu insanın sıklıkla uğramadığı, gelip geçilen, kısa zamanlı anıların ve vakitlerin söz konusu olduğu sirkülasyon alanlarıdır.
🔸 İstasyonlar bir yanından giriş yaparak belirli işlemlerin ardından trenin kalktığı ana mekana ulaştığımız hacimlerdir. Bugün bahse girişeceğimiz Dalaman istasyonu ise bizi şaşırtacak ve tebessüm ettirecek bir karmaşaya sahip.
🔸 Dalaman'da trenin hiç uğramadığı gar binası ilginç bir hikayeye dayanıyor; şöyle ki: Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Mısır Valisi olarak atanan ve görev yapan Abbas Hilmi Paşa, 1905'te Dalaman'daki Sarsala Koyu'nu ziyarette bulunur.
🔸 Bölgeyi ziyareti ile hayranlığını gizleyemeyen Paşa koydan Dalaman'a kadar yol yaptırır. Yolun iki kenarına da Mısır'dan getirilen okaliptüs ağaçlarını diktirir ve burayı inzivaya çekilebilinecek bir yaşam alanına çevirir.
🔸 1874 yılında Dalaman'ın mülkiyetini kendisine geçirerek sahibi olan Hilmi Paşa, arazilerde çalışmaları için çok sayıda Mısırlı ve Sudanlı işçi getirir.
🔸 Paşa, 1908'de Dalaman'a av köşkü, Valisi olduğu Mısır'ın İskenderiye şehrine de tren istasyonu yaptırmak ister ve planları Fransızlara verir. Fransızların av köşkü ile tren garı projelerini karıştırması sonucu tren istasyonu Mısır yerine Dalaman'a yapılır. Böylelikle "dünyanın tren geçmeyen tek istasyonu" olarak bilinen bina yapı ortaya çıkar.
🔸 Binanın bir karışıklık nedeniyle av köşkü olacakken tren garı olarak inşa edilmesi, pek çok kimse tarafından Fransızların siyaset stratejisi sonucunda ortaya çıktığı iddia ediliyor.
🔸 Tren istasyonu ile av köşkü tasarımının mimari olarak birbirinden oldukça farklı olması, Anadolu ve Mezopotomya'da kirli emeller içerisinde olan Fransızların ulaşıma engel olmak amacıyla böyle bir faaliyet yürüttüğü iddiaları güçlendiriyor.
Fransa'da Müslüman karşıtlığının tezahürü: Kurumsal İslamofobi
