Zahid ve fakih: Abdullah b. Mübarek
8. yüzyılın büyük ismi Abdullah b. Mübarek zahid ve fakih olarak bilinen büyük bir alim, değerli bir düşünürdü. Merv şehrinden başlayarak İslam dünyasının ilmi merkezlerinde bulunan İbn Mübarek, hadis ve fıkıh ilimlerinde derinleşmişti. Hassas bir usul ve düşündürücü yöntemler benimseyen büyük alim, titiz çalışmaları ile pek çok ismi etkilemeyi başarmıştı.
◾ Tam adı Ebu Abdirrahman Abdullah b. el-Mübârek b. Vâzıh el-Hanzali el-Mervezi olan Abdullah bin Mübarek, 8. yüzyılın önde gelen tebeut tabiin alimlerinden biriydi.
◾ Çocukluk ve gençlik yıllarını Merv şehrinde geçiren İbn Mübarek, ilk ilmi yolculuğunda 23 yaşında çıkmış zamanla İslam dünyasını dolaşarak pek çok önemli alimden dersler almıştı.
◾ Hammâd b. Zeyd, Ma'mer b. Râşid, Evzâî, A'meş, Süfyân es-Sevrî, Mâlik b. Enes ve Süfyân b. Uyeyne gibi büyük isimlerden hadis dersleri ve aldı ve ravi oldu.
Ravi nedir?
Hadis ilminde hadis rivayet eden kişiye verilen sıfat.
MÜSLÜMANLAR İÇİN HADİS İLMİNİN ÖNEMİ
◾ Merv'de hadisleri ilk kez tedvin eden İbn Mübarek hakkında pek çok övgü dolu cümle kurulmuş, onun ilimlerdeki yetkinliği çokça zikredilmişti.
Merv nerede?
Günümüzde Türkmenistan sınırları içinde bulunmakta.
◾Ebu Usame, "İlmi, Abdullah b. Mübârek'ten daha çok isteyen bir kimse görmedim" demiş, İbrahim b. Şemmâs da: "İnsanların en fakihini, en vakarlısını ve hafızası en iyi olanını gördüm. En fakîhi, İbnu'l- Mübârek'ti." diyerek İbn Mübarek'in ilmi karakterine atıf yapmışlardı.
◾ Büyük alim Abdullah b. Mübarek özellikle hadis ilminde çok seçici idi. Hayatı boyunca dört bin kişiden hadis dinlemiş ve sadece bininden rivayette bulunmuştu. Bu durum onun ilimdeki usulünü de göstermesi çaısından mühim.
◾ İsnad sisteminin önemini ümmete öğretene Abdullah b. Mübarek bu husustaki hassasiyetini "isnad olmasaydı herkes aklına eseni söylerdi" cümlesiyle dile getirmişti.
İsnad sistemi nedir?
Hadis ilminde isnad sistemi hadisi ilk kaynağına kadar takip eden yönteme verilen isimdir.
◾ İslam Hukuku alanında İmam Azam Ebu Hanife'nin talebesi olan İbn Mübarek, bu büyük zatın vefatından sonra Malik b. Enes'in fıkıh halkasına katılmış ve burada kendisini geliştirmişti.
◾ Hanefi ve Maliki anlayışını birleştirici bir usul benimseyen Abdullah b. Mübarek özellikle zühd kavramıyla özdeşleşmişti. O, "İlmi dünya için öğrendik, ama ilim bize dünyaya değer vermemeyi öğretti" cümlesiyle dünyaya bakışını özetlemişti.
